Ροή
Σενάριο… «παράτασης» της σύμβασης παραχώρησης για τη λειτουργία της Αττικής Οδού, ή αλλιώς σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, ως το μοντέλο που θα «τρέξει» για τη μεταβατική περίοδο από τις 6 Οκτωβρίου μέχρι τη στιγμή που η υποδομή «περάσει» στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (αρχές 2025) φαίνεται ότι «έπεσε στο τραπέζι», προκειμένου να «κλείσει το χρονικό κενό», αλλά και το λειτουργικό, έως τότε.
Ως γνωστόν, στις αρχές Οκτωβρίου ολοκληρώνεται η τρέχουσα σύμβαση και προβλέπονταν η επιστροφή της στο δημόσιο ώστε να βρεθεί μεταβατικό μοντέλο λειτουργίας (από το υπ. Υποδομών και μεταφορών ή το ΤΑΙΠΕΔ) έως τον Φεβρουάριο – Μάρτιο 2025, όταν και θεωρητικά προβλέπεται το asset να αναλάβει ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Πλην όμως, το τελευταία χρονικό διάστημα εξετάζεται και η λύση της συνέχισης της λειτουργίας της Αττικής Οδού από την υφιστάμενη κοινοπραξία των ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (ΕΛΛΑΚΤΩΡ) – ΑΒΑΞ – EGIS Projects, για τους επόμενους 5-6 μήνες. Δηλαδή, να γίνει επί της ουσίας «παράταση» της σύμβασης, ή έστω σύναψη συμπληρωματικής, που όμως θα πρέπει να τροποποιηθεί ως προς τους οικονομικούς (και νομικούς κ.α.) όρους, καθώς προφανώς η υποδομή έχει κάνει την απόσβεσή της, τα διόδια μειώνονται στα 2,5 από 2,8 ευρώ κ.λπ. και προφανώς χρειάζονται αλλαγές – τροποποιήσεις.
Προφανώς πρόκειται, υπό μία έννοια, για επιλογή που γίνεται για πρακτικούς, κατά βάση, λόγους, καθώς όταν είχε «χτιστεί» η αρχική σύμβαση παραχώρησης, που θεωρείται από τις πλέον «βαριές», δεν είχαν προβλεφθεί τέτοιες καταστάσεις ή συγκυρίες, ενώ προκύπτουν πάρα πολλά, ή και δύσκολα διαδικαστικά θέματα, τα οποία δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν σε ένα μεταβατικό στάδιο. Κατά συνέπεια, και δεδομένου ότι δεν υπάρχει ευθύνη τόσο του υφιστάμενου όσο και του νέου παραχωρησιούχου, με τον χρόνο να πιέζει το Δημόσιο για να βρει τη βέλτιστη λύση, είναι υπό εξέταση να «λυθεί ο γόρδιος δεσμός» μέσω ολιγόμηνης «παράτασης» της λειτουργίας της Αττικής Οδού από το υφιστάμενο σχήμα.
