Ροή
Νεκρός μέσα στο σπίτι του στον Διόνυσο Αττικής βρέθηκε το μεσημέρι της Κυριακής ο 84χρονος επιχειρηματίας Κυριάκος Μαμιδάκης, 84 ετών, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εταιρείας πετρελαιοειδών Jetoil.
Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της αστυνομίας, πρόκειται πιθανότατα για αυτοκτονία με όπλο. Για το τραγικό συμβάν διενεργείται προανάκριση.
Υπενθυμίζεται εδώ πως, όπως έγινε γνωστό την Παρασκευή, η εταιρεία Jetoil είχε λάβει, από τις 10 Ιουνίου, προσωρινή προστασία, έως την εκδίκαση της αίτησής της για ένταξη στο άρθρο 99 τον Νοέμβριο.
Οι ίδιες πληροφορίες έκαναν λόγο για χρέη της εταιρείας ύψους 340 εκατ. ευρώ, ενώ στην αίτηση της η εταιρεία επικαλείτο το έκτακτο και απρόσμενο γεγονός της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, η οποία προκάλεσε ταμειακή δυσχέρεια.
Η Mamidoil Jetoil είναι μία αμιγώς ελληνική επιχείρηση, συμφερόντων της οικογένειας Μαμιδάκη.
Υπό τη σκεπή της Mamidoil - Jetoil λειτουργούν περίπου 600 πρατήρια υγρών καύσιμων, ενώ ο όμιλος έχει ιστορία 40 ετών στην ελληνική και βαλκανική αγορά.
Ποιός ήταν ο Κυριάκος Μαμιδάκης
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης είναι ένας επιχειρηματίας που βίωσε την άνοδο και την πτώση της Ελλάδας σε όλο το φάσμα από τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’30 στο χωριό Ανώσκελη στην Κρήτη, φοίτησε στην Ανωτάτη Εμπορική και παρακολούθησε δι’ αλληλογραφίας τον κύκλο σπουδών του School of Career του LSE. Το πιο μεγάλο σχολείο όμως ήταν η θητεία του στο πλευρό του θείου του και φτασμένου επιχειρηματία στο χώρο των πετρελαιοειδών, Γ.Ι. Μαμιδάκη. Μέχρι που αποφάσισε να κάνει το επόμενο βήμα.
Το 1968, μαζί με τα δύο του αδέρφια, τον Νίκο και τον Γιώργο, θα ιδρύσουν την Jet Oil, μια εταιρεία που έμελλε να γίνει από τις κυριότερες στον χώρο των πετρελαιοειδών στην Ελλάδα. Από τον θείο του «κληρονόμησε» την εξαιρετική σχέση με τους Ρώσους, μιας και ο Γ.Ι. Μαμιδάκης είχε κλείσει αποκλειστικές συμφωνίες πώλησης πετρελαίου έως το 1981! Τις ισχυρές διασυνδέσεις με τους Ρώσους διατήρησε επί μακρόν και ο όμιλος Mamidoil-Jet Oil, ενώ ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ήταν ο εξωστρεφής του χαρακτήρας, μιας και πέρα από την Ελλάδα, η Jet Oil έκανε εξαγωγή πετρελαιοειδών και στα Βαλκάνια, όταν ένα εξαιρετικά ισχυρό brandname.
Η πυρκαγιά-ορόσημο
Τον Φεβρουάριο του 1986 θα συμβεί ένα ατύχημα, το οποίο έμελλε να είναι ορόσημο για την Ελλάδα: η τεράστια πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις του αποθηκευτικού χώρου της Jet Oil στη Θεσσαλονίκη απειλούσε επί μέρες την πόλη. Η φωτιά στο Καλοχώρι απειλούσε τοσο τις γειτονικές εγκαταστάσεις της ΕΚΟ όσο και την τεράστια αποθήκη αμμωνίας της Σίνγκ, με αποτέλεσμα όλοι να βρίσκονται επί ποδός, προκειμένου να αποφευχθεί μια τεράστια ανθρώπινη και οικολογική καταστροφή. Η εν λόγω πυρκαγιά, η οποία προκλήθηκε λόγω των σχεδόν ανύπαρκτων μέτρων ασφαλείας, έμελλε να αποδειχθεί καταλυτική για την αλλαγή του νομικού πλαισίου για την πυρασφάλεια. Δικαστικά, η εταιρεία αθωώθηκε, μιας και προέκυψε από τη διερεύνηση πως επρόκειτο για ατύχημα, ενώ έχτισε καινούργιες εγκαταστάσεις σε παρακείμενο σημείο, οι οποίες αποτέλεσαν εφαλτήριο για την περαιτέρω επέκτασή της στα Βαλκάνια.
