Η Ελλάδα αποκτά πλέον δασικούς χάρτες σηματοδοτώντας μια συντονισμένη προσπάθεια προστασίας της ιδιοκτησίας αλλά και των δασικών εκτάσεων. Πλέον, η χώρα μας έχει φθάσει στο 95% των συνολικών αναρτήσεων και στο 90% των κυρώσεων ενώ το υπόλοιπο 5% αφορά σε περιοχές εντός ορίων οικισμών και σχεδίων πόλεων και αναμένεται να διευθετηθεί εντός του 2023.
Η κύρωση των δασικών χαρτών αποτελεί το αποτέλεσμα μιας χρονοβόρας και επίπονης διαδικασίας η οποία έφερε στην επιφάνεια σημαντικά προβλήματα όπως είναι οι αυθαίρετοι οικισμοί σε δάση, ο ορισμός των βοσκήσιμων γαιών, οι εκχερσωμένες εκτάσεις που δεν διέθεταν τίτλους αλλά αποδόθηκαν για καλλιέργεια, το σύνθετο πλαίσιο που δημιουργεί το γνωστό «τεκμήριο ιδιοκτησίας γης υπέρ του Δημοσίου» και οι αγροί που δασώθηκαν μετά το 1945 λόγω εγκατάλειψής τους από τους ιδιοκτήτες τους.
Η ολοκλήρωση της κύρωσης των δασικών χαρτών έχει ως αποτέλεσμα εκτός από τη διασφάλιση των δασικών οικοσυστημάτων και την επιτάχυνση των διαδικασιών για τη σύνταξη των χωροταξικών σχεδίων και την ένταξη περιοχών στο σχέδιο πόλης. Παράλληλα οροθετείται με διαφάνεια η δημόσια περιουσία ενώ προσδοκία της κυβέρνησης είναι το νέο αυτό καθεστώς να δώσει τέλος στη μεγάλη αναμονή και στα γραφειοκρατικά εμπόδια που κρατούσαν δεσμευμένη την περιουσία χιλιάδων πολιτών.
Όπως είναι γνωστό, μέχρι σήμερα, για να εκτελέσει οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα, ο πολίτης έπρεπε να υποβάλει αίτηση για έκδοση πράξης χαρακτηρισμού, μια διαδικασία η οποία μπορούσε να διαρκέσει μέχρι και πέντε χρόνια. Πλέον, όταν υπάρχει αναρτημένος δασικός χάρτης αρκεί η βεβαίωση του μηχανικού πως το απλό απόσπασμα του δασικού χάρτη φέρει τον χαρακτηρισμό «ΑΑ», το οποίο κατατίθεται στη υπηρεσία δόμησης του οικείου δήμου και εκδίδεται η οικοδομική άδεια.
Όσον αφορά στις μεταβιβάσεις/αγοραπωλησίες, μετά την κύρωση του δασικού χάρτη, για κάθε μεταβολή των εμπράγματων δικαιωμάτων, στις δασικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτόν, απαιτείται σχετικό πιστοποιητικό της Διεύθυνσης των Δασών προκειμένου να θεωρηθεί έγκυρη και ισχυρή. Ωστόσο, το έγγραφο αυτό δεν είναι απαραίτητο για τις περιοχές που περιλαμβάνονται στον κυρωμένο δασικό χάρτη και δεν αποτελούν δασικές εν γένει εκτάσεις καθώς σε αυτή την περίπτωση, αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση επί του τοπογραφικού διαγράμματος, που συνοδεύει τη σχετική πράξη του συμβολαιογράφου.
Δεδομένου ότι οι δασικοί χάρτες ρυθμίζουν τον χαρακτήρα των εκτάσεων και δεν επεμβαίνουν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, δεν θίγουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα, της εκάστοτε έκτασης. Κατ’ επέκταση, εάν μια ιδιωτική έκταση χαρακτηριστεί δασική, δεν δεσμεύεται και παραμένει ιδιωτική χωρίς να επηρεάζεται η χρήση της σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε ιδιοκτησιακή διαφορά συνεχίζει να ρυθμίζεται είτε διοικητικά είτε δικαστικά.
Τι θα γίνει με τα δασικά αυθαίρετα
Μέσω της κύρωσης ων δασικών χαρτών επιδιώκεται λύση και για τα δασικά αυθαίρετα μέσω της ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Ελληνικό Κτηματολόγιο και βρίσκεται σε λειτουργία από τον Οκτώβριο. Εκεί, οι ιδιοκτήτες κατοικιών σε δάση και δασικές εκτάσεις, δηλώνουν τις κατοικίες τους, με αναστολή των διαδικασιών κατεδάφισης και επιβολής προστίμων για 30 έτη. Στη συνέχεια, αφού συγκεντρωθούν τα στοιχεία των δηλώσεων θα εκπονηθεί οικονομοτεχνική μελέτη βάση της οποίας θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τους όρους διατήρησης με καταβολή προστίμου ή κατεδάφισης των κατοικιών που έχουν δηλωθεί.
Η εναλλακτική για όσους δεν πρόλαβαν να υποβάλλουν αντιρρήσεις
Όπως προβλέπει το νέο πλαίσιο δεν είναι δυνατόν να δοθεί εκ νέου η δυνατότητα υποβολής αντίρρησης στο σύνολο (αλλά ούτε και σε μέρος) των κυρωμένων χαρτών, δηλαδή, ακόμα και στις περιοχές που ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες που δεν υπέβαλλαν αντίρρησή, τους προσφέρεται η εναλλακτική να υποβάλλουν αίτημα αναμόρφωσης δασικού χάρτη στην οικεία Διεύθυνση Δασών, μια διαδικασία η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προσθήκη ή διαγραφή των εκτάσεων που υπάγονται ή παύουν να υπάγονται σε αυτόν.
Όπως επεσήμανε ο υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, με την κύρωση των δασικών χαρτών, οι πολίτες πλέον θα γνωρίζουν με το πάτημα ενός κουμπιού τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων που κατέχουν και τις όποιες δυνατότητες αξιοποίησής τους, χωρίς την αναμονή χρονοβόρων διαδικασιών.