Η Βουλή και η ερώτηση στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους
Επίσης, υπάρχουν πληροφορίες ότι ενδέχεται η πρόσφατη συμφωνία – υπογραφή της σύμβασης ανάμεσα σε Δημόσιο – ΤΑΙΠΕΔ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ως μοναδικός μέτοχος της εταιρείας «Νέα Αττική Οδός Παραχώρηση Μ.Α.Ε», για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση της Αττικής Οδού για χρονικό διάστημα 25 ετών, να «περάσει» προς Κύρωση στη Βουλή ενδεχομένως και εντός του μήνα. Κατά συνέπεια, όπως αναφέρουν κάποιες πλευρές, θα μπορεί αυτή η διαδικασία, μαζί με την τροποποιημένη σύμβαση (μεταβατική) να πάνε «χέρι» - «χέρι» ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα τον Οκτώβριο, καθώς λογικά απαιτούνται νομοθετικές παρεμβάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η υφιστάμενη κοινοπραξία έχει ενημερώσει ότι είναι έτοιμη να παραδώσει την υποδομή – σύμβαση σε μερικές εβδομάδες από τώρα και το δημόσιο καλείται να λάβει απόφαση για το «ποιος και πώς» θα αναλάβει το μεταβατικό στάδιο. Βέβαια, μπορεί από το υπουργείο κατά καιρούς να δηλώνουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση παράτασης της σύμβασης παραχώρησης (και μόνο να αναλάβει κάποιο σχήμα τη λειτουργία της υποδομής για διάστημα κάποιων μηνών), πλην όμως, προκύπτει, από πρόσφατη ανάρτηση στη «Διαύγεια» (13.09), ότι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών απευθύνθηκε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) ερωτώντας (στις 4 Σεπτεμβρίου) «εάν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την εγκατεστημένη, δυνάμει της από 23ης Μαΐου 1996 Σύμβασης Παραχώρησης, που κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή την 16η Δεκεμβρίου 1996 με τον Ν.2445/1996 (Α΄274), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, παραχωρησιούχο εταιρεία με την επωνυμία «ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε.» του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Αυτοχρηματοδότηση και Εκμετάλλευση της Ελεύθερης Λεωφόρου Ελευσίνας-Σταυρού Αεροδρομίου Σπάτων και Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού», για το χρονικό διάστημα από τις 05-10-2024, η οποία αποτελεί την προβλεπόμενη συμβατική ημερομηνία λήξης της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης, μέχρι και τις 12-2-2025, οπότε συμπληρώνεται χρονικό διάστημα πέντε (5) μηνών από την υπογραφή της νέας σύμβασης παραχώρησης (στις 12-9-2024), με σκοπό την αδιατάρακτη εξακολούθηση παροχής των υπηρεσιών λειτουργίας του αυτοκινητόδρομου υπό τους ίδιους ή υπό διαφορετικούς όρους, μέχρι την έναρξη της νέας Περιόδου Παραχώρησης».
Σε κάθε περίπτωση, το μεταβατικό μοντέλο θα ξεκαθαρίσει προσεχώς καθώς ο χρόνος πιέζει και απομένουν λίγες μόλις εβδομάδες, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να καλείται να επιλέξει το μοντέλο.
Το timing
Όπως και άλλες φορές έχει αναδείξει το insider.gr, πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε αξία σύμβασης παραχώρησης που έχει υπογραφεί ποτέ στην Ελλάδα με συνολικό τίμημα 3,270 δισ. ευρώ, ήτοι σχεδόν, ως ποσοστό, το 1,5% του εγχώριου ΑΕΠ. Αναφορικά με το οικονομικό «κλείσιμο» της συναλλαγής, ο επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει προβλέψει ότι θα γίνει στο α’ τρίμηνο 2025, αν και στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ ή της κυβέρνησης προσδοκούν ότι ίσως η διαδικασία προλάβει να ολοκληρωθεί έως το τέλος 2024. Σε κάθε περίπτωση, το μοντέλο της «παράτασης» δίνει χρονικά περιθώρια και για αυτή τη διαδικασία.
Το asset
Στελέχη του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα έργο χαμηλού ρίσκου και σταθερών αποδόσεων, με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, όπως απέδειξε η απόδοσή του τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την πρόσφατη πανδημία, που υπό τη διαχείριση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μπορεί να αποφέρει κατά μέσο όρο EBITDA άνω των 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, για τα 25 χρόνια της σύμβασης. Ταυτόχρονα, οι προοπτικές υλοποίησης των επεκτάσεων του έργου (μέσω άλλων συμβάσεων) επιτρέπουν την προσδοκία αυξημένης κυκλοφορίας και αυξημένων εσόδων. Σε αυτό το πλαίσιο η απόδοση του έργου αναμένεται εντός του εύρους αποδόσεων που παραδοσιακά στοχεύει και επιτυγχάνει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε ομοειδή έργα, προσδίδοντας επιπλέον αξία στην εταιρεία και σημαντικά οφέλη στους μετόχους της. Και μαζί με τις άλλες αντίστοιχες συμβάσεις, συνθέτουν ένα ισχυρό «πακέτο» παραχωρήσεων υπό τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παραχωρήσεις, που θα μπορούσε να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο με προφανή περαιτέρω οφέλη για το γκρουπ.
