Στο πρώτο εξάμηνο «ζωής» του Target Model, καμία κατηγορία ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων με ορυκτό καύσιμο δεν μπόρεσε από τα έσοδα από τις χονδρεμπορικές αγορές του Target Model να καλύψει τα κόστη λειτουργίας, σύμφωνα με την οικονομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στο Market Reform Plan, δηλαδή στον «οδικό χάρτη» των προωθούμενων μεταρρυθμίσεων των εγχώριων χονδρεμπορικών αγορών.
Επομένως, σύμφωνα με την ανάλυση, όλες οι θερμοηλεκτρικές μονάδες «έγραψαν» ζημίες στο χρονικό διάστημα από τον Νοέμβριο 2020 έως τον Απρίλιο του 2021. Ωστόσο, αισθητά μεγαλύτερη ήταν η οικονομική «τρύπα» των λιγνιτικών σταθμών, με δεδομένο πως είναι πιο ρυπογόγονες από τους σταθμούς φυσικού αερίου και επομένως τα κόστη λειτουργίας τους επιβαρύνονται περισσότερο από τις τιμές δικαιωμάτων ρύπων.
Ως συνέπεια, η ΔΕΗ μπόρεσε να ανακτήσει ένα μικρό μόνο μέρος του κόστους λειτουργίας τους, από την πώληση της ηλεκτροπαραγωγής στις χονδρεμπορικές αγορές. Κάτι που, σύμφωνα με την ανάλυση, είχε ως αποτέλεσμα οι λιγνίτες να «βάλουν μέσα» την επιχείρηση περί τα 140 εκατ. ευρώ, στο εν λόγω χρονικό διάστημα.
Δημόσια διαβούλευση από τη ΡΑΕ
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, το Market Reform Plan θα αποτελέσει κρίσιμο στοιχείο της ελληνικής πρότασης, για τη δημιουργία ενός μηχανισμού αποζημίωσης των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ μέχρι την απόσυρσή τους, αλλά και ενός μηχανισμού αμοιβής των μονάδων φυσικού αερίου (Μηχανισμός Επάρκειας Ισχύος), ο οποίος θα τον διαδεχθεί από το 2024.
Ο «οδικός χάρτης» εκπονήθηκε από τον καθηγητή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Παντελή Κάπρο, έπειτα από σχετική ανάθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), ενώ το προσχέδιό του έχει ήδη αποσταλεί στις Βρυξέλλες.
Το κείμενο τέθηκε παράλληλα σε σύντομη διαβούλευση από την Παρασκευή από τη ΡΑΕ, πριν από την κύρια διαβούλευση που θα διενεργηθεί από την Κομισιόν. Μάλιστα, στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαβούλευσης, η Αρχή διοργανώνει την Τετάρτη ημερίδα για την παρουσίασή του.
Ανάκτηση μόλις 40% των δαπανών
Οι υπολογισμοί του Market Reform Plan επιβεβαιώνουν τη θέση της ΔΕΗ, ότι από καθαρά οικονομική άποψη θα έπρεπε να επιταχύνει την απολιγνιτοποίηση, όπως έχει δηλώσει σε αρκετές περιπτώσεις ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης, Γιώργος Στάσσης. Ωστόσο, καθώς αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια τροφοδοσίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η λύση που προκρίνεται είναι οι λιγνιτικές μονάδες να μην τεθούν εκτός λειτουργίας, αλλά εκτός χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρόκειται να επανυποβάλει πρόταση στην Κομισιόν, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού στρατηγικής εφεδρείας, μέσω του οποίου η ΔΕΗ θα αποζημιώνεται για να διατηρήσει σε επιφυλακή το λιγνιτικό της χαρτοφυλάκιο έως το 2023. Αμοιβή που θα επιτρέπει στην επιχείρηση, χωρίς να ζημιώνεται οικονομικά, να διατηρεί τους σταθμούς αυτούς έτοιμους ανά πάσα στιγμή να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, για να καλύψει τυχόν αιχμές της ζήτησης.
Σύμφωνα με την ανάλυση, τα έσοδα των λιγνιτικών μονάδων από τη συμμετοχή στις αγορές του Target Model κάλυψαν μόλις το 40% των δαπανών τους. Είναι ενδεικτικό ότι κάθε μονάδα αποκόμισε στο εξάμηνο από τη χονδρεμπορική για την παραγωγή της περίπου 66,2 ανά λιγνιτική μεγαβατώρα (MWh).
Την ίδια στιγμή, αν ληφθούν υπόψη όλες οι δαπάνες παραγωγής (όπως κόστη καυσίμου και λειτουργίας), η ζημία ανήλθε σε 22,3 ευρώ ανά λιγνιτική μεγαβατώρα. Αν μάλιστα συνυπολογισθούν η απόσβεση του εγκατεστημένου κεφαλαίου και οι χρηματοδοτικές δαπάνες, τότε η απώλεια για τη λιγντική παραγωγή άγγιξε τα 140 εκατ. ευρώ για την επιχείρηση.
Αρνητικό «ισοζύγιο» και για τις μονάδες αερίου
Με βάση το Market Reform Plan, ζημιογόνος ήταν η λειτουργία και για το σύνολο των μονάδων φυσικού αερίου. Ωστόσο, οι ζημίες ήταν μικρότερες, καθώς ανήλθαν σε 27,7 εκατομμύρια ευρώ.
Με βάση την ανάλυση, για τη συγκεκριμένη κατηγορία θερμοηλεκτρικής παραγωγής, τα έσοδα από τις αγορές υπερκέρασαν τα κόστη λειτουργίας των συγκεκριμένων σταθμών. Ωστόσο, δεν κατάφεραν να καλύψουν και το κόστος απόσβεσης κεφαλαίου, με συνέπεια αν συνυπολογισθεί και αυτό να προκύψει ζημιογόνος λειτουργία.
Ειδικότερα, οι μονάδες αερίου είχαν έσοδα 83,1 ευρώ ανά μεγαβατώρα, τη στιγμή που οι συνολικές δαπάνες τους ανήλθαν σε 86,1 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Επομένως, εμφάνισαν ζημία 3,1 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
