Σημαντικές διαφορές από τα προηγούμενα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης κατοικιών έχει το «Νέο Εξοικονομώ», όπως φαίνεται και από την προδημοσίευση του Οδηγού του προγράμματος, η οποία έγινε χθες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στόχος των αλλαγών είναι να διευρυνθεί ο αριθμός των δικαιούχων, αλλά και να ενισχυθεί η εξοικονόμηση ενέργειας από τον οικιστικό κτιριακό τομέα.
Σε αυτό το πλαίσιο, καταργείται η αξιολόγηση των αιτήσεων στη βάση της χρονικής προτεραιότητας (first in – first out), η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζεται από το «Εξοικονομώ κατ΄ Οίκον» το οποίο «έτρεξε» το 2018. Αντίθετα, η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα παραμείνει ανοικτή για 1 μήνα, δίνοντας έτσι εύλογο χρονικό διάστημα για την υποβολή αίτησης από όλους όσοι ενδιαφέρονται να υπαχθούν στο πρόγραμμα.
Οι αιτήσεις που θα συγκεντρωθούν θα αξιολογηθούν στη βάση οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, ώστε να προκύψουν οι δικαιούχοι. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί λίστα επιλαχόντων, από όσες αιτήσεις δεν προκριθούν σε πρώτη φάση, με σκοπό τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.
Για την αξιολόγηση των αιτήσεων, τη μεγαλύτερη βαρύτητα (50%) θα έχει η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων. Ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
Στα κριτήρια αξιολόγησης, εισάγονται για πρώτη φορά και κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης. Επίσης, για πρώτη φορά λαμβάνονται υπόψη οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή. Για αυτό τον σκοπό «επιστρατεύονται» οι βαθμοημέρες, ένα μέγεθος που ήδη χρησιμοποιείται για τον επιμερισμό του επιδόματος θέρμανσης.
Αλλαγές υπάρχουν και στο καθεστώς των ωφελούμενων, αφού στο νέο Πρόγραμμα μπορούν να είναι δικαιούχοι μόνον όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο, το οποίο αποτελεί κύρια κατοικία. Παράλληλα, περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε 1 αίτηση.
Επίσης, στο νέο πρόγραμμα η κατανομή των κονδυλίων θα γίνει ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, με αυτό τον τρόπο θα υπάρξει αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων.
Στο καινούριο Εξοικονομώ είναι επίσης υποχρεωτική η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, η έκδοση της οποίας συμπεριλαμβάνεται στις επιλέξιμες δαπάνες. Στόχος είναι να περιορισθεί η γραφειοκρατία και να διευρυνθεί η ψηφιοποίηση του κράτους.
Παράλληλα, δημιουργείται μια νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά (δηλαδή με ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000). Για την κατηγορία αυτή υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπεται και το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης (75%), με σκοπό την ενίσχυση των πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
Στο νέο πρόγραμμα, καταργούνται επίσης οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες. Την ίδια στιγμή, για την κινητροδότηση της ενεργειακής αναβάθμισης του συνόλου των πολυκατοικιών, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της Πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.
Τη διαχείριση του προγράμματος αναλαμβάνει πλέον το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, καθώς το ΤΕΕ μεταξύ άλλων θα είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία της πλατφόρμας και την αξιολόγηση των αιτήσεων. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, το ΤΕΕ πρόκειται να προχωρήσει άμεσα στους απαραίτητους διαγωνισμούς.
Όπως προαναφέρθηκε, ο στόχος του «Νέου Εξοικονομώ» είναι αναβαθμισμένος, καθώς προβλέπεται ότι θα δρομολογήσει την ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών, όταν στα προηγούμενα προγράμματα ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε περί τα 40.000 νοικοκυριά. Έτσι, θα επιτευχθεί υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
