Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φαινόμενο παγκόσμιο, πολύ καλά μελετημένο (π.χ. Επιστημονική κοινότητα, το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή, η Διεθνής Στρατηγική του ΟΗΕ για τη Μείωση των Καταστροφών, η Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι το 2015), το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη κι έχει αντίκτυπο στη ζωή μας, με πολλούς τρόπους Είναι επιτακτική η προσαρμογή των κοινωνιών στις κλιματικές αλλαγές και η λήψη μέτρων περιορισμού των αιτιών τους. Η ικανότητα και η δυνατότητα προσαρμογής και περιορισμού συνδέεται με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, η οποία διαφέρει στις κοινωνίες. Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ακόμα μια συνολική εθνική πολιτική για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής. Όπου λαμβάνονται κάποια μέτρα είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων μεμονωμένα και αποσπασματικά.
Η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως οι δασικές πυρκαγιές, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πλημμυρών στη χώρα μας, πιο συχνά και με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Στην υπόλοιπη Ευρώπη οι πλημμύρες είναι η πιο συχνή φυσική καταστροφή έχοντας σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο σαρώνοντας τις υποδομές, την ανθρώπινη αντίσταση και τις κοινωνικές δομές.
Στη χώρα μας τα κυριότερα προβλήματα που παρουσιάζονται στη διαχείριση των πλημμυρών συνοψίζονται στην περιπλοκότητα του συστήματος διαχείρισής τους (πολυνομία κ.α.), στον μεγάλο αριθμό φορέων με ελλιπή διασύνδεση και συντονισμό, στην ανεπαρκή και με καθυστέρηση χρηματοδότηση για έργα πρόληψης, στην περιορισμένη έρευνα η οποία είναι μη επαρκώς συνδεδεμένη με τα εφαρμοζόμενα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης και στην ελάχιστη εφαρμογή των νέων τεχνολογιών.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση των πλημμυρών απαιτεί μέτρα τα οποία πρέπει να αλλάξουν στόχευση και να μετακινηθούν από τη λήψη αμυντικών μέτρων προστασίας στη λογική της ολικής διαχείρισης, όπου ένα τμήμα της ολικής διαχείρισης είναι και τα αμυντικά μέτρα. Συνεπώς, υπάρχει ανάγκη για συνολική στρατηγική διαχείριση με ταυτόχρονη υιοθέτηση της διεπιστημονικής προσέγγισης σε όλα τα επίπεδα εθνικό, περιφερειακό και τοπικό. Ειδικά στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη χρειάζεται η σύσταση μιας μορφής μητροπολιτικής δομής για την εκπόνηση και υλοποίηση ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των πλημμυρών, διότι είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν οι δήμοι μόνοι τους.
Επίσης, υπάρχει ανάγκη για συνδυασμό μέτρων με περισσότερη έμφαση στα μη κατασκευαστικά μέτρα, αποτελεσματικό συντονισμό των επιχειρησιακών δυνάμεων για ταχεία αντίδραση, σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης με παράλληλη εξάσκηση των εμπλεκομένων υπηρεσιών και των πολιτών στη βάση των σχεδίων αυτών, ενίσχυση της έρευνας, της επιστημονικής γνώσης και αξιοποίηση νέων τεχνολογιών (π.χ. μοντέλα πρόγνωσης, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης κ.α.), ευαισθητοποίηση των πολιτών και ενημέρωσή τους για τα μέτρα αυτοπροστασίας. Ακόμη, υπάρχει ανάγκη για εναρμόνιση με τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και αξιοποίηση των ευκαιριών που μας δίνει η ΕΕ όπως η βελτίωση των επιπέδων προστασίας μέσω ανταλλαγής εμπειριών και πληροφοριών και της από κοινού ανάπτυξης βέλτιστων πρακτικών.
Και όλα αυτά γιατί όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν… ειδικά στην Αττική όπου φέτος πλήγηκε από εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές και με τις πρώτες βροχές είναι πιθανό να βρεθούμε αντιμέτωποι με ακραία για την περιοχή φαινόμενα.
