Ολοκληρωμένα προγράμματα για αναπαλαιώσεις κτιρίων και αστικές αναπλάσεις έρχονται το 2021. Γι΄ αυτό το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει αιτηθεί 360 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο θα συμπληρωθεί και από άλλους πόρους. Οι σχετικές δράσεις, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν ένα νέο πρόγραμμα, το «Διατηρώ», το οποίο θα …χτιστεί στη λογική του «Εξοικονομώ» και θα στηρίζει οικονομικά τις αναγκαίες αναβαθμίσεις και τα έργα ανάδειξης κτιρίων τα οποία έχουν κριθεί διατηρητέα (εκ των οποίων πολλά είναι σήμερα εγκαταλειμμένα, ετοιμόρροπα και επικίνδυνα για τη δημόσια ασφάλεια). Επίσης, θα καλυφθούν και σημαντικές αναπλάσεις σε αστικούς χώρους.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία
Ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ θα στηριχθεί σε τρία χρηματοδοτικά εργαλεία. Το ένα θα είναι το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο θα εκταμιεύονται κατά προτεραιότητα χρήματα για κτίρια που χρήζουν άμεσης επισκευής και άμεσης ανακαίνισης, προκειμένου να αποκατασταθεί η λειτουργία τους. Το πρόγραμμα «Διατηρώ» θα καλύπτει την πλήρη αποκατάστασή τους αλλά και μόνο τις άμεσα αναγκαίες σωστικές επεμβάσεις ώστε να μην καταρρεύσουν.
Το δεύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο θα είναι η περίφημη «Τράπεζα Γης», η οποία έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια, ενώ συμπληρωματικές ρυθμίσεις περιελήφθησαν και στον πρόσφατο νόμο για την πολεοδομική και χωροταξική νομοθεσία (ν. 4759/2020). Η Τράπεζα Γης εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμη για να τεθεί σε εφαρμογή εντός του επόμενου 6μηνου. Μέσω αυτής, εκτιμάται ότι θα μπορέσουν να γίνονται αγοραπωλησίες άυλων τίτλων, ενεργοποιώντας για πρώτη φορά το εργαλείο της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης, δίνοντας το δικαίωμα στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων κτιρίων να δώσουν του τίτλους του υπόλοιπου συντελεστή και να μπορέσουν με τα χρήματα που θα πάρουν να αποκαταστήσουν το διατηρητέο.
Το τρίτο χρηματοδοτικό εργαλείο θα αφορά στην αποκατάσταση κτιρίων από τους δήμους. Το σχετικό θεσμικό πλαίσιο ετοιμάζεται με τη συνεργασία των υπουργείων Περιβάλλοντος-Ενέργειας, Πολιτισμού, Οικονομικών και Υποδομών-Μεταφορών. Με τις νέες ρυθμίσεις θα δίνεται η δυνατότητα στους Δήμους να παίρνουν ένα κτίριο το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο ή βρίσκεται σε κακή κατάσταση, να το επισκευάζουν και να το χρησιμοποιούν για ένα διάστημα 10ετίας ή 15ετιας. Έπειτα θα το επιστρέφουν στον ιδιοκτήτη του, αφού θα έχουν αποσβέσει τα κονδύλια τα οποία έχουν δαπανηθεί. Ο Δήμος θα μπορεί να απευθύνεται στους ιδιοκτήτες του κτιρίου θέτοντας συγκεκριμένη προθεσμία και εάν δεν ανταποκριθούν θα έχει το δικαίωμα να επέμβει. Εάν πρόκειται για κατασκευή αγνώστου ιδιοκτήτη, θα προηγείται σχετική ανακοίνωση στον Τύπο για εύλογο διάστημα.
Νέα νομοθετική ρύθμιση για τα ετοιμόρροπα
Παράλληλα, ετοιμάζεται νέα νομοθετική ρύθμιση σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Πολιτισμού και Αθλητισμού και τον τεχνικό κόσμο, η οποία θα καθιερώνει εξαιρετικά γρήγορες διαδικασίες για την κατεδάφιση επικίνδυνων ετοιμόρροπων κτιρίων, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο είναι πεπαλαιωμένο. Στο μεταξύ έχει ήδη δοθεί στη δημοσιότητα η λίστα με τις πρώτες καταγραφές των δήμων για 9.500 ετοιμόρροπα κτίρια στη χώρα. Οι νέες θεσμικές παρεμβάσεις αναμένεται να έρθουν στη Βουλή στις αρχές του νέου έτους. Οι διαδικασίες θα πρέπει να τρέξουν γρήγορα, καθώς αφορά ζητήματα δημόσιας ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας.
