Ροή
Στον ρυθμό των αξιολογήσεων της πιστοληπτικής της ικανότητας μπαίνει από τον Σεπτέμβριο ξανά η ελληνική οικονομία, με την επόμενη αξιολόγηση της DBRS (σ.σ. έχει δώσει στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα) στις 6 Σεπτεμβρίου και αυτή της Moody΄s στις 13 του μηνός, οπότε είναι πολύ πιθανό η χώρα μας να λάβει το investment gradeκαι από τον τελευταίο μεγάλο διεθνή οίκο.
Ήδη, οι αναβαθμίσεις των πιστοληπτικών αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας και κυρίως η προοπτική για την αναβάθμιση στην επενδυτική κατηγορία, έχουν φέρει στα ελληνικά κρατικά ομόλογα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια ύψους 7 δισ. ευρώ. Οι εισροές αυτές πραγματοποιήθηκαν από το δ’ τρίμηνο του 2022 έως το γ’ τρίμηνο του 2023, όποτε η αξία των ελληνικών αξιογράφων στα χαρτοφυλάκια των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων αυξήθηκε κατά 7 δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται στο τελευταίο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος (μελέτη: Χαρίλαος Γιαννακίδης Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών, Louis Karathanos Humboldt University of Berlin, Αθανάσιος Κοντινόπουλος Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών, Αθανάσιος Λαμπούσης Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών, Πέτρος Μηγιάκης Τράπεζα της Ελλάδος, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών).
Aν απομονωθεί η επίδραση της αύξησης των τιμών των μετοχών και των ομολόγων την περίοδο δ’ τρίμηνο 2022 - γ’ τρίμηνο 2023, η αύξηση των εισροών επενδυτικών κεφαλαίων υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,9 δισ. ευρώ αφορούν θέσεις σε μετοχές και 2,1 δισ. ευρώ θέσεις σε ομόλογα.
Όπως σημειώνεται στη μελέτη, η σημασία των επενδυτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της παγκόσμιας οικονομίας έχει αυξηθεί πολύ τα χρόνια μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Τα επενδυτικά κεφάλαια επενδύουν τα διαθέσιμά τους σε χαρτοφυλάκια αξιογράφων, σε στενή συνάφεια με τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις των τελευταίων. Έτσι, οι αναβαθμίσεις των πιστοληπτικών αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας και κυρίως η προοπτική για την αναβάθμιση στην επενδυτική κατηγορία οδήγησαν σε σημαντική αύξηση των τοποθετήσεων των επενδυτικών κεφαλαίων σε ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Εξετάζοντας κατά πόσον οι αυξήσεις στις τοποθετήσεις των επενδυτικών κεφαλαίων σε ελληνικά ομόλογα ξεπέρασαν τη γενικότερη τάση στην αγορά και εκτιμώντας την επίδραση της αυξημένης ζήτησης στις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι η μεταβολή των προοπτικών της κρατικής πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας σε θετικές από τον οίκο Standard and Poor’s (S&P) τον Απρίλιο του 2023 οδήγησε σε σημαντική αύξηση των θέσεων των επενδυτικών κεφαλαίων σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, η οποία ξεπέρασε τις εξελίξεις που παρατηρήθηκαν σε άλλα κρατικά ομόλογα της ζώνης του ευρώ. Η εξέλιξη αυτή εκτιμάται ότι οδήγησε σε μείωση στις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων που αντιστοιχεί σε περίπου 80% της πτώσης των διαφορών αποδόσεών τους έναντι των γερμανικών ομολόγων αναφοράς. Τα αποτελέσματα αυτά είναι σημαντικά για δύο λόγους:
- Αφενός, η αύξηση της ζήτησης ελληνικών αξιογράφων παρατηρήθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία τα επενδυτικά κεφάλαια μείωναν τις θέσεις τους σε ομόλογα με χαμηλές πιστοληπτικές αξιολογήσεις.
- Αφετέρου, η μείωση στις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, που εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των θέσεων των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, υπερκέρασε τις αυξητικές πιέσεις που παρατηρήθηκαν στα ομόλογα διεθνώς λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων.
Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της αναβάθμισης στην επενδυτική κατηγορία της κρατικής πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, καθώς, εκτός των άλλων, επιφέρει αύξηση της ζήτησης για ελληνικά κρατικά ομόλογα και, ως εκ τούτου, σημαντική βελτίωση στο κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου.
Ενδεικτικά, στη μελέτη αναφέρεται ότι το spread των ελληνικών 10ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών βρισκόταν στις γύρω στις 190-200 μονάδες βάσης πριν τη θετική αξιολόγηση που έδωσε στην ελληνική οικονομία η S&P στις 20 Απριλίου 2023 και στα μέσα Οκτωβρίου, πριν από την αναβάθμιση στην επενδυτική βαθμίδα στις 20 Οκτωβρίου 2023, είχε υποχωρήσει στις 145 μονάδες βάσης. Αυτή τη πτώση του spread κατά 45-55 μονάδες βάσης εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των τοποθετήσεων των διεθνών επενδυτικών funds σε ελληνικά ομόλογα.
Οι αξιολογήσεις από τους διεθνείς οίκους
Υπενθυμίζεται ότι τον κύκλο των αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας το 2024 άνοιξε στις 26 Ιανουαρίου ο γερμανικός οίκος Scope (προστέθηκε από την ΕΚΤ στο κλαμπ των μεγάλων οίκων αξιολόγησης στο τέλος του 2023). Η Scope ήταν η πρώτη που είχε δώσει επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα στις 3 Αυγούστου του 2023. Στις 12 Ιουλίου η Scope διατήρησε την επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα, αναβαθμίζοντας το outlook, αλλά αναθεωρώντας πτωτικά την ανάπτυξη. Η τρίτη αξιολόγηση του οίκου για την ελληνική οικονομία έχει προγραμματιστεί για τις 6 Δεκεμβρίου.
O καναδικός οίκος DBRS ήταν ο επόμενος επενδυτικός οίκος που αναβάθμισε την ελληνική οικονομία στην επενδυτική βαθμίδα, στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. Διατήρησε αμετάβλητη την αξιολόγησή του στις 8 Μαρτίου 2024, ενώ αναμένεται η επόμενη αξιολόγησή του στις 6 Σεπτεμβρίου.
Η Standard & Poor's, στις 20 Οκτωβρίου 2023, έδωσε την τρίτη αξιολόγηση στην Ελλάδα, βάζοντας ουσιαστικά την σφραγίδα της επενδυτικής βαθμίδας στο ελληνικό αξιόχρεο. Ο αμερικανικός οίκος επαναβεβαίωσε την επενδυτική βαθμίδα, με θετικό outlook, στις 19 Απριλίου και η επόμενη αξιολόγησή του είναι προγραμματισμένη για τις 18 Οκτωβρίου.
Μετά την S&P ακολούθησε με την απονομή του investment grade στην Ελλάδα, η Fitch (1/12/23). O αμερικανικός οίκος διατήρησε την επενδυτική βαθμίδα στην αξιολόγηση της 31ης Μαΐου 2024 και θα επιστρέψει με νέα αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στις 22 Νοεμβρίου.
H Moody΄s είναι ο μόνος διεθνής οίκος που δεν έχει δώσει ακόμη την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Ωστόσο, αυτό είναι πολύ πιθανό να γίνει στην προγραμματισμένη αξιολόγηση της 13ης Σεπτεμβρίου.
Photo: GettyImages/Ideal Image
