Το «ολιστικό» πρόγραμμα της κυβέρνησης το οποίο έχει παρουσιασθεί στους Θεσμούς για την Μετα-Μνημονιακή περίοδο (sic) κάνει λόγο για αύξηση του κατώτατου μισθού. Δεν είμαι βέβαιος εάν η κυβέρνηση έχει σκεφθεί το θέμα με μεγάλη προσοχή (δεν έχω δει κάποια συγκεκριμένη μελέτη στο θέμα του κατώτατου μισθού) αλλά πιστεύω ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού σήμερα μάλλον κρίνεται υπεράνω των αντοχών της οικονομίας μας κάτι που (εαν λάβει χώρα) θα ανατρέψει την αποκλιμάκωση της ανεργίας. Όλα αυτά συμβαίνουν επειδή ο κατώτατος μισθός επηρεάζεται από τα καλούμενα economic fundamentals. Με άλλα λόγια, θετικά από το γενικό επίπεδο μισθών και την ανταγωνιστικότητα τιμών και αρνητικά από την αύξηση της ανεργίας. Στο Γράφημα 1 καταγράφω την απόκλιση του κατώτατου μισθού από τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας από το 1971 μέχρι σήμερα μαζί με τις μεταβολές στο ποσοστό ανεργίας. Παρατηρούμε τα ακόλουθα:
Γράφημα 1: Απόκλιση κατώτατου μισθού από αντοχές της ελληνικής οικονομίας (%) και μεταβολές ανεργίας, 1971-2017
Σημείωση: Οι ποσοτικές μου εκτιμήσεις για την απόκλιση του κατώτατου μισθού αποτελούν τον μέσο όρο εκτιμήσεων από 3 μοντέλα (βάσει της οικονομετρικής μεθόδου Fully Modified Ordinary Least Squares για μακροχρόνιες σχέσεις) στα οποία ο κατώτατος μισθός είναι συνάρτηση του γενικού μισθού, της ανταγωνιστικότητας τιμών και του ποσοστού ανεργίας. Για την αναταγωνιστικότητα, χρησιμοποιούμε 3 διαφορετικούς ορισμούς/μεταβλητές: τις τιμές εισαγωγών/εγχώριες τιμές, τον δείκτη ανταγωνιστικότητας βάσει του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή σε 49 οικονομίες σε σχέση με την Ελλάδα (από την βάση δεδομένων του ΟΟΣΑ), και τον δείκτη πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας για 27 χώρες (από την βάση δεδομένων της Bank of International Settlements).
- Μεγάλες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό οι οποίες υπερβαίνουν τις αντοχές της οικονομίας μας δυστυχώς οδηγούν σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας. Για παράδειγμα, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε, το 1982, μέχρι και 13,4% όταν η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ προχώρησε σε αυξήσεις μισθών που ήταν υπεράνω των πραγματικών δυνατοτήτων της οικονομίας με αποτέλεσμα την επιτάχυνση της ανεργίας.
- Ο κατώτατος μισθός υστέρησε κατά 6,3% το 2012, κατά 2,2% το 2013 και κατά 0,7% το 2014,αντιστοίχως, των δυνατοτήτων της οικονομίας.Όμως, ο κατώτατος μισθός υπερέβη κατά 0,9% το 2016 και κατά 1,4% το 2017 τις αντοχές μας.Αφού λοιπόν το 2017 «έκλεισε» με τον κατώτατο μισθό κατά 1,4% υπεράνω των οικονομικών μας αντοχών, η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να αντέξει άμεσα,μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού η οποία,όπως φαίνεται και από το Γράφημα, θα «ναρκοθετούσε» την αποκλιμάκωση της ανεργίας από το ήδη απαγορευτικό επίπεδο του 20% με 21%.
Εκείνο που χρειάζεται η οικονομία μας για να «τρέξει» η ανάπτυξη και να μειωθεί η ανεργία είναι μία γενναία μεώση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων (ο οποίος, ευρισκόμενος στο 29%, υπερβαίνει κατά πέντε περίπου ποσοστιαίες μονάδες τον μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ) αλλά και μείωση των περιορισμών στους κανονισμούς λειτουργίας των άμεσων ξένων επενδύσεων. Και τούτο επειδή σύμφωνα με τον αντίστοιχο δείκτη του World Economic Forum (http://reports.weforum.org/global-competitiveness-index-2017-2018/competitiveness-rankings/#series=EOSQ095), η Ελλάδα κατατάσσεται στην... 115η θέση, δηλαδή 17 θέσεις κάτω από τη... Δημοκρατία του Κονγκό! Σε αυτά τα θέματα καλό θα ήταν να εστιάσει την προσοχή του το «ολιστικό» πρόγραμμα...
