Η μεγάλη μάχη για την μικρή οθόνη αλλάζει το τηλεοπτικό τοπίο

Μια αγορά με μεγάλα περιθώρια διείσδυσης

Το σίγουρο είναι ότι η επίσημη «αγαπημένη» του κοινού δεν κλείνει πια συγκεκριμένο ραντεβού με τους τηλεθεατές αλλά παραμένει διαθέσιμη ανά πάσα ώρα και στιγμή επιτρέποντάς τους να δουν ό,τι θέλουν όποτε το επιθυμούν. Ο λόγος για το on demand περιεχόμενο και τις πλατφόρμες που το φιλοξενούν οι οποίες γνωρίζουν μεγάλη άνθηση το τελευταίο διάστημα. 

Κατά γενική ομολογία τα τελευταία χρόνια το streaming περιεχόμενο εκτοπίζει τη δορυφορική και καλωδιακή τηλεόραση με αποτέλεσμα να πληθαίνουν τα κανάλια διάθεσής του ακόμα και σε αγορές όπως η ελληνική όπου η συνδρομητική τηλεόραση ενσωματώνεται με αργούς ρυθμούς εν συγκρίσει με την λοιπή Ευρώπη. 

Με μια γρήγορη επισκόπηση της αγοράς διαπιστώνει κανείς ότι οι εγχώριοι παίκτες εμπλουτίζουν τα προϊόντα τους ή παρουσιάζουν νέα την ίδια στιγμή που διεθνείς πλατφόρμες συντονίζονται στους ελληνικούς ιντερνετικούς δέκτες διεκδικώντας μερίδιο από την πίτα των 1,3-1,7 εκατ. νοικοκυριών, ανάλογα με τις εκτιμήσεις.

Το γεγονός βέβαια ότι η διείσδυση που καταγράφεται σήμερα στην ελληνική αγορά δεν συμβαδίζει με αυτή των λοιπών χωρών της Ευρώπης αποτελεί έναν από έναν από τους λόγους για τις υψηλές επενδύσεις στον κλάδο, αφού τα περιθώρια ανάπτυξης παραμένουν μεγάλα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Οπτικοακουστικής ο μέσος όρος της δυτικής Ευρώπης στο ποσοστό διείσδυσης της συνδρομητικής τηλεόρασης φτάνει το 60% την ώρα που στη χώρα μας υπολογίζεται μετά βίας 30%. Αν σε αυτό προσθέσει κανείς και την συρρίκνωση που καταγράφει η αγορά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο σύνολο της Ευρώπης - 5 εταιρείες έχουν το 45%  των συνδρομητών τηλεόρασης (Comcast, Liberty Global, Vodafone, Orange, Deutsche Telekom) ενώ Amazon και Νetflix το 78% των συνδρομητών του on demand περιεχομένου κατανοεί γιατί όλο και μεγαλύτερα ποσά επενδύονται στον κλάδο. 

Η προσέλκυση συνδρομητών εξελίσσεται σε μάχη, η οποία έχει μάλιστα διαφοροποιήσει και την προώθηση των τηλεπικοινωνιακών παρόχων της χώρας, οι οποίοι δεν στοχεύουν σε νέους πελάτες αλλά σε υφιστάμενους τους οποίους δελεάζουν με πακέτα υπερπροσφορών για ολιστικές υπηρεσίες και συνδυαστικά συμβόλαια (κινητό- σταθερό – τηλεόραση). 

Παρότι ο αριθμός των συνδέσεων συνδρομητικής τηλεόρασης στο τέλος Ιουνίου (1,04 εκατ. συνδέσεις) ήταν μειωμένος κατά 1% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΤΤ, η κάμψη χαρακτηρίζεται εποχική και η αγορά στο σύνολό της δείχνει να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ. 

Ειδικά στην περίπτωση της διαδικτυακής τηλεόρασης (Ιnternet Protocol TV) οι συνδρομητές έχουν υπερδιπλασιαστεί από τον Ιούνιο του 2015 φτάνοντας τις 174.000 συνδέσεις από τις 85.000 που ήταν τρία χρόνια πριν. Σχεδόν διπλάσιο είναι και το μερίδιο της συνδρομητικής τηλεόρασης (από 9,1% του 2015 στο 16,7% τον Ιούνιο του 2019). Κι όλα αυτά χωρίς να προσμετρώνται τα μερίδια των ξένων παρόχων συνδρομητικής διαδικτυακής τηλεόρασης, όπως το Netflix και Αmazon οι οποίες δεν δημοσιοποιούν τον αριθμό των συνδρομητών τους. 
 

Οι πρωταθλητές της εγχώριας αγοράς

Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός και η κατάταξη των πρωταθλητών διαφέρει ανάλογα την οπτική. 
Από άποψη αριθμού συνδρομητών πρώτη σε μερίδιο αγοράς εμφανίζεται η Cosmote με την πλατφόρμα της να συγκεντρώνει το 52%. Ειδικότερα, η Cosmote TV μετρά σήμερα πάνω από 550.000 συνδρομητές με σχεδόν τους μισούς (220.000) να συνδέονται στην υπηρεσία Cosmote TV GO.

