Της Νένας Μαλλιάρα
Την παράταση στα moratoria πληρωμών δανείων για όλες τις τράπεζες της ΕΕ μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών. Στόχος της απόφασης αυτής είναι να ενισχυθεί η προστασία του τραπεζικού συστήματος έναντι του αυξημένου κινδύνου πολλά από τα δάνεια που βρίσκονται σε αναστολή πληρωμών, να μην μπορέσουν να επανέλθουν μετά τη λήξη αυτών σε ομαλή αποπληρωμή, δημιουργώντας ζημίες στις τράπεζες.
Η ΕΒΑ είχε αποφασίσει την πρώτη εφαρμογή μορατόριουμ από τις τράπεζες στις 2 Απριλίου του 2020, λίγο μετά το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης. Στη συνέχεια, καθώς η πανδημία εξελισσόταν, η ΕΒΑ εξέδωσε νέα απόφαση για παράταση των μορατόριουμ κατά τρεις μήνες, από τις 30 Ιουνίου 2020 (ημερομηνία λήξης των αρχικών μορατόριουμ) μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2020, ενώ στις 21 Σεπτεμβρίου προχώρησε σε ανακοίνωση με την οποία επιβεβαίωνε την εκπνοή του μέτρου στις 30/9/2020.
Σημειώνεται ότι σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, οι τράπεζες είχαν εφαρμόσει προγράμματα αναστολής πληρωμών με ισχύ μέχρι 31/12/2020. Οι ελληνικές τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης έχουν θέσει σε αναστολή δάνεια περίπου 26 δις. ευρώ, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων λήγει στις 31 Δεκεμβρίου.
Πλέον, μετά από στενή παρακολούθησε των εξελίξεων της πανδημίας, ειδικά μετά το δεύτερο κύμα και τα περιοριστικά μέτρα κίνησης σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority, EBA) αποφάσισε να ανανεώσει τις κατευθύνσεις της προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες για τα μορατόρια πληρωμών δανείων, νομοθετημένα ή μη. Η επανενεργοποίηση της αρχικής απόφασης της ΕΒΑ θα διασφαλίσει ότι τα δάνεια που είχαν μέχρι σήμερα επωφεληθεί από τις αναστολές πληρωμών, θα μπορέσουν να συνεχίσουν να ωφελούνται. Και αυτό, διότι ο ρόλος των τραπεζών να εξασφαλίσουν την ομαλή συνέχεια της ροής χρηματοδότησης προς τους πελάτες είναι ύψιστης ανάγκης, εν μέσω των εξαιρετικών συνθηκών της πανδημίας.
Με ποιους όρους θα ισχύσει η παράταση στα moratoria
Ωστόσο, καθώς η ανάγκη συνέχισης του δανεισμού σε περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας και κινδύνων πρέπει να συμβαδίσει με την δέουσα προσοχή για αρνητικές επιπτώσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών από προβληματικά δάνεια, η παράταση που δίνει η ΕΒΑ στα moratoria μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 υπόκειται σε δύο νέους περιορισμούς. Αυτοί στοχεύουν στο να διασφαλιστεί ότι η παράταση είναι αποτέλεσμα της ανάγκης κάλυψης ελλειμμάτων ρευστότητας για την πληρωμή των δανείων λόγω των lockdown στις Οικονομίες, καθώς και ότι δεν θα υπάρξουν λειτουργικοί περιορισμοί για την συνεχιζόμενη παροχή πιστώσεων. Ειδικότερα, η EBA λέει ότι η παράταση θα ισχύσει:
α) Μόνο για δάνεια που βρίσκονται σε αναστολή, έχει αναβληθεί για αργότερα η πληρωμή τους ή έχει μειωθεί η δόση, στο πλαίσιο γενικευμένων μορατόριουμ πληρωμών, για όχι περισσότερους από 9 μήνες συνολικά, συμπεριλαμβανομένων προηγούμενων «διακοπών» πληρωμών (payment holidays) που τυχόν είχαν χορηγήσει οι τράπεζες.
β) Τα πιστωτικά ιδρύματα που θα προχωρήσουν σε ανανέωση των μορατόριουμ θα πρέπει να διασφαλίσουν και να αιτιολογήσουν με αναφορές για τα πλάνα τους στον επόπτη ότι η παράταση των αναστολών πληρωμών δεν θα οδηγήσει τα δάνεια αυτά στην κατηγορία των αβέβαιης είσπραξης (UTP).
H ΕΒΑ παρακολουθεί στενά τη χρήση του μέτρου των μορατόριουμ πληρωμών και την εξέλιξη της ποιότητας των δανείων που επωφελούνται από αυτά. Μαζί με τις αναφορές των τραπεζών προς τις εποπτικές αρχές για τον χειρισμό των μορατόριουμ ώστε να μην δημιουργηθεί νέα γενιά δανείων αβέβαιης είσπραξης, η ΕΒΑ εκτιμά ότι, αν χρειαστεί, οι εποπτικές αρχές θα μπορούν να λάβουν μέτρα για την κατάλληλη αναγνώριση των ζημιών στις τράπεζες.
Επιπλέον, η ΕΒΑ ενίσχυσε και τις απαιτήσεις γνωστοποίησης για δάνεια που συνδέονται με αναστολές πληρωμών από το Δημόσιο και σύντομα πρόκειται να εκδώσει, στο πλαίσιο της Άσκησης Διαφάνειας πανευρωπαϊκά (Transparency Exercise, EU), πρόσθετα στοιχεία για τη χρήση των μορατόριουμ πληρωμών σε όλο το τραπεζικό σύστημα της ΕΕ.
