Στη γραμμή εκκίνησης μπαίνει η αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού των ελληνικών θαλασσών, με την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΝ, το οποίο περιλαμβάνει το πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας υπεράκτιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας.
Βασικό χαρακτηριστικό του πλαισίου είναι ο αυστηρός καθορισμός από την πολιτεία των θαλάσσιων περιοχών όπου θα μπορούν να κατασκευασθούν έργα, με σκοπό να διασφαλισθεί εκ των προτέρων ότι η υλοποίηση των πάρκων θα εναρμονισθεί με τις υφιστάμενες δραστηριότητες της θαλάσσιας οικονομίας (π.χ. αλιεία, ακτοπλοΐα, τουρισμός), αλλά και με τη μικρότερη δυνατή όχληση για το περιβάλλον.
Επίσης, το υπό διαβούλευση πλαίσιο βάζει ψηλά τον πήχυ, αναφορικά με τα τεχνικά και χρηματοοικονομικά εχέγγυα που θα πρέπει να πληρούν οι επενδυτές, για να δραστηριοποιηθούν στον νέο αυτό εγχώριο κλάδο. Είναι ενδεικτικό ότι, για να διερευνήσουν μία υποψήφια προς παραχώρηση περιοχή, θα πρέπει να διαθέτουν αποδεδειγμένη ή δάνεια εμπειρία κατά τα τελευταία 10 έτη στην ανάπτυξη και λειτουργία offshore πάρκων, εκ των οποίων ενός κατ’ ελάχιστον έργου ισχύος 100 MW.
Επίσης, θα πρέπει ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους να είναι μεγαλύτερος των δύο δισεκατομμυρίων ευρώ, ως μέσος όρος τριών τελευταίων ετών. Παράλληλα, η αναλογία ιδίων προς δανειακών κεφαλαίων χρειάζεται να είναι μεγαλύτερη του είκοσι τοις εκατό (20%).
Επίτευξη του στόχου για τουλάχιστον 2 GW έως το 2030
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, με βάση τα βήματα που προβλέπονται στο προς διαβούλευση πλαίσιο, το υπουργείο εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του 2024 (ή το αργότερο στις αρχές του 2025) θα διενεργηθεί ο πρώτος διαγωνισμός για την παραχώρηση θαλάσσιων «οικοπέδων» για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών. Έτσι, με δεδομένο ότι η υλοποίηση των έργων εκτιμάται σε περίπου μία 5ετία, αναμένεται έως το τέλος της τρέχουσας 10ετίας θα έχει υλοποιηθεί το αρχικό «κύμα» offshore πάρκων.
Όσον αφορά τον αριθμό των «οικοπέδων» που θα παραχωρηθούν σε αυτό τον πρώτο «κύκλο», αυτός θα προσδιοριστεί με βάση τους στόχους για την εγκατεστημένη ισχύ που θα τεθούν το 2030. Έως αυτή τη στιγμή, ο στόχος είναι να αναπτυχθούν μονάδες συνολικής ισχύος 2 GW, όπως έχει αναφέρει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ωστόσο, είναι πιθανό αυτό το νούμερο να αναθεωρηθεί προς τα πάνω, αν με την επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), προκύψει ακόμη μεγαλύτερος «πήχυς» για το χαρτοφυλάκιο offshore αιολικών που θα πρέπει να έχουν εγκατασταθεί στη χώρα μας έως το τέλος της 10ετίας, συνδράμοντας κι αυτά στη μείωση των εθνικών εκπομπών αέριων ρύπων.
Ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον
Σε κάθε περίπτωση, έργα «τουλάχιστον» 2 GW μεταφράζονται σε επενδύσεις της τάξεως των 5 δισ. ευρώ, οι οποίες πρόκειται να υλοποιηθούν έως το 2030. Ένα νούμερο που, με βάση το έντονο διεθνές και ελληνικό ενδιαφέρον για δραστηριοποίηση στις ελληνικές θάλασσες, θεωρείται κάτι περισσότερο από δεδομένο ότι μπορεί να διασφαλισθεί.
