Ροή
Σε νέα υψηλά έχουν εκτιναχθεί οι τιμές του χρυσού με τους αναλυτές να βλέπουν πλέον ως επόμενο επίπεδο τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά, κάτι που αναμένεται να συμβεί το επόμενο έτος. Τα νέα ρεκόρ αναμένονται καθώς πλησιάζει η συνεδρίαση της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ.
Η τιμή spot του χρυσού παρέμεινε πολύ κοντά στα επίπεδα ρεκόρ της προηγούμενης συνεδρίασης των 2.508,14 δολαρίων ανά ουγγιά, σύμφωνα με στοιχεία της FactSet, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού στις ΗΠΑ κατέρριψαν νέο ρεκόρ στα 2.540,8 δολάρια ανά ουγγιά στην αρχή της σημερινής συνεδρίασης, διευρύνοντας τα κέρδη της Παρασκευής.
«Το 2024 είναι η χρονιά που ο χρυσός αναμένεται να φτάσει σε πολλαπλά ύψη. Η άνοδος του πολύτιμου μετάλλου τροφοδοτείται από την αβεβαιότητα η οποία βρίσκεται στο αποκορύφωμά της», δήλωσε στο CNBC ο Σάμπριν Τσόουντουρι, επικεφαλής αναλύσεων σε εμπορεύματα της ΒΜΙ, επικαλούμενος την εκλογική αναμέτρηση Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, την πρόσφατη εισβολή της Ουκρανίας στη Ρωσία και τις αυξανόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή.
Το Ισραήλ και το Ιράν βρίσκονται στα πρόθυρα μιας άμεσης σύγκρουσης, αφού η Τεχεράνη δεσμεύτηκε να αντεπιτεθεί μετά τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, στην Τεχεράνη στις αρχές του μηνός. Το Ισραήλ έχει θέσει τον στρατό του σε κατάσταση συναγερμού και οι ΗΠΑ έστειλαν ένα οπλανοφόρο και υποβρύχιο κατευθυνόμενων πυραύλων στην περιοχή για να υποστηρίξουν την άμυνα του συμμάχου τους.
Ένας ακόμη παράγοντας που καθοδηγεί τις τιμές του χρυσού είναι οι αυξανόμενες πιθανότητες για μείωση των επιτοκίων από την Fed το Σεπτέμβριο. Η συνεδρίαση της Fed τον Ιούλιο ενίσχυσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών ότι μια μείωση επιτοκίων τον επόμενο μήνα είναι «προ των πυλών». Μόλις η Fed αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια, πιθανότατα τον επόμενο μήνα, ο χρυσός θα μπορούσε να φτάσει ευθύς αμέσως τα 2.700 δολάρια η ουγγιά, είπε ο αναλυτής της BMI.
Άλλωστε, ο καταλύτης για την τελευταία άνοδο του χρυσού ήταν τα απογοητευτικά στοιχεία για την αμερικανική αγορά ακινήτων την προηγούμενη Παρασκευή, που έδειξαν ότι οι νεόδμητες κατασκευές έχουν υποχωρήσει κατά 6,8%, σε χαμηλό τεσσάρων ετών, ενώ οι οικοδομικές άδειες μειώθηκαν για έκτο διαδοχικό μήνα τον Ιούλιο. Τα απογοητευτικά αυτά στοιχεία ενισχύουν τις πιθανότητες μείωσης των επιτοκίων από την Φέντεραλ Ριζέρβ το Σεπτέμβριο αλλά και στις επόμενες συνεδριάσεις. Επίσης, ξαφνικά η κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας προχώρησε στην πρώτη μείωση των επιτοκίων από την περίοδο της πανδημίας, δίδοντας σήμα για περαιτέρω μειώσεις έως τα τέλη του έτους.
Τα χαμηλότερα επιτόκια μειώνουν το κόστος αγοράς του χρυσού, καθιστώντας τον πιο ελκυστικό, σε σχέση με έντοκα περιουσιακά στοιχεία όπως τα αμερικανικά 10ετή κρατικά ομόλογα, τα οποία ανταγωνίζονται τον χρυσό ως ασφαλές καταφύγιο. Τα χαμηλότερα επιτόκια πιέζουν επίσης καθοδικά το δολάριο, καθιστώντας τον χρυσό σε τιμή δολαρίου ελκυστικό για τους κατόχους άλλων νομισμάτων.
Το κλίμα των επενδυτών στην αγορά του χρυσού φαίνεται πλέον έτοιμο για ανοδική πορεία στους επόμενους τρεις έως έξι μήνες, επισημαίνουν αναλυτές της Citi, η οποία έχει θέσει ως επόμενο στόχο τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά μέχρι τα μέσα του 2025 και προβλέπει μία μέση τιμή τα 2.550 δολάρια ανά ουγγιά το τέταρτο τρίμηνο.
