Στις ΗΠΑ στρέφεται το ενδιαφέρον όλου του πλανήτη, καθώς οι Αμερικανοί εκλέγουν τον επόμενο πρόεδρό τους.
Δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί προσέρχονται σήμερα, 3 Νοεμβρίου στις κάλπες για να επιλέξουν ανάμεσα στον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ και τον Δημοκρατικό αντίπαλό του Τζο Μπάιντεν σε μια εκλογική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από την πόλωση.
Φαβορί στις δημοσκοπήσειςείναι εδώ και μήνες, ο 77χρονος Τζο Μπάιντεν, ο πρώην αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα, ενώ «outsider» είναι και αυτή τη φορά ο 74χρονος Ρεπουμπλικανός απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος με μια επιθετική προεκλογική εκστρατεία δηλώνει ότι θα κάνει ξανά την έκπληξη, όπως το 2016.
Την Τρίτη ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στα κεντρικά της προεκλογικής εκστρατείας του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, στα περίχωρα της Ουάσιγκτον, δήλωσε πως οι Αμερικάνοι «δικαιούνται να μάθουν τον νικητή» την ημέρα των εκλογών.
«Έχουμε το δικαίωμα να μάθουμε τον νικητή την 3η Νοεμβρίου», επισήμανε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, σε δηλώσεις του στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια.
Η μεγάλη συμμετοχή των Αμερικανών ψηφοφόρων στην επιστολική ψήφο θα μπορούσε να καθυστερήσει την καταμέτρηση των ψήφων κι επομένως την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
«Μάχη» για τη Γερουσία
Οι Δημοκρατικοί δίνουν μάχη για να κερδίσουν τις 14 έδρες της Γερουσίας που θα ανανεωθούν στις σημερινές εκλογές και θα τους έδιναν τον πλήρη έλεγχο του Κογκρέσου, όμως τα τελικά αποτελέσματα σε τουλάχιστον πέντε από αυτές τις εκλογικές διαδικασίες μπορεί να μην γίνουν γνωστά προτού να περάσουν αρκετές ημέρες ή ακόμη και μήνες.
Οι ψηφοφόροι καλούνται να αποφασίσουν αν θα τερματίσουν την πολιτική καριέρα ή θα ανανεώσουν την εμπιστοσύνη τους σε 12 Ρεπουμπλικάνους και 2 Δημοκρατικούς γερουσιαστές. Μεταξύ εκείνων που «κινδυνεύουν» να χάσουν τις έδρες τους είναι ο στενός σύμμαχος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Λίντσεϊ Γκρέιαμ, στη Νότια Καρολίνα και η μετριοπαθής Ρεπουμπλικανή Σούζαν Κόλινς στο Μέιν.
Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας των Ρεπουμπλικάνων στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, είπε ότι οι πιθανότητες να διατηρήσει το κόμμα του τον έλεγχο του Σώματος αυτού είναι «50-50».
Με βάση τρεις δημοσκοπήσεις, αυτή η πρόβλεψη είναι μάλλον αισιόδοξη.
Οι Δημοκρατικοί, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, μπορεί να εξασφαλίσουν ακόμη και 55 από τις 100 έδρες της Γερουσίας, κάτι που θα σήμαινε ότι για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια θα είχαν υπό τον έλεγχό τους και τα δύο Σώματα του Κογκρέσου, αφού αναμένεται ότι θα διατηρήσουν την πλειοψηφία τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων (435 έδρες).
Οι αρχές και στελέχη των κομμάτων σε πολλές αμφίρροπες Πολιτείες, μεταξύ των οποίων και δύο όπου διεξάγονται εκλογές για τη Γερουσία, το Μίσιγκαν και την Αϊόβα, ανέφεραν ότι σήμερα παρατηρήθηκε έξαρση των «αυτοματοποιημένων τηλεφωνικών κλήσεων» με τις οποίες καλούνταν οι πολίτες να μην πάνε στα εκλογικά κέντρα, για διάφορους απίθανους λόγους.