Στη δεύτερη θέση έρχεται η Nova η οποία έχει κερδίσει το 40% της αγοράς. Οι συνδρομητές της αριθμούν τους 459.100 (350,8 χιλιάδες λιανικής και 108,3 χιλιάδες χονδρικής σε Ελλάδα και Κύπρο - με το 38% αυτών να χρησιμοποιούν την υπηρεσία Nova Go και το 41% αυτών την υπηρεσία Nova On Demand - όπως προκύπτει από τις οικονομικές καταστάσεις της. Ωστόσο η μεγαλύτερη άνοδος το τελευταίο διάστημα έρχεται από την αγορά της Κύπρου κι όχι από αυτήν της Ελλάδας.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο αυτές πλατφόρμες συγκεντρώνουν το 90% των ελλήνων συνδρομητών.
Στην τρίτη θέση ακολουθεί η Vodafone με την συνδρομητική της βάση να ανέρχεται στους 120.000 πελάτες. Η ρυθμοί ανάπτυξής της ωστόσο είναι ταχεία αφού πρακτικά έχει διπλασιαστεί τον αριθμό των συνδρομητών της από το 2017 όπου έφταναν τις 60.000 και τους έχει τετραπλασιάσει από τους 30.000 που είχε το 2015 όταν ολοκληρώθηκε η εξαγορά της hellasonline.

Περίπου 55.000 συνδρομητές μέσα σε 18 μήνες έχει συγκεντρώσει η Wind Vision, μια τηλεοπτική πλατφόρμα που ξεκίνησε την άνοιξη του 2018, έχοντας στην φαρέτρα της το μεγάλο όπλο του Netflix. Να υπενθυμίσουμε ότιοι συνδρομητές μπορούν να εγγραφούν και να παρακολουθήσουν το περιεχόμενο του Netflix μέσω της android πλατφόρμα της Wind Vision καθώς και να εξοφλούν τους λογαριασμούς τους μέσω των δικών της συστημάτων, γεγονός που κάνει ευκολο-προσβάσιμη την υπηρεσία ακόμα και σε μεγαλύτερης γενιάς συνδρομητές που δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία.  

Να σημειώσουμε βέβαια ότι η σύγκριση των εγχώριων και διεθνών παικτών με βάση τον αριθμό των συνδρομητών δεν είναι ακριβής αφού πρόκειται για ανόμοια τεχνολογικά προϊόντα. 
 

Άγνωστο το μερίδιο των διεθνών παικτών

Πέρα βέβαια από τους εγχώριους παίκτες τα τελευταία χρόνια οι συνδρομητές έχουν στη διάθεσή τους και διεθνείς πλατφόρμες οι οποίες κερδίζουν όλο και περισσότερο τις προτιμήσεις του φιλοθεάμονος κοινού. 

Τρανό παράδειγμα αυτό του Netflix, το οποίο αυξάνει την διείσδυσή του χωρίς όμως να γνωρίζουμε πόσο, αφού η εταιρεία δεν ανακοινώνει μεγέθη για την χώρα μας. Πηγές της εγχώριας τηλεπικοινωνιακής αγοράς κάνουν λόγο για  250.000 συνδρομητές ενώ οι ιδιαίτερα αισιόδοξοι μιλούν για 500.000. Όπως και να έχει το μερίδιο του Netflix είναι μεγάλο κι αυτό το κατανοεί κανείς αν απλά κοιτάξει στο οικείο του περιβάλλον. Η ανάπτυξη του Netflix βέβαια δεν περιορίζεται στην εγχώρια αγορά. Η εταιρεία αυξάνει την βάση της σε παγκόσμια κλίματα. Με βάση τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύτηκαν μόνο το τελευταίο τρίμηνο του 2019 το Netflix απέκτησε 8,76 εκατομμύρια συνδρομητές φτάνοντας τον συνολικό αριθμό τους στα 167 εκατ. Αντίστοιχη αναμένεται η αύξηση και το επόμενο διάστημα – με τους νέους συνδρομητές να έρχονται από την περιοχή της Ασίας - κυρίως λόγω της προσιτής τιμής της συνδρομής και του μεγάλου εύρους περιεχομένου που προσφέρει.  

Πολλοί αναλυτές βέβαια έχουν διαφορετική άποψη κι υποστηρίζουν ότι η συνδρομητική του βάση θα μείνει στάσιμη το επόμενο διάστημα κυρίως λόγω των ανταγωνιστών του που πολλαπλασιάζονται. 

Εκτός από την Amazon, η οποία δραστηριοποιείται και στην χώρα μας και κρατά επίσης μυστική την συνδρομητική της βάση τον τελευταίο χρόνο εγκαινιάστηκε και η Apple TV+ ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται και η νέα υπηρεσία της Disney, Disney+ . Να θυμίσουμε ότι Disney+ έκανε την εμφάνισή του τον Νοέμβριο του 2019 δελεάζοντας τους τηλεθεατές με ηχηρά ονόματα από τον χώρο του θεάματος (Pixar, Marvel, Star Wars 20th Century Fox). Η επιτυχία του στις αγορές των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Νέα Ζηλανδία και της Ολλανδίας, όπου και πρωτοκυκλοφόρησε είναι αδιαμφισβήτητη – συγκέντρωσε 10 εκατ. εγγραφές την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του. Ο αριθμός αναμένεται να εκτιναχθεί στις 24 Μαρτίου όπου θα κάνει την εμφάνισή του σε Ιρλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία και Ελβετία.

