Διαφυγόντα έσοδα από τόκους της τάξεως του 1 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα έχουν οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες από την λήξη της επιδοτούμενης παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ μέσω του προγράμματος TLTRO.
Οι όροι του προγράμματος παύουν να είναι ευνοϊκοί για τις τράπεζες από μεθαύριο 23 Νοεμβρίου και κατόπιν αυτού θα έχουν τη δυνατότητα να προβούν, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, στην επιστροφή ρευστότητας TLTRO στην ΕΚΤ. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν στο insider.gr ότι την περασμένη Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, οι ευρωπαϊκές τράπεζες επέστρεψαν ρευστότητα 300 εκατ. ευρώ στην ΕΚΤ επί συνόλου ρευστότητας 2,1 τρισ. ευρώ που είχαν δανειστεί μέσω TLTRO. Οι ελληνικές τράπεζες δεν προχώρησαν σε κάποια αποπληρωμή και αναμένεται να επανεξετάσουν την πολιτική τους μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, ημερομηνία στην οποία θα μπορούν ξανά να προβούν σε αποπληρωμές TLTRO.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μόνη από τις τέσσερις συστημικές που δεν ενέγραψε στα αποτελέσματα γ΄ τριμήνου το κέρδος από τον δανεισμό TLTRO και αναμένεται να εγγράψει έσοδο 13 – 14 εκατ. ευρώ στο δ΄ τρίμηνο. Οι υπόλοιπες τράπεζες έγγραψαν στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022 έσοδα από TLTRO 10 – 15 εκατ. η καθεμία.
Το πρόγραμμα Στοχευμένων Συναλλαγών Μακροχρόνιας Αναχρηματοδότησης, γνωστό ως TLTRO III, ενεργοποιήθηκε από την ΕΚΤ μέσα στην πανδημία προκειμένου να στηρίξει τις τράπεζες, ώστε με τη σειρά τους να διοχετεύσουν φθηνή ρευστότητα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Μέσω του εργαλείου αυτού, οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες είχαν αντλήσει ρευστότητα 50,8 δις. ευρώ με αρνητικό επιτόκιο – 1%. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, ο δανεισμός TLTRO επιδοτούμενης ρευστότητας από την ΕΚΤ είχε διάρκεια τριετίας και κόστος που υπολογιζόταν με αρνητικό επιτόκιο – 1% για την πρώτη διετία, ενώ η αποπληρωμή των κεφαλαίων στο τέλος της τριετίας, θα γινόταν με τον μέσο όρο επιτοκίων της περιόδου.
Όπως έχει γράψει το insider.gr, από το ποσό των 50,8 δισ. ευρώ που είχαν αντλήσει μέσω TLTRO, οι ελληνικές τράπεζες επανακατέθεταν στην ΕΚΤ με τη μορφή πλεονάζουσας ρευστότητας περί τα 47 δισ. ευρώ.
Σε περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων, η επιστροφή της φθηνής ρευστότητας στην ΕΚΤ από τα TLTRO ήταν πολύ ωφέλιμη για τις τράπεζες, καθώς δανείζονταν με αρνητικό επιτόκιο από την ΕΚΤ και επανατοποθετούσαν την υπερβάλλουσα ρευστότητά τους σε αυτήν με επιτόκιο 0,75%. Το γεγονός ότι πλέον τα δύο επιτόκια θα είναι ισομεγέθη, αποκλείει την δυνατότητα αποκόμισης εύκολων κερδών για τις τράπεζες, και όπως εκτιμούν τραπεζικές πηγές στο insider.gr, οι απώλειες για τις ελληνικές τράπεζες θα είναι της τάξεως του 1 δις. ευρώ. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν, ωστόσο, ότι οι απώλειες αυτές στα επιτοκιακά έσοδα θα καλυφθούν από το σκέλος των χορηγήσεων και την πιστωτική επέκταση που αναμένεται, με υψηλότερα πλέον επιτόκια.
Όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, η αλλαγή στη χρέωση των TLTRO στις 23 Νοεμβρίου δεν αναιρεί τα οφέλη που έχουν οι τράπεζες από το συγκεκριμένο εργαλείο ρευστότητας. Απλά, το όφελος περιορίζεται από ποσοτικό σε ποιοτικό, καθώς εξακολουθεί να παραμένει η δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να αντλούν φθηνά ρευστότητα από την ΕΚΤ, κάνοντας χρήση ενεχύρων τα οποία δεν θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά αλλιώς, λόγω της έλλειψης επενδυτικής βαθμίδας.
Η «επίπτωση» από το κλείσιμο της πηγής των εύκολων επιτοκιακών εσόδων μέσω των TLTROs για τις τράπεζες, πάντως, θα αποτελέσει το έναυσμα για αυξήσεις από τις τράπεζες στα επιτόκια καταθέσεων. Όπως είχε γράψει το insider.gr, το χρονοδιάγραμμα της απόσυρσης των TLTROs και η απόφαση της ΕΚΤ για το πόσο θα πληρώνει τις τράπεζες ώστε να της καταθέτουν την υπερβάλλουσα ρευστότητά τους, θα περιορίσει την ρευστότητα των τραπεζών, «ξεκλειδώνοντας» τις κινήσεις των τραπεζών στο μέτωπο των επιτοκίων.
