Ροή
Η πολιτική αρνητικών επιτοκίων που έχουν υιοθετήσει οι κεντρικές τράπεζες στην Ιαπωνία και την Ευρώπη κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, υποστηρίζει ο John Taylor, εμπνευστής του ομώνυμου κανόνα νομισματικής πολιτικής (Talor Rule).
Ο καθηγητής του Πανεπιστήμιου Στάνφορντ έγινε γνωστός για μια εξίσωση που διατύπωσε σχετικά με τη νομισματική πολιτική που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες, με βάση την οποία το επιτόκιο αναφοράς υπολογίζεται με βάση την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
«Αυτό που βλέπουμε είναι, κατά τη γνώμη μου, ότι τα αρνητικά επιτόκια αντί να βοηθήσουν έχουν κάνει τα πράγματα χειρότερα», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Bloomberg. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι αντιπαραγωγική αυτή η πολιτική».
Ένα από τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα αρνητικά επιτόκια είναι ότι οι τράπεζες χρεώνονται για τα ίδια τους τα αποθεματικά, γεγονός που περιορίζει τη διαθεσιμότητα των χορηγήσεων.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιαπωνίας Haruhiko Kuroda αντέκρουσε τον ισχυρισμό ότι η πολιτική αρνητικών επιτοκίων που εφάρμοσε τον περασμένο Ιανουάριο έχει πλήξει τις «λειτουργίες διαμεσολάβησης» των τραπεζών –δηλαδή τον ρόλο τους να μετατρέπουν τις αποταμιεύσεις σε χορηγήσεις. Παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι η κίνηση αυτή έχει παρασύρει σε πτώση τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις. Με τη σειρά τους, μειώνονται και οι αποδόσεις των αποταμιεύσεων, πλήττοντας τα συνταξιοδοτικά ταμεία, και έτσι διακυβεύεται γενικότερα η «βιωσιμότητα των χρηματοοικονομικών λειτουργιών υπό την ευρεία έννοια».
«Τα μακροοικονομικά μοντέλα δεν μπορούν να επεκταθούν στον χρηματοοικονομικό κλάδο, οπότε είναι δύσκολο να κάνουμε μια εκτίμηση της τάξης μεγέθους των επιπτώσεων», εξηγεί ο Taylor. Υπό συνθήκες αρνητικών επιτοκίων, κάποιες εταιρείες ενισχύουν τις επενδύσεις τους, αλλά άλλες υπαναχωρούν στα επενδυτικά τους σχέδια, ενώ μεταξύ άλλων επηρεάζονται και τα επιτόκια καταθέσεων, σημειώνει ο Taylor.
Στα ανεπτυγμένα κράτη, γενικά, η μείωση της ζήτησης δεν υπονομεύει στον ίδιο βαθμό την παραγωγικότητα και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στις ΗΠΑ, εξηγεί. Υπογραμμίζει, επίσης, ότι το βάρος πλέον πέφτει στις κυβερνήσεις και τις μεταρρυθμίσεις του ρυθμιστικού πλαισίου στον χρηματοοικονομικό κλάδο. «Θα πρέπει δώσουν μεγαλύτερη έμφαση σε άλλου είδους πολιτικές», είτε πρόκειται για την Ιαπωνία, την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, τόνισε.
Τα αρνητικά επιτόκια έχουν μεγάλη επίδραση στις μακροπρόθεσμες αποδόσεις, παραδέχεται ο Taylor, συμφωνώντας με την επισήμανση του Kuroda σχετικά με τη δυναμική με την οποία υποχώρησαν οι αποδόσεις αυτές. «Δεν ξέρω πόσο θα συνεχιστεί αυτό», αναφέρει ο ίδιος. «Σε επίπεδο πληθωρισμού και οικονομίας δεν έχουν πετύχει πολλά πράγματα», συμπληρώνει.
«Η Fed έχει ήδη καθυστερήσει»
Ο Taylor επαναδιατύπωσε την άποψή του ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ έχει ήδη καθυστερήσει, όσον αφορά στην αύξηση των επιτοκίων. Όπως εξηγεί, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να αποδεικνύουν αυτό που ισχυρίζονται πολλά μέλη της Fed, ότι δηλαδή το ουδέτερο επίπεδο για το επιτόκιο αναφοράς (benchmark rate) βρίσκεται σήμερα χαμηλότερα απ’ ότι ήταν στο παρελθόν.
Ακόμη και αν το ουδέτερο επίπεδο του επιτοκίου βρίσκεται στο 3%, σημειώνει, η Fed εξακολουθεί να έχει σημαντικά περιθώρια προς την κανονικοποίηση.
Η «εμμονή» με τον πληθωρισμό
Ο οικονομολόγος του Στάντφορτ ασκεί, επίσης, αυστηρή κριτική στους αρμόδιους χάραξης πολιτικής, διεθνώς, για την «εμμονή» με τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό.
Όπως τονίζει, οι στόχοι για τον πληθωρισμό είναι «χρήσιμοι», αλλά δεν θα πρέπει η υποχώρηση κάτω από το 2% να πανικοβάλει τους κεντρικούς τραπεζίτες που καταφεύγουν στην παροχή κινήτρων. «Αυτό είναι που με ανησυχεί περισσότερο», εξομολογείται.
