Λύση για το πρόβλημα του υψηλού ενεργειακού κόστους και της ενεργειακής ασφάλειας που αντιμετωπίζουν τα μη διασυνδεδεμένα νησιά στην Ελλάδα σκοπεύει να δώσει η πιλοτική εφαρμογή του «Έξυπνου Νησιού» στο οποίο θα εφαρμοστούν έξυπνα συστήματα διαχείρισης προκειμένου να περιοριστεί η χρήση των πετρελαιοκίνητων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (που επιβαρύνουν τους καταναλωτές και ρυπαίνουν το περιβάλλον), αλλά και να βελτιωθεί η ασφάλεια εφοδιασμού.
Ο Διαχειριστής του Δικτύου Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ετοιμάζουν την προκήρυξη διαγωνισμού για το «έξυπνο νησί» στο οποίο θα αναπτυχθούν συστήματα παραγωγής, διαχείρισης και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο πάνω από το 60% των ενεργειακών του αναγκών να καλύπτονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος του ΔΕΔΔΗΕ Ιωάννης Μάργαρης, «Το Έργο του "Έξυπνου Νησιού" αφορά στο σχεδιασμό των κατάλληλων θεσμικών και τεχνικών υποδομών για την ανάπτυξη και λειτουργία σε ένα ηλεκτρικό σύστημα των ΜΔΝ (Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά), το οποίο θα επιλεγεί ως πιλότος, Σταθμού ΑΠΕ με κατάλληλο σύστημα διαχείρισης ενέργειας, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό ποσοστό διείσδυσης αυτού (μεγαλύτερο από το 60% της ετήσιας ζήτησης)».
Οι επενδύσεις θα αποπληρωθούν από τη μείωση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής που θα προέλθει από την εφαρμογή των «έξυπνων» τεχνικών ενώ τα συμπεράσματα που θα προκύψουν θα αξιοποιηθούν ευρύτερα στην επιλογή των λύσεων που θα εφαρμοστούν για την ηλεκτροδότηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών. Το εγχείρημα βρίσκεται στη φάση της επιλογής του νησιού όπου θα δοκιμαστούν οι νέες τεχνολογίες. Θα προτιμηθεί ένα μικρό σε μέγεθος ενεργειακό σύστημα όπου εκτός από συστήματα παραγωγής με ανανεώσιμες πηγές (αιολικά, φωτοβολταϊκά κ.λπ.), θα εγκατασταθούν μπαταρίες για την αποθήκευση της ενέργειας ώστε να αξιοποιείται η περίσσεια ενέργεια που παράγουν οι ΑΠΕ αλλά και να διασφαλίζεται η ενεργειακή τροφοδοσία του νησιού σε περιόδους που η ανανεώσιμη παραγωγή είναι περιορισμένη. Επίσης θα εφαρμοστούν σε μικρή κλίμακα λύσεις διαχείρισης της ζήτησης με συμβάσεις διακοψιμότητας που θα προβλέπουν αμοιβή των καταναλωτών για τον περιορισμό της ζήτησης σε ώρες αιχμής ή/και μειωμένης παραγωγής.
Ποια είναι τα μη διασυνδεδεμένα νησιά
Τα περισσότερα νησιά σήμερα στην Ελλάδα (κυρίως στο Αιγαίο) ηλεκτροδοτούνται από αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά κύριο λόγο από τοπικούς θερμικούς σταθμούς παραγωγής, οι οποίοι λειτουργούν με καύσιμο πετρέλαιο, βαρύ (μαζούτ) ή και ελαφρύ (ντίζελ), και τους σταθμούς ΑΠΕ (αιολικούς και φωτοβολταϊκούς). Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, τα νησιά αυτά δεν έχουν διασυνδεθεί μέχρι σήμερα με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, λόγω κυρίως τεχνικών και τεχνολογικών δυσκολιών, που υφίσταντο μέχρι πρότινος, αλλά και λόγω οικονομικών δυσκολιών καθώς οι διασυνδέσεις είναι έργα μεγάλης έντασης κεφαλαίου.
Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ) αποτελείται από 32 αυτόνομα συστήματα. Ορισμένα εξ αυτών αποτελούνται από περισσότερα νησιά (συμπλέγματα νησιών), και η Λειτουργία και Διαχείριση της Αγοράς των ΜΔΝ γίνεται από τον ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. (Διεύθυνση Διαχείρισης Νήσων).
Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του Πίνακα 1, το μέγεθος (αιχμή ζήτησης) σε kW των -32- αυτόνομων νησιωτικών ηλεκτρικών συστημάτων της χώρας ποικίλει:
Πηγή: ΡΑΕ
-19 «μικρά» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης έως 10 MW.
- 11«μέσου μεγέθους» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης από 10 MW έως 100 MW.
-2 «μεγάλα» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης άνω των 100 MW, δηλαδή η Κρήτη και η Ρόδος.
Αντίστοιχα η ζήτηση (κατανάλωση σε MWh) ηλεκτρικής ενέργειας στα ΜΔΝ ποικίλει, επίσης, σε μέγεθος, από ορισμένες εκατοντάδες MWh στα μικρότερα νησιά (π.χ. Αντικύθηρα, Αγαθονήσι, κ.λπ.), έως και ορισμένες TWh στο μεγαλύτερο ΜΔΝ (Κρήτη).
