Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά στο Ιράν και η επαναφορά των κυρώσεων μέχρι τις 4 Νοεμβρίου 2018 αναμένεται ότι θα έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στη διεθνή αγορά, ενώ μεγάλος χαμένος αναμένεται ότι θα είναι τα κράτη της ΕΕ και ιδιαίτερα οι εταιρείες από τον πετρελαϊκό κλάδο, τη βιομηχανία της αεροναυπηγικής, τη σιδηροδρομική βιομηχανία, τη φαρμακευτική βιομηχανία και τον κλάδο των κατασκευών.
Όπως έχει διδάξει η προηγούμενη εμπειρία (κυρίως κατά τη δεκαετία που προηγήθηκε του 2016), οι οικονομικές και χρηματοοικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν που επέβαλε και η ΕΕ (εμπόριο αγαθών όπως όπλα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, χρυσός, απαγόρευση πρόσβασης των ιρανικών εμπορικών πτήσεων στα αεροδρόμια της ΕΕ, ταξιδιωτικοί περιορισμοί και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων κλπ) επέφεραν προφανώς αρνητικές επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξαιτίας της συρρίκνωσης των συναλλαγών με το Ιράν.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, αποτελεί τον έκτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Ιράν στην ΕΕ. Το 2016 τα ΕΛΠΕ ήταν η πρώτη επιχείρηση η οποία-μετά την άρση του εμπάργκο- έκανε συμφωνία με την ιρανική κρατική εταιρεία πετρελαίων ΝΙΟC. Οι εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν φθάνουν στο 20% της συνολικής ποσότητας διυλισμένου πετρελαίου στην Ελλάδα.
Ωστόσο, επιβολή των κυρώσεων σε βάθος πενταμήνου δεν θα αφήσει πολλά περιθώρια ελιγμών στα ΕΛΠΕ και θα αναγκαστούν να στραφούν σε άλλες αγορές για την προμήθεια αργού. Όπως αναφέρει πηγή της εταιρείας μιλώντας στο insider.gr, «για την ώρα παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση. Σαφώς και αν τεθούν σε ισχύ οι κυρώσεις δεν θα έχουμε πολλά περιθώρια ελιγμών κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι σε αυτό το πλαίσιο οι συνεργαζόμενες τράπεζες δεν θα δέχονται να κάνουν συναλλαγές. Καταλαβαίνετε ότι μια ευρωπαϊκή εταιρεία διύλισης δεν θα μπορεί να κάνει εμπορικές συναλλαγές με τράπεζες σε περίπτωση που επιβληθούν κυρώσεις κατά του Ιράν σε διεθνές επίπεδο. Βέβαια θα υλοποιούμε συμβόλαια τα οποία θα έχουν υπογραφεί νωρίτερα. Ένα άλλο θέμα που πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν είναι ότι μέχρι το Νοέμβριο μπορούν να γίνουν πολλά. Πρέπει να δούμε σε τι ακριβώς θα αφορούν οι κυρώσεις, από ποιους θα εφαρμοστούν κλπ».
Η Ελλάδα εισάγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο κυρίως από τη Ρωσία, την Αλγερία και το Ιράν. Μάλιστα, όπως εκτιμά παράγοντας της αγοράς, «αυτή τη στιγμή ίσως να αποδειχθεί ακόμα πιο συμφέρουσα η εισαγωγή ιρανικού πετρελαίου καθώς η χώρα θα αναγκαστεί υπό το βάρος των κυρώσεων να πουλήσει φθηνότερα».
Όπως έχουν αναφέρει ήδη και επισήμως τα ΕΛΠΕ η εταιρεία συνεχίζει να τηρεί όλες τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που έχει συνάψει για την προμήθεια ποσοτήτων αργού - συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με το Ιράν - υλοποιώντας στο ακέραιο τις συμβατικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές.
Σημειώνεται ότι η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράν θεωρείται ότι ευνοεί τις συναλλαγές του Ιράν με την Κίνα και ότι βλάπτει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών κρατών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2017, oι εξαγωγές της Ε.Ε. στο Ιράν έφθασαν σχεδόν τα 11 δισ. ευρώ και ήταν σχεδόν εκατονταπλάσιες από τις αμερικανικές εξαγωγές.. Από τα ευρωπαϊκά κράτη, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν είναι η Ιταλία ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην έκτη θέση.