Οι προοπτικές για τον χαλκό
Αντίθετα, τα βασικά μέταλλα, όπως ο χαλκός, παραμένουν εξασθενημένα, κατά το πλείστον λόγω της υποτονικής ανάπτυξης σε μεγάλες οικονομίες, ιδιαίτερα στην Κίνα. Η τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης χαλκού βυθίστηκε σε χαμηλό πέντε μηνών στα 3,93 δολάρια ανά λίβρα στις αρχές Αυγούστου πριν γνωρίσει ήπια ανάκαμψη στα 4,18 δολάρια, ανά λίβρα σήμερα Δευτέρα, λόγω της υποτονικής ζήτησης στην Κίνα.
Το τελευταίο τρίμηνο, η τιμή του χρυσού έχει ενισχυθεί 5%, ενώ η τιμή χαλκού έχει υποχωρήσει κατά 18%. Η απόκλιση αυτή ανάμεσα στα δύο μέταλλα καταδεικνύει ότι οι επενδυτές αναζητούν ασφαλές ενεργητικό, ξεφορτώνοντας ταυτόχρονα άλλα εμπορεύματα, εν μέσω ανησυχιών για την παγκόσμια οικονομία.
Η Κίνα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της τιμής του χαλκού, καθώς είναι και σημαντικός προμηθευτής αλλά και καταναλωτής του μετάλλου. Η άνοδος της τιμής του χαλκού στις αρχές του έτους καθοδηγήθηκε από τη μείωση της κινεζικής παραγωγής και τους συνεπακόλουθους φόβους για έλλειψη, όμως τα εξασθενημένα οικονομικά στοιχεία τους τελευταίους μήνες σε συνδυασμό με τις ανησυχίες της αγοράς για ύφεση στις ΗΠΑ οδήγησαν την τιμή του βασικού μετάλλου σε χαμηλό πέντε μηνών στις 8 Αυγούστου. Παρά την προσωρινή «ανάσα», η συνεχιζόμενη εξασθένηση της κινεζικής αγοράς ακινήτων εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να επηρεάζει τη ζήτηση.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα ωστόσο η τιμή του χαλκού θα γίνει ξανά ανοδική, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντική πηγή για υποδομές σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την ηλεκτροκίνηση και τις τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης. Η S&P Global προβλέπει ότι η ζήτηση για χαλκό θα διπλασιαστεί και θα φθάσει έως το 2035 τα 50 εκατ. μετρικούς τόνους, με τη μεγαλύτερη αύξηση της ζήτησης να προέρχεται από ΗΠΑ, Κίνα, Ευρώπη και Ινδία.
Καταρρέει η αγορά σιδηρομεταλλεύματος;
Απότομη βουτιά παρουσίασε και η τιμή σιδηρομετάλλευματος, του κοκκινωπού μετάλλου που μετατρέπεται σε χάλυβα μέσα στις υψικαμίνους και το οποίο έχει ήδη διολισθήσει κάτω από τα 100 δολάρια ο μετρικός τόνος, καταγράφοντας πτώση 55% από το υψηλό όλων των εποχών των σχεδόν 220 δολαρίων ανά τόνο που άγγιξε το 2021. Πέρα από αυτό, οι προοπτικές προδιαγράφονται ζοφερές καθώς η κινεζική ζήτηση χάλυβα έχει φθάσει σε ζενίθ. Αυτό που γίνεται σαφές είναι ότι η ζήτηση στην Κίνα κορυφώθηκε ανάμεσα στο 2020 και νωρίτερα φέτος. Ο λόγος; Η στροφή του οικονομικού της μοντέλου στις υπηρεσίες, μακριά από τις βαριές επενδύσεις και την κατασκευή κατοικιών.
Να σημειωθεί ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 έως τις αρχές του τρέχοντος έτους, οι τιμές σιδηρομεταλλεύματος σχεδόν δεκαπλασιάστηκαν, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σημαντικό εμπόρευμα και ο όγκος συναλλαγών τριπλασιάστηκε. Οι Αυστραλοί μεγιστάνες στον χώρο των εμπορευμάτων έγιναν το διάστημα αυτό δισεκατομμυριούχοι και οι εταιρείες εξόρυξης μετατράπηκαν, έστω και για λίγο, σε αγαπημένες της Wall Street.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων κύκλων ύφεσης, το Πεκίνο έσωσε την οικονομία του - και επομένως τους τομείς σιδηρομεταλλεύματος και χάλυβα - χάρη στην άνοδο των κατασκευών που τροφοδοτείτο από χρέη. Αυτή την φορά όμως η Κίνα είναι απίθανο να το κάνει, όπως εκτιμούν αναλυτές του Bloomberg. O Xου Γουάνγκμινγκ, πρόεδρος της China Baowu Steel Group Corp., της μεγαλύτερης χαλυβουργίας στον κόσμο, προέβλεψε έναν «βαρύ χειμώνα» για τον κλάδο.