Την προσπάθεια των διεθνών παικτών να κερδίσουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο από την συνδρομητική πίτα υπογραμμίζουν φυσικά και οι επενδύσεις σε δικές τους παραγωγές. Να αναφέρουμε ενδεικτικά ότι το Netflix το 2020 σκοπεύει να επενδύσει περί τα 17 δισ. δολάρια σε παραγωγή περιεχομένου με προοπτική να φτάσουν τα 28 δισ. το 2028.  Υψηλές είναι και οι επενδύσεις που ετοιμάζεται να κάνει η Apple η οποία έχει στρέψει εδώ και καιρό το ενδιαφέρον της στις συνδρομητικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με τα όσα είχε ανακοινώσει η εταιρεία σκοπεύει να επενδύσει περί τα 6 δισ. δολάρια σε πρωτότυπο περιεχόμενο (μόνο το Morning Show κόστισε περί τα 300 εκατ. δολάρια). Περί το 1 δισ. σκοπεύει να επενδύσει η Disney, ποσό ίσο με αυτό που θα ξοδέψει η Amazon. 
 

Στις OTT υπηρεσίες στρέφονται και οι έλληνες πάροχοι

Η επιτυχία του Netflix, ο διεθνής ανταγωνισμός που θεριεύει και η επέκταση του δικτύου οπτικών ινών ωθεί και τις ελληνικές εταιρείες να στραφούν στις υπηρεσίες streaming και on demand (κατά παραγγελία) περιεχομένου. 

Πέρα από Vodafone και Wind που ξεκίνησαν με διαδικτυακές πλατφόρμες κι όχι με πλατφόρμες μέσω δορυφόρου αντίστοιχες λύσεις παρουσίασαν το τελευταίο διάστημα τόσο η Cosmote TV, όσο και η Nova.

Η πιο πρόσφατη Οver The Top υπηρεσία είναι αυτή της Cosmote TV, η οποία προσφέρει στους συνδρομητές πρόσβαση σε όλο το premium περιεχόμενο της πλατφόρμας (90 ψηφιακά κανάλια, 16 κανάλια COSMOTE SPORT, CINEMA και HISTORY, αθλητικό και κινηματογραφικό περιεχόμενο, ντοκιμαντέρ και ελληνικές παραγωγές). Προς το παρόν λειτουργεί σε τηλεοράσεις μέσω WiFi Android TV Box και φυσικά μπορεί να παρακολουθήσει κανείς μέσω tablet, smartphone και pc. Όπως έχει ανακοινώσει βέβαια η εταιρεία μέχρι τον Φεβρουάριο που θα γίνει και το επίσημο launch της υπηρεσία θα γίνει διαθέσιμη και εφαρμογή για πρόσβαση σε αυτή κι από smart Tvs.  Η διαφορά της πρότασης της Cosmote είναι ότι αποτελεί την πρώτη ελληνική πλατφόρμα που συνδυάζει το on demand περιεχόμενο με το ζωντανό πρόγραμμα των linear και των ελεύθερων καναλιών. Όπως και με τις ανταγωνιστικές πλατφόρμες, ένας λογαριασμός δίνει τη δυνατότητα για ταυτόχρονη θέαση περιεχομένου σε έως δύο συσκευές, ενώ σύντομα θα προστεθεί και η δυνατότητα για download του περιεχομένου, ώστε να προβάλλεται περιεχόμενο (και) χωρίς πρόσβαση στο Internet.

Η αντίστοιχη λύση της Nova ακούει στο όνομα  Novaflix και είναι διαθέσιμη από τον περασμένο Απρίλιο. Οι συνδρομητές παρακολουθούν ανεξαρτήτως παρόχου το περιεχόμενο της πλατφόρμας on Demand ενώ μπορούν να κατεβάσουν και περιεχόμενο για offline παρακολούθηση, όπως συμβαίνει και με το Netflix.

Την προτίμηση των καταναλωτών προς τις streaming υπηρεσίες επισφραγίζουν και τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ). Την ίδια στιγμή βέβαια και παρά τα σημάδια κόπωσης που παρουσιάζει, η δορυφορική μετάδοση παραμένει κυρίαρχη με πάνω από 80%, ποσοστό που δύσκολα θα αλλάξει αν σκεφτεί κανείς την γεωγραφία της χώρας και την απουσία υψηλών ταχυτήτων – που είναι απαραίτητες για τις OTT πλατφόρμες – από τις απομακρυσμένες περιοχές. 

Σε κάθε περίπτωση οι αλλαγές που συντελούνται στο τοπίο είναι πολλές και οι νικητές του αύριο θα είναι σίγουρα αυτοί που θα κερδίσουν τους καταναλωτές όχι με την τεχνολογία τους αλλά με το περιεχόμενό τους