Ροή
Ο Donald Trump ξαναχτύπησε. Σε ένα νέο ρατσιστικό παραλήρημα το βράδυ της Δευτέρας, ο υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων ζήτησε «απόλυτο και ολοκληρωτικό κλείσιμο» των συνόρων των ΗΠΑ για τους Μουσουλμάνους, μέχρις ότου οι Αμερικανοί βουλευτές να αξιολογήσουν πλήρως την κατάσταση. «Υπάρχουν άνθρωποι που πρέπει εκ των πραγμάτων να παρακολουθούνται. Οι Μουσουλμάνοι είναι Μουσουλμάνοι», είπε ο χαρισματικός(;) ρήτορας.
Ως συνήθως, ο Trump δεν μπήκε καν στον κόπο να τεκμηριώσει την «πρότασή» του αλλά, όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί το αμερικανικό περιοδικό The New Yorker, οι νέες, ακραίες δηλώσεις του ήρθαν λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση δημοσκόπησης που δίνει το προβάδισμα σε έναν άλλο Ρεπουμπλικανό υποψήφιο, τον Ted Cruz στην Αϊόβα.
Το συγκλονιστικό δεν είναι το ρατσιστικό μεγαλείο της ρητορικής Trump, αλλά η απήχησή της. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις του δίνουν προβάδισμα 20 ποσοστιαίων μονάδων έναντι των επόμενων στη σειρά ρεπουμπλικανών υποψηφίων, Christie και Bush. Αν μάλιστα υπολογίσει κανείς ότι το 40% των Αμερικανών δηλώνουν Ρεπουμπλικάνοι ή προσκείμενοι στο ρεπουμπλικανικό κόμμα, ο Trump φαίνεται πως πείθει το 12% των Αμερικανών ψηφοφόρων.
Πώς είναι δυνατό οι ακραίες εθνικιστικές και ρατσιστικές ιδεοληψίες του Trump να βρίσκουν ευήκοα ώτα;
Την απάντηση δίνουν οι ψυχολόγοι και οι αναλυτές που μελετούν «το φαινόμενο Trump». Μετά από ανάλυση 95.000 λέξεων από τις πρόσφατες προεκλογικές ομιλίες του, οι The New York Times βλέπουν στο πρόσωπο του Trump έναν σύγχρονο δημαγωγό που θυμίζει τους περίφημους αμερικανούς δημαγωγούς McCarthy και Wallace του 20ού αιώνα. Ο Trump, όμως, είναι πολύ πιο επικίνδυνος από τους προκατόχους του γιατί με την τέχνη της δημαγωγίας συνδυάζει το επικοινωνιακό του χάρισμα και την εξαιρετική σκηνική του παρουσία.
Ο Trump είναι ένας δυναμικός και χαρισματικός ρήτορας που ψυχαγωγεί και κολακεύει το κοινό του. Στόχος της ρητορικής του είναι να διαβάλλει την αξιοπιστία των γεγονότων, των στοιχείων, της Πολιτείας και των μέσων ενημέρωσης ανάγοντας το παράλογο σε λογικό. «Κανείς δεν ξέρει από πού έρχονται όλοι αυτοί οι λαθρομετανάστες», λέει για να υποστηρίξει την ιδέα της «αόρατης απειλής» κατά των Αμερικανών.
Βασικός άξονας της δημαγωγίας του είναι ο διαχωρισμός σε «εμείς» και «αυτοί». Πάνω σε αυτόν τον διαχωρισμό στηρίζεται ολόκληρη η επιχειρηματολογία του, αφού στο «εμείς» περιλαμβάνει τους Αμερικανούς και, συγκεκριμένα, το κοινό του, ενώ «αυτοί» αντιπροσωπεύουν ό,τι ξορκίζει: οι λαθρομετανάστες, οι Μουσουλμάνοι, ακόμα και οι πολιτικοί του αντίπαλοι.
«Αυτοί» αντιπροσωπεύουν την απειλή, καθετί το διαβολικό, το παρανοϊκό ή το αφελές, ενώ το «εμείς» ταυτίζεται με τον ίδιο –τον ηγέτη που όλοι θα ήθελαν, που είναι ο μόνος ικανός και δυναμικός για να αντιμετωπίσει τις πολυάριθμες απειλές που κυκλώνουν το αμερικανικό Έθνος.
Ο Trump «πουλάει» την παρωχημένη ιδέα της «αναγέννησης του Έθνους» -μια πρακτική που έχει συνδεθεί ιστορικά με τα ακροδεξιά πολιτικά ρεύματα. Δεν είναι τυχαίο που το The New Yorker χαρακτηρίζει τον Trump ως τη «Marine Le Pen των Ηνωμένων Πολιτειών». Πολλοί πιστεύουν, βέβαια, ότι δεν «το τραβάει» τόσο πολύ όσο η επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, αφού υποστηρίζει -ακόμα- τη νόμιμη μετανάστευση. Σε αυτό χωράει μεγάλη συζήτηση, ιδίως μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του ότι δεν γνωρίζει κανέναν Αμερικανό αθλητή που να είναι Μουσουλμάνος, σε απάντηση των δηλώσεων Obama ότι οι αθλητικοί ήρωες των ΗΠΑ είναι Μουσουλμάνοι).
Obama said in his speech that Muslims are our sports heroes. What sport is he talking about, and who? Is Obama profiling?
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) Δεκέμβριος 7, 2015
Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, το πιθανότερο σενάριο είναι οι υπόλοιποι ρεπουμπλικανοί υποψήφιοι να συσπειρωθούν γύρω από έναν υποψήφιο για να «βγάλουν από τη μέση» τον Trump που δηλώνει, βέβαια, ότι θα θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος ακόμη και ως ανεξάρτητος.
Μπορούν, επίσης, να εμπνευστούν και από την πρόταση ιδιοκτήτη της Amazon, Jeff Bezos, και να στείλουν τον Trump ένα one-way trip στο Διάστημα:
Finally trashed by @realDonaldTrump. Will still reserve him a seat on the Blue Origin rocket. #sendDonaldtospace https://t.co/9OypFoxZk3
— Jeff Bezos (@JeffBezos) December 7, 2015
Βέβαια, κανείς δεν μας υπόσχεται ότι αν «ξεφορτωθούμε» τον Trump θα σωθούμε από τις ακραίες ρατσιστικές και ξενοφοβικές αντιλήψεις. Αν και δεν κινδυνεύουμε να τον δούμε απέναντι από τη Hilary Clinton στην προεδρική κούρσα, δεν μπορούμε να προσπεράσουμε το γεγονός ότι μια τόσο ακραία ρατσιστική, εθνικιστική και ξενοφοβική φωνή βρίσκει απήχηση στο 12% του πληθυσμού του πλουσιότερου κράτους του πλανήτη.
Αν ο σπόρος του φυλετικού μίσους βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε μια χώρα που αναπτύσσεται και έχει ποσοστό ανεργίας μόλις 5%, τι θα συμβεί στην Ευρώπη που δέχεται δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες καθημερινά, αδυνατεί να υπερασπιστεί τα θαλάσσια σύνορά της και μαστίζεται από την οικονομική κρίση την τελευταία 5ετία; Η απάντηση βρίσκεται στα πρόσφατα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία.