Η ύφεση, είπε, θα είναι «μακρύτερη, ψυχρότερη και πιο δύσκολη» από ό,τι περίμενε προηγουμένως. Επειδή η Κίνα σήμερα παράγει περισσότερο από τον μισό χάλυβα στον κόσμο, αυτό που συμβαίνει εκεί έχει τεράστια σημασία. Κάποιες άλλες χώρες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κινητήριες δυνάμεις της ζήτησης χάλυβα. Η Ινδία είναι ο πιο προφανής υποψήφιος. Δυστυχώς για την παγκόσμια αγορά σιδηρομεταλλεύματος, η Ινδία διαθέτει τεράστιους εγχώριους πόρους μεταλλεύματος και είναι πιθανό να μην κάνει καθόλου εισαγωγές για τα επόμενα χρόνια.
Βεβαίως, η κορύφωση της ζήτησης χάλυβα από την Κίνα θα σήμαινε οπισθοδρόμηση, όχι όμως και κατάρρευση για την αγορά σιδηρομετάλλευματος. Άλλωστε, η κινεζική κατανάλωση χάλυβα θα παραμείνει σε υψηλό επίπεδο για τα επόμενα χρόνια, αντί να μειωθεί απότομα. Το Πεκίνο μπορεί να μην κατασκευάζει τόσα σπίτια όπως στο παρελθόν, μειώνοντας επομένως τη ζήτηση για χάλυβα, όμως η χώρα χρειάζεται ακόμα μεγάλες ποσότητες για να φτιάξει πράγματα που θέλουν οι καταναλωτές της, όπως αυτοκίνητα και οικιακές συσκευές.
Πόσο χαμηλά θα φθάσει η τιμή;
Τώρα μια νέα γενιά μεγάλων ορυχείων χαμηλού κόστους Αυστραλία και Αφρική ξεκινά παραγωγή. Ο συνδυασμός της Κίνας και η νέα παραγωγή συνιστούν πρόβλημα γιατί σημαίνει ότι η αγορά σιδηρομεταλλεύματος, που ήδη είχε υπερπροσφορά στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, θα παραμείνει πλεονασματική το 2025, το 2026, το 2027 και πιθανώς και το 2028. Η Macquarie Bank προειδοποιεί ότι το τρέχον πλεόνασμα είναι από τα χειρότερα που έχουν καταγραφεί έως σήμερα.
Έτσι, μεσοπρόθεσμα, οι τιμές του σιδηρομεταλλεύματος πρέπει να υποχωρήσουν για να εξισορροπηθεί η αγορά. Το ερώτημα είναι πόσο χαμηλά; Αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν τα νέα ορυχεία θα τεθούν σε λειτουργία εγκαίρως και αν ο κινεζικός κλάδος ακινήτων θα ανακάμψει έστω και ελαφρώς. Εάν η παραγωγή φτάσει στην αγορά όπως έχει προγραμματιστεί, δυνητικά έως και 200 εκατ. τόνοι - περίπου το 12,5% της αγοράς σιδηρομεταλλεύματος - πρέπει να εκτοπιστούν. Αυτό είναι μεγάλη ποσότητα. Παρόμοια υπερπροσφορά, που παρατηρήθηκε τελευταία φορά το 2015 και το 2016, απαιτούσε πτώση στα 50 δολάρια ο τόνος, σχεδόν το μισό από τις τρέχουσες τιμές.
Προς το παρόν, πάντως, η αγορά δεν καταρρέει. Παρά την πρόσφατη πτώση, οι τιμές του σιδηρομεταλλεύματος παραμένουν κοντά στα 100 δολάρια ο μετρικός τόνος - δηλαδή 700% πάνω από τη μέση τιμή των 12,5 δολαρίων ανά τόνο του 1980-2000. Το ράλι τα προηγούμενα χρόνια ήταν τόσο μεγάλο που θα απαιτούσε μια τεράστια υποχώρηση για να έρθουν οι τιμές κοντά στο σημείο που ήταν το 2000.
Εάν όμως οι τιμές πέσουν στα 50 δολάρια, η τύχη της Rio Tinto, του μεγαλύτερου παραγωγού σιδηρομεταλλεύματος στον κόσμο - μαζί με άλλους μεγάλους παραγωγούς όπως η Vale, η BHP Group, η Fortescue και η Anglo American - δεν θα ήταν και τόσο καλή. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για συγχωνεύσεις και εξαγορές, πιθανότατα στο δεύτερο μισό της δεκαετίας.