Εξάλλου, ενδεικτικές είναι οι ισχυρές συμπράξεις στις οποίες έχουν προχωρήσει οι μεγαλύτεροι ενεργειακοί Όμιλοι της χώρας, για τη δραστηριοποίηση στον νέο αυτό κλάδο που εγκαινιάζεται στη χώρα μας. Έτσι, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει προχωρήσει σε κοινοπρακτικό σχήμα με την Ocean Winds (κοινοπραξία των εταιρειών EDP Renewables και Engie), η Mytilineos έχει «συμμαχήσει» με την Copenhagen Infrastructrure Partners (CIP), ενώ επίσης πρόσφατα η Motor Oil υπέγραψε Mνημόνιο Kατανόησης με την Abu Dhabi Future Energy Company (Masdar).
Ακόμη πιο πρόσφατα, η Intrakat ανακοίνωσε πως ενώνει τις δυνάμεις της με τη βελγική Parkwind, την από κοινού ανάπτυξη υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στις ελληνικές θάλασσες. Επίσης, μόλις πριν από λίγες ημέρες, τα ΕΛΠΕ δημοσιοποίησαν τη συμφωνία τους με τη γερμανική RWE, για να διερευνήσουν από κοινού τις ευκαιρίες ανάπτυξης και εκμετάλλευσης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Οι Όροι Συνεργασίας της κατά 50-50 κοινοπραξίας, υπογράφηκαν πρόσφατα από τις δύο εταιρείες, με στόχο τη συνεργασία τους στην ανάπτυξη, υλοποίηση και λειτουργία offshore αιολικών στη χώρα μας.
Τα βήματα παραχώρησης
Το πλαίσιο ανάπτυξης προβλέπει ότι η διαδικασία παραχώρησης θα αναληφθεί από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), η οποία μάλιστα θα μετονομασθεί σε Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ).
Η ΕΔΕΥΕΠ θα καθορίσει σε πρώτη φάση τις ευρύτερες θαλάσσιες ζώνες όπου θα αναπτυχθεί η νέα αυτή δραστηριότητα (Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, ΠΟΑΥΑΠ), οι οποίες μάλιστα θα οριοθετηθούν με προεδρικό διάταγμα. Σε δεύτερη φάση, θα προσδιορίσει τα συγκεκριμένα «οικόπεδα» εντός αυτών των ζωνών, όπου μπορούν να εγκατασταθούν πάρκα.
Οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν αιτήσεις στην ΕΔΕΥΕΠ για άδεια έρευνας μίας η περισσότερων θαλάσσιες ζωνών, ώστε αν πληρούν τους τεχνικοοικονομικούς όρους, να λάβουν το «πράσινο φως» για τη μελέτη τους. Έτσι, στον διαγωνισμό που θα προκηρύξει στη συνέχεια η ΡΑΕ, θα μπορούν να υποβάλουν προσφορές για «οικόπεδα» εντός των ζωνών για τις οποίες είχαν αδειοδοτηθεί να μελετήσουν.
Αντισταθμιστικά οφέλη
Κάθε «οικόπεδο» θα καταλήξει σε εκείνον τον επενδυτή που θα υποβάλει και τη μικρότερη προσφορά, η οποία θα είναι η Τιμή Αναφοράς για τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης, διάρκειας 20 ετών, που θα υπογράψει. Από την ανάδειξη των επενδυτών που θα προκριθούν για τα «οικόπεδα» που θα παραχωρηθούν, οι προκριθέντες θα έχουν διορία έως 6 μήνες να υλοποιήσουν τα έργα.
Παράλληλα, το σχέδιο νόμου θα προβλέπει αντισταθμιστικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Αποδέκτες του σχετικού τέλους θα είναι οι ΟΤΑ, οι αλιείς και οι κάτοικοι των παρακείμενων νησιών ή παράκτιων περιοχών.