Το ναυάγιο με τη Σούδα
Με έναν άλλο αποθηκευτικό χώρο όμως ο Κυριάκος Μαμιδάκης δεν τα κατάφερε. Ο όμιλος Μαμιδάκη ήθελε να διαμορφώσει έναν τεράστιο αποθηκευτικό χώρο και στην Κρήτη, στη Σούδα πιο συγκεκριμένα. Το εν λόγω εγχείρημα πήρε χαρακτήρα θρίλερ. Οι αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν πως χρησιμοποιούσε την στενή του φιλία με τον επίτιμο πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, προκειμένου να εκδώσει τις σχετικές άδειες. Η πλευρά Μαμιδάκη αντέτεινε πως το έργο είχε ξεκινήσει το 2002, επί ΠΑΣΟΚ, και, παρά το ότι δεν διέψευδε την προσωπική σχέση με τον Μητσοτάκη, επέμενε πως το έργο δεν είχε σχέση με την πολιτική και πως η διαδικασία έγκρισής του είχε ξεκινήσει επί ΠΑΣΟΚ. Το κρίσιμο είναι όμως πως αυτό το έργο ουδέποτε ολοκληρώθηκε και η επένδυση στην Κρήτη δεν έγινε.
Jet Oil: Από το 10% μερίδιο αγοράς, στην προστασία από τους πιστωτές
Η Jet Oil πάντως είχε να επιδείξει δύο βασικά οικονομικά στοιχεία: υψηλούς τζίρους και μεγάλο μερίδιο αγοράς σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού, αλλά και υψηλό τραπεζικό δανεισμό. Κάποτε έφτασε να ελέγχει μερίδιο άνω του 10% στην αγορά (εντυπωσιακό στοιχείο για μια αμιγώς ελληνική εταιρεία) και να έχει τζίρο άνω του 1 δις. Συνεπώς, δεν υπήρχε πρόβλημα αναφορικά με τον δανεισμό, μιας και τα δάνεια εξυπηρετούνταν. Όλα αυτά όμως μέχρι την ανατολή της κρίσης.
Για πρώτη φορά η Jet Oil έγραψε ζημία το 2008 και από τότε ξεκίνησε το καθοδικό σπιράλ. Ο όμιλος προσπάθησε να αντιδράσει, με μια ιδιαίτερα επιθετική κίνηση. Σε διαμορφούμενες συνθήκες ύφεσης, επένδυσε και επέκτεινε το δίκτυο της Jet Oil με πρατήρια της Dracoil και της El Petrol. Έξι χρόνια μετά, πολλοί είναι αυτοί που λένε πως αυτή η κίνηση, έγειρε την πλάστιγγα εναντίον της εταιρείας. Η μείωση της ζήτησης δημιούργησε βραχνά, λόγω της συνακόλουθης αύξησης της ζημίας, ενώ έτρεχαν τα δάνεια του ομίλου. Αναμφίβολα, επρόκειτο για ασφυκτικό κοκτέιλ. Περίπου το 2013 διεφάνη όμως προοπτική για την Jet Oil. Μεγάλος επιχειρηματικός όμιλος εκτός Ευρώπης ενδιαφέρθηκε για την είσοδό του στην εταιρεία ως στρατηγικός επενδυτής, προκειμένου να πατήσει και πόδι στα Βαλκάνια. Οι συζητήσεις ξεκίνησαν και ήταν θετικές, η αγορά περίμενε το μεγάλο deal, το οποίο όμως δεν έγινε ποτέ. Η δραματική πτώση του retail σε συνδυασμό με τις αυξημένες οικονομικές επισφάλειες του ομίλου (γνώστες της αγοράς έλεγαν πως τα οικονομικά στοιχεία που πήραν οι επενδυτές ήταν ακόμα χειρότερα από αυτά που περίμεναν) οδήγησαν το deal σε ναυάγιο και την Jet Oil σε αναζήτηση εναλλακτικής.
