Η πανδημία του COVID-19 επέσπευσε αναπόφευκτες αλλαγές οι οποίες αν δεν ξεσπούσε η υγειονομική κρίση θα είχαν το περιθώριο να συντελεστούν με πιο νωχελικά βήματα μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Αν υπήρχαν αμφιβολίες άρτιας ενσωμάτωσης των Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Κριτήριών Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG), ο COVID-19 τις διέλυσε. Στη διεθνή και εγχώρια αγορά υπάρχει θετικό momentum για υπεύθυνες επενδύσεις, οι οποίες κατά την τελευταία πενταετία έχουν απογειωθεί ξεκινώντας από τα «εύκολα», τις ήπιες παρεμβάσεις και καταλήγοντας σε μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα από τα πλέον «κακά παιδιά» της οικονομίας όπως είναι οι πετρελαϊκοί κολοσσοί, οι αεροπορικές εταιρείες και άλλες βαριά ρυπογόνες βιομηχανίες.
Οι βιώσιμες στρατηγικές έχουν σίγουρα κερδίσει έδαφος κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σύμφωνα με έρευνα της Morningstar, οι ροές σε ευρωπαϊκά κεφάλαια ESG αυξήθηκαν κατά 84,9% στα 233 δισ. ευρώ το 2020, με τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία να κυμαίνονται στα 1,1 δισ. ευρώ.
Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων επιδόθηκαν σε ένα ρεκόρ 505 βιώσιμων στρατηγικών πέρυσι. Μόνο κατά το τέταρτο τρίμηνο, κυκλοφόρησαν 147 προϊόντα.
Ωστόσο, οι υπεύθυνες επενδύσεις είναι κάτι περισσότερο από μια άσκηση μάρκετινγκ ή ένα εργαλείο εντυπωσιασμού των μετόχων. Η αγορά έχει αρχίσει να ωριμάζει και να δίνει πλέον σημασία στις λεπτομέρειες.
Η κοινωνική ευθύνη έπαψε να είναι συνώνυμο των πράσινων επενδύσεων και της οικολογικής συνείδησης και επεκτείνεται ισότιμα στους άλλους δύο βασικούς πυλώνες, την κοινωνική και την εταιρική διακυβέρνηση. Μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, ποικιλομορφία και ένταξη και όχι μόνο προώθηση του ESG. Mάλιστα, ήδη κάποιοι αναλυτές της αγοράς κάνουν λόγο για κίνδυνο αποκαθήλωσης του ESG καθώς έννοιες όπως το greenwashing ή ασθενέστερες επιδόσεις από την πλευρά των επιχειρήσεων λόγω μη ρεαλιστικών προσδοκιών μπορούν να επισκιάσουν τα μέχρι τώρα θετικά αποτελέσματα.
Αυτό όμως μάλλον αποτελεί ένα σενάριο, το οποίο, αν επιβεβαιωθεί, θα αφορά στις βραχυπρόθεσμες συνέπειες. Μακροπρόθεσμα, η επίδραση της πανδημίας στις υπεύθυνες επενδύσεις μπορεί να αποδειχθεί πρόσκαιρη καθώς το ESG ενδυναμώνεται λαμβάνοντας στήριξη πανταχόθεν, από τράπεζες και πράσινα ομόλογα, funds, την ευρωπαϊκή στρατηγική και τις εθνικές πολιτικές.
Η Ευρώπη έχει αποφασίσει σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος, δηλαδή οι ευρωπαϊκές χώρες να μηδενίσουνε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.
Η Ελλάδα μέσα στους επόμενους μήνες θα αποκτήσει τον δικό της κλιματικό νόμο ενώ μέσω του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» θα επιστρατεύσει σημαντικά κονδύλια για μία σειρά από μεγάλες, μικρές, μεσαίες δράσεις οι οποίες συμμετέχουν χρηματοδοτικά σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Με τον τρόπο αυτό το θεσμικό πλαίσιο «αγκαλιάζει» τη νέα αυτή τάξη πραγμάτων όπου τα δεδομένα του ESG που δημοσιοποιούν οι επιχειρήσεις αποκτούν το δικό τους ειδικό βάρος στην προσέλκυση κεφαλαίων.
Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι όλα αυτά είναι αποτέλεσμα μιας ριζικής αλλαγής στην κουλτούρα η οποία καθοδηγείται από τη γενιά Ζ, μια γενιά που θα απογειώσει τελικά τις βιώσιμες επενδύσεις, θα επηρεάσουν τις πολιτικές και θα επιφέρουν αλλαγές οι οποίες θα μεταμορφώσουν ριζικά το εγχώριο και διεθνές επιχειρηματικό τοπίο.
