Κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, μέσω της χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, είναι οι τράπεζες, μετά την αλλαγή σελίδας που επέφερε η εξυγίανσή τους από τα κόκκινα δάνεια. Όμως, περίπου 800 χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό για λόγους που είναι βάσιμοι, παρά τη συνεχή κριτική που δέχονται οι τράπεζες.
Μιλώντας χθες στο συνέδριο του «Κύκλου Ιδεών» για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, έδωσε την πραγματική εικόνα για τις τράπεζες, τα κέρδη τους και τις χρηματοδοτήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όπως είπε, έχουμε περίπου 900.000 νομικά πρόσωπα, ΑΦΜ και από αυτές τις ΜμΕ, λίγο πάνω από 100.000 έχει άνετη πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, και μάλιστα με έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών και με περιθώρια που είναι καθοδικά. Οι υπόλοιπες μένουν έξω από την πόρτα των τραπεζών. «Είναι επιχειρήσεις με σφύζουσα δραστηριότητα που ασφυκτιούν; Όχι. Από τις 880.000 επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, οι 540.000 δεν έχουν κανέναν υπάλληλο. Άλλες 250.000 απασχολούν μέχρι 4 εργαζόμενους. Μόνο 80.000 έχουν παραπάνω από 5 υπαλλήλους», είπε ο CEO της Eurobank, σκιαγραφώντας μια πραγματικότητα που καταρχάς υπαγορεύει τη μεγέθυνση των ελληνικών ΜμΕ για να μπορούν να σταθούν στον ανταγωνισμό.
- Δείτε επίσης: Ακίνητα: Ξένες επενδύσεις 10 δισ. στην 10ετία – Πόσα χρόνια δουλειάς χρειάζονται για ένα σπίτι 60 τ.μ.
Κυριότερη, όμως και από το μέγεθος, είναι για τις τράπεζες η ειλικρίνεια των οικονομικών στοιχείων της επιχείρησης που ζητά δάνειο. «Δεν υπάρχει επιχείρηση με οικονομική βάση που να φέρει ένα αξιόπιστο business plan και να μην λάβει δάνειο. Όμως, η αξιολόγηση ενός δανείου λαμβάνει υπόψη το δηλωμένο κύκλο εργασιών και την αντίστοιχη κερδοφορία. Δεν μπορεί να δηλώνει κανείς ελάχιστα και να περιμένει ότι η τράπεζα θα του δώσει δάνειο με βάση μια εικαζόμενη ή όντως διαφορετική πραγματική εικόνα των οικονομικών του, χωρίς να λάβει υπόψη το δηλωμένο εισόδημα ή τα δηλωμένα έσοδα της επιχείρησης», τόνισε ο κ. Καραβίας.
Τα λεγόμενα του CEO της Eurobank για την πραγματικότητα των αποκλεισμένων από τον τραπεζικό δανεισμό ΜμΕ, επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της πλατφόρμας Know Your Customer (KYC) της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που πραγματοποιεί έναν πρώτο έλεγχο της υγείας των επιχειρήσεων που αναζητούν χρηματοδότηση. Όπως προκύπτει, χωρίς φορολογική ενημερότητα είναι μία στις πέντε επιχειρήσεις που ζητούν δάνειο από τις τράπεζες. Την ίδια στιγμή, το 6% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν έχουν ασφαλιστική ενημερότητα, το 1,7% είναι αφερέγγυες καθώς βρίσκονται στον Τειρεσία και το 20% έχουν αρνητικά αποτελέσματα. Σημειώνεται ότι το 90% των επιχειρήσεων έχει τζίρο έως 10 εκατ. ευρώ και το 81% είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις, με προσωπικό έως 10 άτομα.
Σε παλαιότερη συζήτηση στη Βουλή, ο τότε πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Βασίλης Ράπανος, είχε δώσει επίσης αποκαλυπτικά στοιχεία για την οικονομική κατάσταση των ελληνικών ΜμΕ και τους λόγους που εμποδίζουν τον δανεισμό τους από τις τράπεζες.
