Επιτρέψτε μου να επαναφέρω ορισμένες σκέψεις που τον τελευταίο μήνα τριβελίζουν το μυαλό μου. Σύντομα παίρνουν την μορφή δύο ερωτήσεων: Πως φτάσαμε ως εδώ; Ποιος το περίμενε;
Το παντοδύναμο ανθρώπινο γένος, οι άνθρωποι που νίκησαν φασιστικά καθεστώτα ή κάποιες φορές και τα όρθωσαν, που ταξίδεψαν στο φεγγάρι, που πολέμησαν με τρομακτικά όπλα σε κάθε γωνιά του πλανήτη, οι άνθρωποι που ετοιμάζουν επανδρωμένες αποστολές στον Άρη βρίσκονται παντελώς απροστάτευτοι μπροστά σε κάτι τόσο μικρό και αόρατο που δεν είχε γίνει αντιληπτό μέχρι το 1931, το έτος που καταφέραμε και απομονώσαμε για πρώτη φορά τους ιούς στο μικροσκόπιο.
Επιτρέψτε μου να σας γλιτώσω από την αρρώστια που μαστίζει την Ελλάδα των ημερών μας. Δεν αναφέρομαι μονάχα στον Covid-19. Αναφέρομαι στην δοκησίσοφη ύπαρξη ατελείωτων δήθεν «επιστημόνων».
Δεν είμαι ούτε γιατρός για να σας δώσω συμβουλές για τον ιο, ούτε πολιτικός για να υποσχεθώ επιδόματα, ούτε influencer για να κάνω live στο instagram, ούτε συνταγματολόγος για να κρίνω αν η απαγόρευση της κυκλοφορίας είναι ηθικά και συνταγματικά σύννομη και μεταξύ μας δεν με ενδιαφέρει. Είναι αναγκαία. Όταν καίγεται ένα δάσος αναγκάζεσαι να κόψεις τα δέντρα κατά εκατοντάδες για να σταματήσεις την προέλαση της φωτιάς. Όσο παράνομη και παράλογη κι αν ακούγεται η εισβολή στις ιδιοκτησίες των πολιτών ή στις προστατευόμενες δασικές περιοχές κρίνεται απολύτως αναγκαία.
Όπως είπε εύστοχα ο πρωθυπουργός είμαστε σε πόλεμο με έναν αόρατο εχθρό και σ’ αυτόν τον πόλεμο θα κερδίσουμε μόνο με τον ανορθόδοξο πόλεμο. Κλείνουμε τα δικαστήρια, τα σχολεία, τα εμπορικά κέντρα. Στερούμε από τον ιό το μεγαλύτερο του όπλο, τους στρατιώτες του, την πολυκοσμία και την ηλιθιότητα που μπορούν να τον βοηθήσουν να εισβάλλει σε κάθε σπίτι, σε κάθε οικογενειακό οχυρό, θέτοντας σε κίνδυνο τις ευπαθείς μας ομάδες και δη τους ηλικιωμένους. Υπομονή και θα επανέλθω σ’αυτό.
Επομένως κατά την πλειονότητά τους τα λογικά θηλαστικά που στέκονται στα δύο πόδια στην περιοχή μας συμφωνούν: Μένουμε Σπίτι. Επιτρέψτε μου να μην ασχοληθώ ξανά με το αυταπόδεικτο. Το Μένουμε Σπίτι και το γεγονός ότι η γη είναι κυκλική δεν θα μας απασχολήσουν άλλο στην αναζήτησή μας.
Σίγουρα από όλο αυτό είναι βέβαιο ότι θα πληγεί εκτός από τον εγωισμό μας και η οικονομία μας. Κατά μερικές εκτιμήσεις το πλήγμα για την χώρα μας ισοδυναμεί με 3% ύφεση. Παγκοσμίως έχουμε φτάσει να μιλάμε για αρκετά τρισεκατομμύρια. Η κατάσταση μπορεί να είναι χειρότερη από τα capital controls του 2015 και την οικονομικής κρίση του 2008. Κανείς δεν λέει το αντίθετο. Στις ΗΠΑ, στην Μεγάλη Βρετανία μέχρι προσφάτως και σε αρκετές χώρες παγκοσμίως οι πολιτικοί εμμέσως πλην σαφώς έβαλαν ένα δίλημμα. Ας θυσιάσουμε τους ηλικιωμένους για να διατηρήσουμε την οικονομία μας. Ποτέ στην μέχρι τώρα σύντομη ύπαρξή μου σε αυτόν τον κόσμο δεν προσπάθησα να αναλύσω ένα τόσο παράλογο δίλημμα. Πράγματι αγαπητοί μου μελετητές της στατιστικής οι ηλικιωμένοι θα εκτεθούν περισσότερο αλλά για κάθε προσβεβλημένο ηλικιωμένο κινδυνεύουν να προσβληθούν και νέοι, το δήθεν μέλλον της οικονομίας σου. Επομένως, όχι μόνο δεν τους βοηθάς αλλά εκθέτεις σε χειρότερο κίνδυνο τόσο αυτούς όσο και το εθνικό σύστημα υγείας που θα καταρρεύσει από το σύνολο των κρουσμάτων.