«Λαμβάνουμε αναφορές για πολλαπλά αυτοματοποιημένα μηνύματα που απευθύνονται στους κατοίκους του Φλιντ (σ.σ. στο Μίσιγκαν) και τους λένε ότι, επειδή υπάρχει μεγάλη ουρά, θα ψηφίσουν αύριο», έγραψε στο Twitter η γενική εισαγγελέας της Πολιτείας αυτής Ντέινα Νέσελ. «Προφανώς αυτό είναι ΨΕΥΔΕΣ και μια προσπάθεια να κατασταλεί η ψήφος», πρόσθεσε.
Αξιωματούχος του υπουργείου Δικαιοσύνης είπε ότι το FBI δέχεται καταγγελίες για τέτοιες κλήσεις και στην Αϊόβα, όπου ο γερουσιαστής Τζόνι Ερνστ δίνει μάχη στήθος με στήθος απέναντι στην Δημοκρατική Τερέζα Γκρίνφιλντ. Για να αποσπάσουν την πλειοψηφία στη Γερουσία οι Δημοκρατικοί χρειάζεται να κρατήσουν τις έδρες που ήδη έχουν και να κερδίσουν άλλες τρεις, εφόσον εκλεγεί πρόεδρος ο Τζο Μπάιντεν ή τέσσερις, αν επανεκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Αν εκλεγεί ο Μπάιντεν, τότε σε περίπτωση ισοψηφίας (50-50) στη Γερουσία την καθοριστική ψήφο θα δίνει η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις.
Τα αποτελέσματα σε ορισμένες από αυτές τις εκλογές δεν θα γίνουν γνωστά παρά μόνο αύριο, λόγω του μεγάλου όγκου των επιστολικών ψήφων. Υπάρχει επίσης πιθανότητα να χρειαστεί επαναληπτική ψηφοφορία για την ανάδειξη τεσσάρων γερουσιαστών, σύμφωνα με τους αναλυτές. Καθυστέρηση στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ενδέχεται να σημειωθεί στην Αριζόνα και το Μέιν. Στην Τζόρτζια, εφόσον χρειαστεί επαναληπτική εκλογή, θα διεξαχθεί στις 5 Ιανουαρίου.
Οι Πολιτείες-κλειδιά
Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, ο Τραμπ μπορεί να χάσει τη λαϊκή ψήφο (όπως είχε γίνει και το 2016), αλλά οι πιθανότητες επανεκλογής του δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητες.
Για να αναδειχθεί πρόεδρος, ένας υποψήφιος δεν χρειάζεται να κερδίσει τις περισσότερες ψήφους, αλλά να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων: να εκλέξει δηλαδή τουλάχιστον 270 σε σύνολο 538 «μεγάλων εκλεκτόρων».
Καθοριστικό ρόλο θα παίξουν μια χούφτα Πολιτείες, όπου οι δύο υποψήφιοι δίνουν μάχη στήθος με στήθος.
Απόψε τη νύχτα, όλα τα βλέμματα θα είναι αρχικά στραμμένα στη Φλόριντα (29 εκλέκτορες). Αν δεν καταφέρει να κερδίσει την Πολιτεία αυτή, όπως έκανε το 2016, η επανεκλογή ίσως αποδειχθεί ανέφικτη για τον Τραμπ.
Στην περίπτωση που διατηρήσει τη Φλόριντα, η επόμενη Πολιτεία κρίσιμης σημασίας είναι η Πενσιλβάνια. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στον Μπάιντεν, όμως η διαφορά του από τον Τραμπ εμπίπτει στο περιθώριο στατιστικού σφάλματος.
Με πολύ ενδιαφέρον αναμένονται επίσης τα αποτελέσματα για την εκλογή 14 γερουσιαστών, όπου οι Δημοκρατικοί έχουν αρκετές πιθανότητες να κερδίσουν αρκετές έδρες. Και αυτό επειδή τα περιθώρια κινήσεων του μελλοντικού προέδρου θα εξαρτηθούν από το ποιο κόμμα θα έχει την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία.
Η καταμέτρηση των ψήφων θα αρχίσει αμέσως μόλις κλείσουν τα εκλογικά τμήματα σε ορισμένες περιφέρειες του Κεντάκι και της Ιντιάνα, στις 18.00 τοπική ώρα (01.00 ώρα Ελλάδας).
Στις περισσότερες Πολιτείες οι κάλπες θα κλείσουν μέχρι τις 21.00 (τοπική ώρα) οπότε θα αρχίσουν τις επόμενες ώρες να ανακοινώνονται αποτελέσματα.
