Στην εκπνοή του 2021 το υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων ενέκρινε επισήμως το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του υπ. Υποδομών και Μεταφορών προγραμματικής περιόδου 2021-2025, συνολικού προϋπολογισμού 2,6 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι μέρος του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ 2021-2025), ενώ φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα για τον σχεδιασμό, τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με το παρόν Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, διαμορφώνει και αποτυπώνει τις δράσεις που σχεδιάζει να χρηματοδοτηθούν από τους εθνικούς πόρους του ΠΔΕ κατά την επόμενη πενταετία 2021-2025, σύμφωνα με τους Αναπτυξιακούς Στόχους και τις προτεραιότητες του ΕΠΑ, την εθνική στρατηγική για τις μεταφορές, τις άλλες τομεακές εθνικές στρατηγικές, τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητες της χώρας, καθώς και τους διαθέσιμους εθνικούς πόρους.
Ο προϋπολογισμός του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του ΤΠΑ του ΥΠΥΜΕ ανέρχεται για την περίοδο 2021-2025 στα 2.600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2.528 εκατ. ευρώ αφορούν τους αναπτυξιακούς στόχους 1 έως 4, ενώ τα 71,8 εκατ. ευρώ την υποστήριξη προγράμματος.
Το κύριο μέρος της χρηματοδότησης των έργων του ΥΠΥΜΕ με πόρους του ΕΠΑ εντάσσεται στους Αναπτυξιακούς Στόχους «Πράσινη Ανάπτυξη» και «Ανάπτυξη Υποδομών» (~49,3% και ~37,5% αντίστοιχα, δηλαδή 1,28 δισ. ευρώ και 975,1 εκατ. ευρώ αντίστοιχα), εξυπηρετώντας τους Ειδικούς Στόχους της Ανάπτυξης Υποδομών «Μεταφορές» και «Εφοδιαστική Αλυσίδα» και τους ειδικούς στόχους της Πράσινης Ανάπτυξης «Προστασία του Περιβάλλοντος» και «Κλιματική Αλλαγή», ενώ το 13,1% του προϋπολογισμού εξυπηρετεί τους Αναπτυξιακούς Στόχους «Έξυπνη Ανάπτυξη» (συνολικά 1,2 δισ. ευρώ), «Κοινωνική Ανάπτυξη» (συνολικοί πόροι 269 εκατ.) και «Υποστήριξη Προγράμματος» (71,7 εκατ. ευρώ).
Οσον αφορά στον τομέα «Πράσινη Ανάπτυξη» (σύνολο κονδυλίων 1.282.404.176 ευρώ), ποσό 820.245.317 ευρώ σχετίζεται με τον πυλώνα «Πρόληψη & διαχείριση κινδύνων» (Αποκατάσταση πληγέντων, Αποκατάσταση δημοσίων υποδομών, Πρόληψη κινδύνων σε δημόσιες υποδομές), ποσό 410.626.494 ευρώ στον πυλώνα «Ανάπτυξη υποδομών και προστασία περιβάλλοντος - φράγματα, αρδευτικά δίκτυα, ύδρευση - αποχέτευση, αντιπλημμυρικά κ.λπ. (Έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, Εγγειοβελτιωτικά έργα, Αντιπλημμυρικά έργα), ποσό 44.075.589 ευρώ στον πυλώνα «πράσινες πόλεις» (Πράσινες μεταφορές, Βιώσιμες πόλεις, Αστική ανάπλαση), ενώ ποσό 7.456.776 ευρώ αφορά στον πυλώνα «ενεργειακή απόδοση» (Ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων υποδομών).
Οσον αφορά στον τομέα «Ανάπτυξη Υποδομών» (συνολικά 975.157.125 ευρώ), ποσό 74.567.754 ευρώ αφορά σε λιμενικές υποδομές (Ανάπτυξη Λιμενικών Υποδομών, Βελτίωση, συντήρηση και εκσυγχρονισμός λιμενικών υποδομών), ποσό 40.508.430 ευρώ σε σιδηροδρομικές (Ανάπτυξη σιδηροδρομικών Υποδομών, Βελτίωση, συντήρηση και εκσυγχρονισμός σιδηροδρομικών υποδομών), ποσό 642.892.274 ευρώ σε οδικές υποδομές, 61.669.550 ευρώ σε υποδομές αερομεταφορών, 2.519.181 ευρώ για υδατοδρόμια, 1.259.591 σε οδική ασφάλεια, ποσό 149.135.512 ευρώ για αστικές συγκοινωνίες (Πολυτροπική και αστική κινητικότητα) κ.α.
Για τον τομέα «Υποστήριξη Προγραμμάτων» προβλέπονται συνολικά 71.750.000 ευρώ, για την «Έξυπνης Ανάπτυξη» (ψηφιοποίηση) 1,28 εκατ. ευρώ, ενώ για τον πυλώνα «Κοινωνική Ανάπτυξη) 269.403.917 ευρώ (Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμός Υποδομών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης 188.237.382 ευρώ, υποδομές για Ασφάλεια, προστασία και δικαιοσύνη 75.641.785 ευρώ κ.α.).
Το πρόγραμμα καλύπτει το 26% των συνολικών πόρων του ΕΠΑ, περιλαμβάνει δράσεις που συμβάλλουν στους αναπτυξιακούς στόχους του ΕΠΑ και λαμβάνει υπόψη την προβλεπόμενη ειδική μέριμνα για τις ευπαθείς ομάδες όπως τα ΑμεΑ, που χρήζουν εξειδικευμένης αντιμετώπισης.
Όπως αναφέρεται, προτεραιότητά του αποτελεί η ανάπτυξη νέων και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων υποδομών για σύγχρονες μεταφορές, με στόχο τη βελτίωση της μετακίνησης των πολιτών και της μεταφοράς αγαθών, την ενίσχυση της περιφερειακής και διεθνούς συνδεσιμότητας, την προσβασιμότητα, την πολυτροπική και αστική κινητικότητα και την ασφάλεια των μεταφορών.
Σημαντική είναι η συμβολή του Προγράμματος στην πράσινη ανάπτυξη, με δράσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων και υποδομών, για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και την πρόληψη των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές με την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό αντιπλημμυρικών έργων, φραγμάτων, εγγειοβελτιωτικών έργων, έργων ύδρευσης και αποχέτευσης και άλλων δημοσίων υποδομών.
Η θέσπιση στρατηγικής του Υπουργείου για το νέο Εθνικό Προγράμματα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) 2021 - 2025 έχει ως απώτερο σκοπό τη δημιουργία υποδομών για την αειφόρο ανάπτυξη των υποδομών και μεταφορών της Ελλάδας, στο πλαίσιο του προγράμματος που θα υλοποιηθεί έως το 2025 και θα συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα του τομέα, καθώς και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
Με το Τομεακό του Πρόγραμμα Ανάπτυξης, το ΥΠΥΜΕ συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική ανάπτυξη, με δράσεις για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό κτιριακών υποδομών όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, για τη βελτίωση των υποδομών του συστήματος δικαιοσύνης και πολιτικής προστασίας, για την ενίσχυση των υποδομών και του εξοπλισμού στο σύστημα της δημόσιας υγείας.
Στοχεύει επίσης, ως δημόσιος φορέας, στον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών του προς τους πολίτες, τις συνεργαζόμενες οντότητες, τις άλλες μονάδες διοίκησης, με δράσεις ανάπτυξης διαλειτουργικών εφαρμογών και διαδικασιών και ψηφιοποίησης διεργασιών, πληροφοριών και δεδομένων.