Πλην όμως, η εναλλακτική ποτέ δεν βρέθηκε. Αντίθετα, από ένα σημείο και μετά άρχισε ο εκφυλισμός. Η εταιρεία αποφάσισε την αναστολή της τροφοδοσίας των πρατηρίων στη Νότια Ελλάδα, προσπαθώντας να κρατήσει το δίκτυο στην ηπειρωτική Ελλάδα και στο Ιόνιο. Ούτε αυτό κατέστη δυνατό. Το τελευταίο διάστημα, ο αριθμός των πρατηρίων που έφευγαν από το δίκτυο και άλλαζαν σήμα είχε πάρει χαρακτήρα τσουνάμι, με την Jet Oil να προμηθεύει κάτω από 100 πρατήρια. Από τη στιγμή της υπαγωγής της σε προσωρινό καθεστώς προστασίας και μέχρι την εκδίκαση της αίτησης για υπαγωγή στο 99, η εταιρεία έγινε επί της ουσίας «φάντασμα». Και κάπως έτσι, ο Κυριάκος Μαμιδάκης βίωσε όλη την πορεία από την άνοδο και την καταξίωση έως τη δραματική πτώση.
Ο επίλογος
Το χειρότερο για επιχειρηματίες τύπου Μαμιδάκη δεν είναι η πτώση αυτή καθ’ αυτή. Είναι η έλλειψη προοπτικής για το πώς μπορεί να συνεχίσει μια εταιρεία να υπάρχει και να έχει δυναμική παρουσία. Γιατί, η αλήθεια είναι πως το «κανόνι» της Jet Oil κανέναν δεν εξέπληξε και επίσης σχεδόν κανείς δεν μπορούσε να δει πώς αυτή η εταιρεία θα μπορούσε να ανασυνταχθεί, βάσει ενός νέου business plan. Άλλωστε, η κατάσταση στην αγορά καυσίμων γίνεται όλο και χειρότερη, μιας και με βάση τα νέα στοιχεία, η ζήτησε σημειώνει διαρκή κάμψη.
Η παρουσία του Κυριάκου Μαμιδάκη βέβαια ήταν πολυσχιδής. Ο όμιλος είχε ισχυρή παρουσία στον τουριστικό τομέα, έχοντας υπό τον έλεγχό του μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες σε όλη την Ελλάδα, διέθετε εταιρεία παραγωγής και τυποποίησης λαδιού από το χωριό του, την Αγροτική Ανώσκελη, ενώ δραστηριοποιείτο και στον ναυτιλιακό τομέα. Το ζήτημα είναι πως το πρώτο όνομα στη μαρκίζα ήταν η Jet Oil, η οποία έβαινε προς ολοκληρωτική κατάρρευση.
Κάπως έτσι, ο ισχυρός άνδρας του ομίλου Μαμιδάκη έβαλε τέλος στη ζωή του, δύο μέρες μετά την ανακοίνωση πως η Jet Oil είχε υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές της. Αναμφίβολα, το πλήγμα ήταν βαρύτατο για τον Κυριάκο Μαμιδάκη και εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμο. Η αυτοκτονία του αποδεικνύει πως επιχειρηματίες που έχουν τη στόφα του Μαμιδάκη αντιλαμβάνονται την επιχειρηματική τους παρουσία ως έργο ζωής και σκορπά θλίψη στην οικογένειά του, στην επιχειρηματική κοινότητα της Ελλάδας, η οποία πλήττεται από απίσχναση, αλλά και στην κοινή γνώμη, μιας και η κατάρρευση του επιχειρείν στην Ελλάδα αφορά άμεσα εκατομμύρια πολίτες.
Πηγή: Koolnews