Εκτός αυτού, η συγκεκριμένη περίπτωση μου θυμίζει ιστορικά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεχόμαστε επίθεση ως κοινωνία από έναν εχθρό που απειλεί τον τρόπο ζωής μας, την ηθική μας και το μέλλον μας. Το σημαντικό όμως σε τέτοιες απειλές είναι να κερδίζουμε διατηρώντας την ανθρωπιά μας, αυτό που μας καθιστά πολίτες μιας σπουδαίας δημοκρατικής κοινωνίας και την αλληλεγγύη μας. Σε τέτοιες στιγμές δεν εγκαταλείπουμε κανέναν. Ούτε λογιστή, ούτε γιατρό, ούτε δικηγόρο.
Από την αρχή της κρίσης αυτής η κυβέρνηση ενήργησε άψογα. Με ακρίβεια, παιδεία και θάρρος κατάφερε να διατηρήσει τα κρούσματα σε χαμηλά επίπεδα, να προστατέψει τις ευπαθείς ομάδες με την απαγόρευση κυκλοφορίας και να εξοπλίσει ένα - μέχρι πρότινος και λόγω μιας άλλης κυβέρνησης - ανοργάνωτο εθνικό σύστημα υγείας. Δέχομαι ότι κανείς εξ ημών δεν ήταν έτοιμος για αυτή την πανδημία. Ούτε γιατροί, ούτε επιχειρηματίες, ούτε πρωθυπουργοί, ούτε δικηγόροι. Σε τέτοιες στιγμές λοιπόν τόσο η Κυβέρνηση όσο και οι επιστημονικοί κλάδοι και οι εκπρόσωποί τους καλούνται να κάνουν ένα βήμα πίσω.
Είμαι σίγουρος ότι ο Πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται ως ηγέτης ότι σε έναν πόλεμο δεν αφήνουμε ποτέ κανέναν πίσω. Τα αγγλικά στρατεύματα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και σύγχρονα τάγματα, όπως οι Αμερικανοί Army Rangers και οι πεζοναύτες το απέδιδαν με την λατινική φράση - Nemo Resideo. Δεν αφήνουμε ποτέ κανέναν πίσω. Στο πλαίσιο της ευρύτερης κρίσης που αντιμετωπίζουμε η Κυβέρνηση δεν μπορεί να αφήνει τους στρατιώτες της εκτεθειμένους. Τα 600 ή και τα 800 ευρώ αποτελούν την επιβεβαίωση προς τους επαγγελματίες ότι δεν είστε μόνοι, ότι είστε κομμάτι μιας κοινωνίας που σκέφτεται και μεριμνά για την επιβίωσή σας.
Αυτή η κρίση του ενός, δύο ή και τριών μηνών θα καθορίσει την ισορροπία μας ως κοινωνία, την αντοχή μας ως οικονομία και την πίστη μας τόσο στην Κυβέρνηση όσο και στην Δημοκρατία για τις επόμενες δεκαετίες. Από την άλλη ζητώ από τους συναδέλφους μου δικηγόρους και λοιπούς επιστήμονες, σεβόμενος την δικαιολογημένη αγανάκτησή τους να αντιληφθούν ότι σε αυτή την προσπάθεια είμαστε όλοι στρατιώτες, έχουμε όλοι έναν κοινό σκοπό, έναν στόχο κι αυτός δεν είναι άλλος από την εξάλειψη αυτής της πανδημίας και την προστασία των συμπολιτών μας.
Αν λοιπόν αυτές οι σκέψεις ενός νέου δικηγόρου φτάσουν στους στρατηγούς αυτής της προσπάθειας επιτρέψτε μου να κλείσω μιμούμενος τον Βρετανό πολιτικό των σκοτεινών στιγμών αλλά και των μεγάλων νικών. Παρατηρώντας την κατάσταση που επικρατεί ανά την υφήλιο, σε κάθε νοσοκομείο, όλοι μας, ανεξαρτήτως παιδείας, ανεξαρτήτως οικονομικής θέσεως και εργασίας, ανεξαρτήτως του αν είμαστε εργάτες ή Πρωθυπουργοί φοβηθήκαμε. Φοβηθήκαμε για τους εαυτούς μας, τους δικούς μας ανθρώπους, για το μέλλον μας. Εκτός όμως από τον φόβο που επικρατεί παρατήρησα και κάτι άλλο, παρατήρησα ηρωισμό στις πράξεις και στα πρόσωπα χιλιάδων ιατρών και νοσηλευτών που αγόγγυστα παρέχουν τις υπηρεσίες του για το κοινό καλό, στα πρόσωπα απλών ανθρώπων που μένουν μέσα για να προστατέψουν τους οικείους τους, στα πρόσωπα των ανθρώπων που παραμένουν στις θέσεις τους για να κινούν μια ολόκληρη κοινωνία. Όπου υπάρχει λοιπόν ηρωισμός, υπάρχει και ελπίδα.
