Ο Βίκτορ Λιτιβένκο αναζητά στα emails του iPhone του εκείνο που δίνει την καλύτερη εικόνα της ζημιάς που ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος έχει προκαλέσει στην επιχείρησή του με αμερικάνικα τζιν παντελόνια στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ. Είναι από έναν πελάτη στη Σκωτία που ζητάει συγγνώμη επειδή ακύρωσε μία παραγγελία δεκάδων χιλιάδων δολαρίων. Ο λόγος; Δεν θέλει να πληρώσει τον φόρο 25% που η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλλε στα αμερικανικά τζιν τον περασμένο Ιούνιο ως απάντηση στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.
«Ήδη χάσαμε δύο λογαριασμούς» λέει ο Λιτιβένκο, που ίδρυσε την εταιρεία Raleigh Denim Workshop με τη σύζυγό του το 2008. «Μας πονάει πολύ». Ο 37χρονος βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για μια εμπορική έκθεση. Και το βασικό θέμα συζήτησης στα πηγαδάκια είναι η ζημιά που παθαίνουν φέτος τα αμερικανικά τζιν.
Πρόκειται για το τελευταίο χτύπημα σε μια βιομηχανία που ήδη είναι ένα κλάσμα αυτού που ήταν κάποτε. Τον περασμένο χρόνο δύο από τις τελευταίες μεγάλες βιοτεχνίες τζιν των ΗΠΑ έκλεισαν, ανάμεσά τους και η μεγαλύτερη: η Cone Denim στο Γκρίνσμπρο της Βόρειας Καρολίνας. Ενώ οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό που επέβαλλε η πολιτεία της Καλιφόρνια ανάγκασε πολλές βιοτεχνίες να κλείσουν ή να μετακομίσουν στο Μεξικό.
Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Levi Strauss & Co έχουν ήδη μεταφέρει σχεδόν όλη την παραγωγή τους στην Ασία ή το Μεξικό. Στις ΗΠΑ πλέον έχουν απομείνει κυρίως μικρές επιχειρήσεις που επιζούν πουλώντας ακριβά made in USA τζιν των 200 δολαρίων στο premium άκρο της αγοράς.
Ζήτημα συμβολισμών
«Οι ευρωπαϊκοί δασμοί δεν έχουν λογική οικονομικά, γιατί η αμερικανική παραγωγή είναι πλέον πολύ μικρό κομμάτι της παγκόσμιας αγοράς», λέει ο Ρόι Σλάπερ, ιδιοκτήτης της βιοτεχνίας Roy Denim στο Όκλαντ της Καλιφόρνια.. Οι ΗΠΑ πέρυσι εξήγαγαν τζιν αξίας μόλις 31 εκατ. δολαρίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περίπου το 16% των συνολικών εξαγωγών της βιομηχανίας. «Αλλά αν το δεις πολιτικά, έχει νόημα. Τίποτα δεν είναι πιο αμερικάνικο από τα τζιν».
Τα αμερικανικά μπλου τζιν γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1870 στο Σαν Φρανσίσκο, με τον Λίβαϊ Στράους να φτιάχνει τα πρώτα του παντελόνια για τους χρυσοθήρες στην Καλιφόρνια. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 είχαν εξελιχθεί σε σύμβολο του κουλ και της επαναστατικότητας, καθώς τα φορούσαν νεανικά ινδάλματα όπως ο Τζέιμς Ντιν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σίγουρα έδρασε με βάση τους συμβολισμούς – άλλωστε επέβαλλε δασμούς και στο μπέρμπον. «Σε λίγο θα φορολογήσουν τα χοτ ντογκ και τη μηλόπιτα» λέει ο Σλάπερ, «το έχω καταλάβει…».
Η Ευρώπη ήταν ήδη μια δύσκολη αγορά για τις αμερικανικές εταιρείες, καθώς προστατεύει τις δικές της βιοτεχνίες ρούχων και υφασμάτων. Ο νέος φόρος προστέθηκε στον υπάρχοντα του 12%, ανεβάζοντας τους συνολικούς δασμούς στο 37%. Κάποιες μικρές αμερικανικές εταιρείες μέχρι τώρα μοιράζονταν τον φόρο του 12% με τους ευρωπαίους πελάτες τους, αλλά δεν μπορούν να το κάνουν για το 37%.