Καταρχάς, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να δανειοδοτηθούν από τις τράπεζες διότι έχουν χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα, τα επενδυτικά σχέδια που προτείνουν δεν κρίνονται σκόπιμα με βάση το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους, ενώ παρουσιάζουν επίσης κίνδυνο μη αποπληρωμής του δανεισμού. Κυρίως, οι μικρές επιχειρήσεις δεν έχουν να παρουσιάσουν οικονομικά στοιχεία, δεν έχουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, έχουν αρνητικά ή ανεπαρκή κεφάλαια, υπερβολική επιβάρυνση με δανεισμό και μάλιστα μη εξυπηρετούμενο, καθώς και πολύ μικρό μέγεθος.
Τα στοιχεία από Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ΟΟΣΑ είναι συντριπτικά κατά των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών ανά απασχολούμενο στην Ελλάδα (σε επιχειρήσεις με προσωπικό έως 9 ατόμων) είναι ο μικρότερος στην ΕΕ, με μόλις 56.000 ανά εργαζόμενο όταν ο αντίστοιχος κύκλος εργασιών ανά εργαζόμενο είναι 312.000 ευρώ στην Ιρλανδία, 90.000 ευρώ στην Ισπανία, 105.000 ευρώ στην Ιταλία και 84.500 ευρώ στην Κύπρο. Η παραγωγικότητα επίσης στις ελληνικές ΜμΕ είναι η μικρότερη στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο αριθμό αυτοαπασχολούμενων (24% άνδρες, 16,4% γυναίκες) και όλες αυτές οι μονάδες δεν έχουν ούτε έναν απασχολούμενο. Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μόνο το 5,3% εξάγουν και 6,3% εισάγουν.
Παρά ταύτα, το ποσοστό των δανείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανέρχεται στο 53,7% του συνόλου των δανείων των ελληνικών τραπεζών, ποσοστό μεγαλύτερο από χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Ιρλανδία κ.ά.
Όπως τόνισε χθες ο CEO της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ασφαλώς έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί την οικονομία και τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που έχει ανάγκη η χώρα για τα επόμενα χρόνια. Η δυνατότητα αυτή είναι αποτέλεσμα της εξυγίανσης των ισολογισμών (δεν υπάρχουν πολλά παραδείγματα διεθνώς, που ένα τραπεζικό σύστημα πέτυχε να μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, από περίπου 50% σε χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό, σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα) και της ενίσχυσης κεφαλαίων μέσω των αγορών, αλλά και μέσω της οργανικής κερδοφορίας.
«Υγιές τραπεζικό σύστημα είναι ένα κερδοφόρο τραπεζικό σύστημα», είπε ο CEO της Eurobank, θυμίζοντας ότι δεν είναι πολύ μακριά η περίοδος των μεγάλων ζημιών στις τράπεζες. Μόλις τη διετία 2020 - 2021, κατά τη διαδικασία εξυγίανσης, οι τράπεζες κατέγραψαν μεγάλες ζημίες, σωρευτικά της τάξης των 6,5 δις ευρώ. Παράλληλα, είναι σημαντικό, επίσης, ότι το μεγαλύτερο μέρος των κερδών των τραπεζών μένει στην οικονομία και πηγαίνει στην ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης. «Τα μερίσματα, τα οποία αναμένουμε να δoθούν φέτος στους μετόχους, για πρώτη φορά ύστερα από 15 χρόνια, δεν θα ξεπερνούν το 30% της κερδοφορίας του 2023», ανέφερε ο κ. Καραβίας.
Όπως τόνισε, η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος είναι πολύ σημαντική, καθώς όλα τα μεγάλα έργα υποδομής, η ενεργειακή μετάβαση της οικονομίας, ο ψηφιακός της μετασχηματισμός και η διοχέτευση των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης στις επιχειρήσεις, πραγματοποιούνται μέσω του τραπεζικού συστήματος, σχεδόν αποκλειστικά. Επιπλέον, ήδη οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι της χώρας μας και οι μεγαλύτερες από τις ΜμΕ δανείζονται πλέον με περιθώρια που είναι αντίστοιχα ή και χαμηλότερα από τα αντίστοιχα σε ευρωπαϊκές χώρες ή τη Β. Αμερική.