Ως αποκλειστικός χρηματοοικονομικός σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. για τη συναλλαγή ενήργησε η Mediobanca S.p.A., ενώ η χρηματοδοτική υποστήριξη προήλθε από τις ελληνικές τράπεζες (Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Eurobank και Alpha Bank). Το έργο βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, ενώ η βαριά του συντήρηση θα έχει ολοκληρωθεί κατά την ημερομηνία μεταβίβασης στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Τα δεδομένα κυκλοφορίας των τελευταίων 20 χρόνων, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της σύμβασης παραχώρησης, δείχνουν ότι το συγκεκριμένο έργο μπορεί να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά σε δύσκολες καταστάσεις, κατατάσσοντάς το μεταξύ αυτών με το χαμηλότερο ρίσκο και με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, όπως απέδειξε η απόδοσή του τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την πρόσφατη πανδημία.
Ο Παραχωρησιούχος, πέραν του εφάπαξ οικονομικού ανταλλάγματος, θα αποδίδει ετησίως στο ΤΑΙΠΕΔ ποσοστό που θα ανέρχεται σε 7,5% επί των πάσης φύσεως εσόδων από την εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου, ενώ προβλέπονται περαιτέρω επενδύσεις και δαπάνες αναβαθμίσεων και εκσυγχρονισμού ύψους 380 εκατ. ευρώ στο σύνολο διάρκειας της παραχώρησης. Η Αττική Οδός κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990. Έχει μήκος 70 χλμ. και αποτελεί τον περιφερειακό δακτύλιο της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας και τη ραχοκοκαλιά του οδικού δικτύου του Νομού Αττικής, όπου κατοικούν περισσότεροι από 5 εκατ. άνθρωποι. Επίσης, αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του οδικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι), αφού συνδέει την Εθνική Οδό Αθηνών – Λαμίας με την Εθνική Οδό Αθηνών-Κορίνθου, παρακάμπτοντας το κέντρο της Αθήνας, ενώ συνδέει οδικά και το αεροδρόμιο της Αθήνας με το κέντρο της πόλης.
Ανοδικά τα μεγέθη
Όπως πρόσφατα είχε αποκαλύψει το insider.gr, σύμφωνα με πληροφορίες, συνολικά στο πρώτο 6μηνο του έτους, η μέση ημερήσια κυκλοφορία εμφανίζονταν ενισχυμένη κατά σχεδόν 5,5% με 6% σε σχέση με το α’ εξάμηνο 2023 (257 χιλ.), ενώ σε σχέση με το 2019 (την προ covid χρονιά) η μέση ημερήσια κυκλοφορία εμφανίζεται ενισχυμένη κατά σχεδόν 16% - 17%. Ειδικότερα, στην Αττική Οδό οι διελεύσεις ανήλθαν κατά μέσο όρο σε πάνω από 270-271 χιλιάδες οχήματα την ημέρα, με κάποιους μήνες να εμφανίζουν και ροές άνω των 300 χιλ. διελεύσεων.
Για την ιστορία, συνολικά το 2023 η μέση ημερήσια κυκλοφορία προσέγγισε τα 260 χιλιάδες οχήματα, έναντι 236 χιλ. το 2022 ή και πίσω στο 2019. Ανάλογη, ή μάλλον καλύτερη σε ποσοστιαία βάση, είναι η επίδοση όσον αφορά στα έσοδα της Αττικής Οδού (χωρίς ΦΠΑ). Στο πρώτο 6μηνο 2024 ανήλθαν συνολικά σε περίπου 113 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά σχεδόν 9% σε σχέση με το πρώτο 6μηνο 2023 (103 εκατ.). Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σε κάποιους μήνες η άνοδος «έγραφε» και διψήφια ποσοστά, άνω του 16%-18%. Μεγαλύτερη είναι η άνοδος εσόδων έναντι του πρώτου «μισού» του 2019, στο +19% περίπου, πάντα κατά τις ίδιες πληροφορίες. Για την ιστορία, συνολικά το 2023 τα έσοδα προσέγγισαν τα 215 εκατ. ευρώ, έναντι 196 εκατ. το 2022 ή 194 εκατ. πίσω στο 2019.
