Στον αντίκτυπο που αναμένεται να έχουν οι αποφάσεις που έλαβε προ ημερών η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γύρω από τη θέση και την πορεία των ευρωπαϊκών τραπεζών στρέφεται η Moody's.
Η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης κατά 25 μονάδες βάσης στο 4,25% (ένατη αύξηση στους τελευταίους δώδεκα μήνες), που αποτελεί και το υψηλότερο επίπεδο που έχει επιτευχθεί - μόλις μία φορά - πριν από το 2000. Η αύξηση του επιτοκίου είναι «credit positive» (πιστωτικά θετική) για την κερδοφορία των τραπεζών της Ευρωζώνης, αλλά το σταδιακά αυξανόμενο όφελος θα είναι πιο περιορισμένο συγκριτικά με τις προηγούμενες αυξήσεις επιτοκίων, εξαιτίας της χαμηλότερης ζήτησης για δάνεια και του υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης για τις τράπεζες, όπως αναφέρουν οι αναλυτές του οίκου.
Όπως εξηγούν, οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής θα συνεχίσουν να λαμβάνουν υπόψη τις προοπτικές για τον πληθωρισμό, τη δυναμική του δομικού πληθωρισμού και την ισχύ της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, ενώ η δυναμική του πληθωρισμού έχει αλλάξει, με τους μισθούς και τα περιθώρια κέρδους να εξελίσσονται σε πιο σημαντικούς παράγοντες γύρω από τη λήψη αποφάσεων, σύμφωνα με τη Moody's. Η έρευνα της ΕΚΤ για τα δάνεια δείχνει ότι η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής οδήγησε σε αυστηρότερους πιστωτικούς όρους - πρότυπα και μείωση των νέων δανειοδοτήσεων και ευρύτερα της συνολικής ζήτησης. Υπό κανονικές συνθήκες, οι επιπτώσεις σε αυτό το σκέλος αναμένεται να λειτουργήσουν ευεργετικά γύρω από τη μείωση του πληθωρισμού, εκτός εάν επιδεινωθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις ή στην περίπτωση που υπάρξουν υψηλότεροι μισθού και περιθώρια κέρδους.
Τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια των περισσότερων τραπεζικών συστημάτων της Ευρωζώνης έχουν βελτιωθεί (ειδικά στην Ελλάδα) από τότε που ξεκίνησαν οι αυξήσεις των επιτοκίων τον Ιούλιο του 2022. Ωστόσο, η εξασθένιση της ζήτησης δανείων είναι πιθανό να μειώσει τα οφέλη της αύξησης, ειδικά σε συστήματα που αφορούν μεγάλα περιουσιακά στοιχεία σταθερού επιτοκίου, όπως στη Γαλλία.
Την ίδια στιγμή, η αύξηση των επιτοκίων θα αυξήσει το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών ακόμη περισσότερο. Καθώς υλοποιείται η αποπληρωμή των πράξεων TLTROs (στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης), οι τράπεζες είναι πιθανό να εκδώσουν μεγαλύτερο χρέος (ομόλογα) και με υψηλότερο κόστος. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών εκτίμησε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα εκδώσουν περίπου 468 δισ. ευρώ σε ομόλογα χωρίς εξασφαλίσεις για φέτος και 445 δισ. ευρώ το 2024, έναντι 320 δισ. ευρώ το 2022. Παράλληλα, όπως σημειώνει η Moody's, αυξάνεται και το κόστος των καταθέσεων και θα μπορούσε να κινηθεί ακόμη πιο υψηλά το επόμενο διάστημα, εξαιτίας των μεγαλύτερων μετατοπίσεων προς τις προθεσμιακές - τοκοφόρες καταθέσεις (υψηλότερο beta καταθέσεων) από τις καταθέσεις όψεως σε ένα πλαίσιο ισχυρότερου ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών, με κάποιες διαφορές να εντοπίζονται μεταξύ των χωρών.
Τέλος, η ΕΚΤ αποφάσισε να διακόψει (προέβη στο μηδενισμό του επιτοκίου αποδοχής των ελάχιστων αποθεματικών από το 3,75% που έφτασε πλέον το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων) την καταβολή τόκων για τη διακράτηση των ελάχιστων αποθεματικών των τραπεζών ύψους 165 δισ. ευρώ από τον Αύγουστο του 2023. Με το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 3,75%, το όφελος θα ήταν περίπου 6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, αντιπροσωπεύοντας το 1,7% των καθαρών εσόδων από τόκους των τραπεζών της Ευρωζώνης για το 2022.
Να σημειωθεί πως οι τράπεζες της Ευρωζώνης πρέπει να διακρατούν σήμερα στην εθνική κεντρική τράπεζα τουλάχιστον το 1% συγκεκριμένων υποχρεώσεων, που αφορά κυρίως καταθέσεις πελατών.
