Η πρόταση της Γαλλίας για συγκράτηση των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να τεθεί επί τάπητος στο Συμβούλιο υπουργών Ενέργειας που πρόκειται να πραγματοποιηθεί σήμερα. Η πρόταση θα τεθεί επί τάπητος κατά τη συζήτηση της εκτίναξης του ενεργειακού κόστους, η οποία θα απασχολήσει τη Σύνοδο των υπουργών, καθώς οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων βαδίζουν από ρεκόρ σε ρεκόρ σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο».
Με το γαλλικό σχέδιο συντάσσονται πέντε ακόμη χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Η πρωτοβουλία ανακοινώθηκε από την υπουργό Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας, Barbara Pompili, με ανάρτηση στο twitter το βράδυ της Τετάρτης.
Λίγα λεπτά αργότερα, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έκανε παράθεση της ανάρτησης της Barbara Pompili, αναφέροντας τα εξής: «Σε αυτήν την πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, προστατεύουμε τους καταναλωτές. Αύριο παρουσιάζουμε με Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Ρουμανία πρόταση για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας, για τη στήριξη της κοινωνίας και την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης».
Φόρμουλα για τις τιμές χονδρικής
Σύμφωνα με το σχέδιο, για την αποκλιμάκωση των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητο αυτές να αποσυνδεθούν από την άμεση εξάρτησή τους από τις τιμές ορυκτών καυσίμων. Για αυτό τον σκοπό θα χρειαστεί να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται η χονδρική ρεύματος, ώστε να αντικατοπτρίζει περισσότερο το ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής.
Ο υφιστάμενος τρόπος υπολογισμού του χονδρεμπορικού κόστους βασίζεται στη λεγόμενη οριακή τιμή, («pay as cleared»), βάσει του οποίου η χονδρεμπορική τιμή προκύπτει από την υψηλότερη προσφορά ηλεκτροπαραγωγού που γίνεται αποδεκτή ανά 24ωρο, για να καλυφθεί η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Με δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή οι μονάδες φυσικού αερίου έχουν το υψηλότερο κόστος λειτουργίας, αυτό στην πράξη σημαίνει πως η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζεται από τις συγκεκριμένες μονάδες και, σε τελική ανάλυση, από την τιμή του φυσικού αερίου.
Με αυτό τον τρόπο δεν αντανακλάται στο χονδρεμπορικό κόστος η συνεισφορά των υπόλοιπων καυσίμων ηλεκτροπαραγωγής, όπως για παράδειγμα η συμμετοχή των φθηνότερων ΑΠΕ. Επίσης, με τη συγκεκριμένη φόρμουλα δημιουργούνται υπέρογκα κέρδη (windfall profits) στους σταθμούς που λειτουργούν με άλλο καύσιμο (όπως π.χ. τα πυρηνικά), τα οποία αμείβονται με μία τιμή πολύ υψηλότερη από το κόστος λειτουργίας τους.
Τεχνοκρατικό «όχι»
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η πρόταση αυτή «προσκρούει» στα προκαταρκτικά συμπεράσματα του φορέα που ανέλαβε για λογαριασμό της Κομισιόν την εξέταση μιας πιθανής συσχέτισης των υψηλών χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας με τη λειτουργία των αγορών, μεταξύ των οποίων το «pay as cleared».
Τα προκαταρκτικά συμπεράσματα του φορέα αυτού, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με αυτά, ο ACER υποστηρίζει πως η φόρμουλα του «pay as cleared» εξασφαλίζει πως όλες οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (ανεξαρτήτως καυσίμου) μπορούν να ανακτήσουν τα κόστη τους από τη συμμετοχή στην αγορά, ενώ εγγυάται ότι παρέχει τα οικονομικά «σήματα» για την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων στον κλάδο.
Σημαντικό είναι επίσης, σύμφωνα με τον ACER, πως η συγκεκριμένη φόρμουλα διευκολύνει το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας. Ως αποτέλεσμα, ενισχύει τον ανταγωνισμό και την ασφάλεια τροφοδοσίας στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού.
Αντίθετα 9 κράτη-μέλη
Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι εκτός από το τεχνοκρατικό αρνητικό «σήμα» σε όποια σχετική αλλαγή, αντίθετες σε παρεμβάσεις στην αρχιτεκτονική του υφιστάμενου μοντέλου είναι και εννιά χώρες της Ε.Ε. Οι χώρες αυτές είναι η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία και η Λιθουανία, οι οποίες υπέγραψαν χθες κοινή δήλωση όπου επισημαίνουν πως δεν υποστηρίζουν καμία παρέμβαση στο Target Model, που θα υπονόμευε τον ανταγωνισμό. Αρνητικές είναι επίσης αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτρισμού.
Στο σημερινό Συμβούλιο θα γίνει επίσης μία αποτίμηση των μέτρων που περιλαμβάνονται στην «εργαλειοθήκη» της Κομισιόν, για την αντιμετώπιση της εκτίναξης των τιμών ενέργειας. Επίσης, θα διερευνήσουν αν, στην τελική εκδοχή της, η μελέτη του ACER, θα πρέπει να εξετάσει και άλλες πτυχές της ενεργειακής κρίσης.
Παράλληλα, η προεδρία θα παρουσιάσει έκθεση προόδου και οι υπουργοί θα ανταλλάξουν απόψεις για τη δέσμη προτάσεων «Fit for 55» συνολικά, καθώς και για δύο προτάσεις που αφορούν την ενέργεια. Οι δύο αυτές προτάσεις αφορούν την αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τα συμπεράσματα από την Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας θα συζητηθούν σε επίπεδο αρχηγών κρατών στην επόμενη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που έχει προγραμματιστεί για τις 16 και 17 Δεκεμβρίου.