Η Καλιφόρνια, η πολυπληθέστερη Πολιτεία, θα ψηφίζει μέχρι τις 06.00 της Τετάρτης (ώρα Ελλάδας) ενώ στη Χαβάη και την Αλάσκα, που όμως αναδεικνύουν ελάχιστους εκλέκτορες, η ψηφοφορία θα συνεχιστεί και μετά από αυτήν την ώρα.
Καθώς οι δημοσκοπήσεις είναι αρκετά ξεκάθαρες για την πρόθεση ψήφου σε 38 από τις 50 Πολιτείες, απομένουν 12 τις οποίες παρακολουθούν στενά τα επιτελεία και οι παρατηρητές: η πρώτη που θα δώσει αποτελέσματα είναι η Τζόρτζια, όπου οι κάλπες κλείνουν στις 02.00, η Φλόριντα (διαφορετικές ώρες ανάλογα με την περιφέρεια) και η Βόρεια Καρολίνα. Θα ακολουθήσει η Αριζόνα, όπου η ψηφοφορία θα ολοκληρωθεί στις 04.00.
Πότε θα ξέρουμε τον νικητή;
Επισήμως, το όνομα του νικητή δεν ανακοινώνεται από τις Πολιτείες παρά μόνο όταν επικυρώσουν τα αποτελέσματα, κάτι για το οποίο μπορεί να χρειαστεί ακόμη και μία εβδομάδα. Ωστόσο, κατά παράδοση, τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης ανακοινώνουν μέσα στη νύχτα τον νικητή, με βάση τα έξιτ πολ ανά περιφέρεια.
Η νίκη του Ρόναλντ Ρίγκαν, το 1980, ανακοινώθηκε στις 03.15 (ώρα Ελλάδας), όμως εκείνη του Τραμπ, το 2016, καθυστέρησε και ανακοινώθηκε μόνο όταν εξακριβώθηκε ότι κέρδιζε την Πενσιλβάνια.
Το 2000, όταν κέρδισε ο Τζορτζ Ου. Μπους, το αποτέλεσμα των εκλογών κρίθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο, μετά από 36 ημέρες.
Πώς θα αντιδράσουν οι αγορές
Η UBS εκτιμά πως η επικράτηση ενός εκ των δύο βασικών σεναρίων -είτε του «blue wave» δηλαδή την επικράτηση των Δημοκρατικών σε όλα τα μέτωπα (Λευκός Οίκος, και Κογκρέσο) είτε του «status quo» αντίστοιχο για τον Ντόναλντ Τραμπ- πιθανότατα θα λειτουργούσαν ελαφρώς καλύτερα για τις μετοχές, διότι θα οδηγούσαν σε μια μεγαλύτερη δημοσιονομική στήριξη σε σύγκριση με το σενάριο της επικράτησης του Μπάιντεν με ένα διχασμένο Κογκρέσο. Στο «blue wave» θα επωφεληθούν οι κλάδοι της βιομηχανίας, των πρώτων υλών και των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
Αντίθετα στο ενδεχόμενο μιας νίκης του Μπάιντεν με ένα διχασμένο Κογκρέσο, οι μετοχές θα μπορούσαν να καταγράψουν μια ήπια πτώση, εξαιτίας του μικρότερου δημοσινομικού πακέτου μέτρων που θα προκύψει από τις πιέσεις που θα ασκήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι. Ωστόσο, όπως σημειώνει η UBS και σε αυτό το σενάριο οι κλάδοι της βιομηχανίες και των πρώτων υλών θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τον κατευνασμό των εμπορικών εντάσεων, ενώ και από τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης αναμένεται θετική αντίδραση λόγω των περιοσμένων πολιτικών ελιγμών.
Σε ότι αφορά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ με διχασμένο Κογκρέσο, τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τις αγορές θα αποτελέσει η αναζωπύρωση των εμπορικών -και όχι μόνο- εντάσεων με την Κίνα. Αυτό θα δημιουργήσει ένα αρνητικό πρόσημο στις μετοχές των κλάδων της βιομηχανίας και των πρώτων υλών, ενώ κλάδοι όπως είναι η ενέργεια, η υγειονομική περίθαλψη και οι τράπεζες θα μπορούσαν να επωφεληθούν.
