Η διαμόρφωση νέων πολιτικών συσχετισμών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης αποτελεί μια πολύ μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τις προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη.
Η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας, με τις θετικές ειδήσεις να πυκνώνουν γύρω από το ελληνικό ζήτημα, δημιουργούν «χώρο» για ελληνική συμμετοχή στις διεργασίες που επιδιώκουν να αναβαθμίσουν και θα εκδημοκρατίσουν το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και θα τονώσουν τις πρωτοβουλίες που ήδη βρίσκονται σε επεξεργασία. Τόσο η επίσκεψη Μακρόν στην Αθήνα και η ευρεία συνάντηση των κυβερνήσεων Ελλάδας και Ιταλίας στη Κέρκυρα, όσο και oι δημόσιες τοποθετήσεις του επικεφαλής της Κομισιόν Γιούνκερ και του αρμόδιου για τις νομισματικές και οικονομικές υποθέσεις Επίτροπου Μοσκοβισί, κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Αρκετές από τις ιδέες που παρουσίασε ο Γιούνκερ στην ετήσια ομιλία του στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου έρχονται να συγκλίνουν με διεργασίες και προτάσεις που έχουν επεξεργασθεί και υποβληθεί από την ευρωπαϊκή Αριστερά, με καθοριστική τη συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ανήκει στο συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Οι κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα απαιτούν συλλογικές αποφάσεις και πειστικές λύσεις, με τη δημοκρατική θωράκιση των θεσμών, την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, την πλήρη αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων και την εφαρμογή ενός βιώσιμου και κοινωνικά δίκαιου μοντέλου παραγωγικής ανάπτυξης να είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητες για τη διαμόρφωση ενός υγιούς και αποτελεσματικού μοντέλου ευρωπαϊκής διακυβέρνησης.
Η αποσύνθεση του ευρωπαϊκού κοινωνικού ιστού, η υιοθέτηση μιας ακραία νεοφιλελεύθερης ατζέντας από τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, η μετάθεση των βαρών της οικονομικής κρίσης στους πολίτες, η υπερσυγκέντρωση πλούτου στον ευρωπαϊκό Βορρά έχουν αποδυναμώσει την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή και έχουν συμβάλλει στην άνοδο λαϊκιστικών και ακροδεξιών κινημάτων που επιθυμούν τη διάλυση της ΕΕ και την αναβίωση εθνικών και κοινωνικών συγκρούσεων. Το βλέπουμε να συμβαίνει σε πολλές χώρες, ακόμα και στη Γερμανία των υπέρογκων εμπορικών πλεονασμάτων, με την άνοδο του εθνικιστικού AfD.
Είναι απόλυτα λογικό, μετά από οκτώ χρόνια μιας βαθύτατης θεσμικής και οικονομικής κρίσης, ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων πολιτών να νιώθει δυσπιστία και επιφυλακτικότητα απέναντι σε αυτό το εγχείρημα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες ακούν πολλά λόγια και βλέπουν ελάχιστες πράξεις από τις πολιτικές ελίτ που συνεχώς μεταθέτουν τις λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα στο μέλλον.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και ενώπιον αυτών των προκλήσεων, οφείλουν τα κόμματα της ελληνικής αντιπολίτευσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προσέλθουν στο διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης - εκείνες τουλάχιστον οι δυνάμεις που θέλουν να δικαιώσουν τον αυτοχαρακτηρισμό τους ως «ευρωπαϊκές δυνάμεις». Οφείλουν να πάρουν θέση και να παρουσιάσουν τις απόψεις τους απέναντι στις προτάσεις που έχουν κατατεθεί, να σταματήσουν να υπονομεύουν το μέλλον της χώρας, να σαμποτάρουν την οικονομία και να σπέρνουν fake news καθημερινά.
Η αντιπαράθεση μεταξύ των προοδευτικών προτάσεων και του βαθιά συντηρητικού και υπερσυγκεντρωτικού ηγεμονισμού της γερμανικής ηγεσίας είναι ξεκάθαρη. Καθείς εφ’ω ετάχθη.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
