Η προειδοποίηση της Αμερικανίδας υπουργού Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν το περασμένο Σάββατο ήταν σαφής: Το όριο του χρέους των ΗΠΑ θα πρέπει να αυξηθεί πριν από την 1η Ιουνίου. Σε διαφορετική περίπτωση το ομοσπονδιακό κράτος στις 15 Ιουνίου μπορεί να προχωρήσει σε στάση πληρωμών, με τις οικονομικές επιπτώσεις μια τέτοιας κίνησης να ξεπερνούν τα αμερικανικά σύνορα.
Το «ταβάνι του χρέους» συνεχίζει να αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, την ώρα που το ρολόι τρέχει.
Μπροστά στο ενδεχόμενο να μην υπάρξει διακομματική συμφωνία, αρκετές φωνές εντός των ΗΠΑ (και ιδιαίτερα από του Δημοκρατικούς), άρχισαν τις εκκλήσεις στον πρόεδρο Μπάιντεν να κάνει χρήση της 14ης Τροπολογίας του Συντάγματος των ΗΠΑ, για να παρακάμψει το Κογκρέσο και αυξήσει μονομερώς το όριο του χρέους. Κατά πόσο όμως αυτό είναι εφικτό;
Κοροϊδεύουν τους εαυτούς τους
Όπως αναφέρει ο Πήτερ Γουάλισον σε άρθρο του στο think tank του American Enterprise Institute, οι Δημοκρατικοί που πιέζουν τον πρόεδρο Μπάιντεν να κάνει χρήση της 14ης Τροπολογίας, κοροϊδεύουν τους εαυτούς τους και όσους τους παίρνουν στα σοβαρά.
Όπως αναφέρει ο πρώην αξιωματούχος του υπ. Οικονομικών επί προεδρίας του Ρόναλντ Ρέιγκαν, η ίδια η διατύπωση της τροπολογίας καθιστά σαφές το ανέφικτο της προσπάθειας: «Η εγκυρότητα του δημόσιου χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών, που έχει εγκριθεί από το νόμο, συμπεριλαμβανομένων των χρεών που προκύπτουν για πληρωμές συντάξεων και επιδομάτων για υπηρεσίες για την καταστολή εξέγερσης δεν θα αμφισβητηθεί».
Σύμφωνα με τον Γουάλισον, δεν χρειάζεται κάποιος να είναι συνταγματολόγος για να αντιληφθεί τα ελαττώματα στην απόπειρα των Δημοκρατικών. Όπως αναφέρει, είναι σαφές ότι ο νόμος του ανώτατου ορίου χρέους είναι ένας πλήρως έγκυρος νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών. Θεσπίστηκε από το Κογκρέσο και υπογράφηκε από τον πρόεδρο. Είναι τόσο δεσμευτικός για την κυβέρνηση όσο και κάθε άλλος νόμος που έχει θεσπιστεί έγκυρα.
Αυτό που υποστηρίζουν οι Δημοκρατικοί είναι ότι αυτός ο νόμος μπορεί να παραβιαστεί λόγω της ερμηνείας της 14ης Τροπολογίας. Σε γενικές γραμμές, εάν η ερμηνεία του Συντάγματος θεωρείται ότι υπερισχύει ενός νόμου που έχει θεσπιστεί δεόντως, η συνταγματική ερμηνεία πρέπει να είναι ξεκάθαρη και απόλυτα σαφής.
Όπως τονίζει ο Γουάλισον, Η συνταγματική ερμηνεία που οι Δημοκρατικοί προτρέπουν τον πρόεδρο να χρησιμοποιήσει, καταδεικνύει την ασχετοσύνη τους. Η τροπολογία απλώς αναφέρει ότι η εγκυρότητα του δημόσιου χρέους «δεν θα αμφισβητηθεί». Δεν λέει τίποτα για την αγνόηση ενός νόμου που σχετίζεται με το δημόσιο χρέος.
«Εάν πράγματι ο πρόεδρος ήταν τόσο ανόητος ώστε να αγνοήσει αυτόν τον δεόντως θεσπισμένο νόμο, το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν για να εγείρει ερωτήματα σχετικά με την εγκυρότητα του χρέους των ΗΠΑ, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στην ιστορία μας», καταλήγει ο πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος.
Πόσες φορές έχει αυξηθεί το «ταβάνι του χρέους»;
Από το 1960, το Κογκρέσο αύξησε, επέκτεινε ή αναθεώρησε το όριο του χρέους 78 ξεχωριστές φορές, εκ των οποίων οι 49 ήταν υπό Ρεπουμπλικάνους προέδρους και 29 υπό τους Δημοκρατικούς προέδρους, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών. Σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις, το Κογκρέσο ανέλαβε δράση για το όριο του χρέους πριν το έθνος χρεοκοπήσει.
Όμως τα τελευταία χρόνια, η αύξηση του ανώτατου ορίου έχει γίνει ένα όλο και πιο πολιτικό ζήτημα, ιδιαίτερα όταν η εξουσία στην Ουάσιγκτον είναι διχασμένη- με διαφορετικού κόμματος ηγεσίες σε Λευκό Οίκο και Κογκρέσο. Δεδομένου ότι το ανώτατο όριο του χρέους είναι ένα από τα λίγα νομοσχέδια που πρέπει να εγκριθούν, και τα δύο κόμματα προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την ψηφοφορία ως ευκαιρία για να προβάλουν τις πολιτικές θέσεις τους και να ζητήσουν παραχωρήσεις, κατηγορώντας παράλληλα την άλλη πλευρά για την σπατάλη της.
Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει και φέτος. Οι Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές απαιτούν μεγάλες περικοπές δαπανών και ανάκληση ορισμένων από τα νομοθετικά επιτεύγματα του προέδρου Μπάιντεν, με αντάλλαγμα την ψήφο τους για αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους. Από την πλευρά τους ο Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί της Γερουσίας επέμειναν ότι δεν θα διαπραγματευτούν για το όριο χρέους, καλώντας το Κογκρέσο να εγκρίνει μια καθαρή αύξηση χωρίς κανένα περιορισμό.
Για την ιστορία, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση βρήκε... ταβάνι όσον αφορά τον δανεισμό της τον Ιανουάριο, καθώς έφτασε τα 31,4 τρισ. δολάρια- ποσό το οποίο είχε λάβει την έγκριση του Κογκρέσου.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι ΗΠΑ έχουν προσθέσει χρέη 25 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ξοδεύοντας σχεδόν 1 τρισ. δολάρια περισσότερα από ό,τι εισπράττουν σε φόρους και άλλα έσοδα κάθε χρόνο από το 2001 – σε μεγάλο βαθμό λόγω της χρηματοδότησης πολέμων, των φορολογικών περικοπών, των εξόδων για αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και των διευρυμένων ομοσπονδιακών δαπανών. Για να καλύψει το έλλειμμα, η κυβέρνηση πρέπει να δανείζεται χρήματα για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί πληρωμές που έχει ήδη εγκρίνει το Κογκρέσο.
Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα- και τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα να συνεχίζονται- μένει να φανεί αν σε 10 ημέρες θα έχει επέλθει η ηρεμία ή αν οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε αναταραχή και θα αρχίσουν τριγμοί στην παγκόσμια οικονομία.
