Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Σημαντικά πρόσθετα έσοδα στους κρατικούς προϋπολογισμούς θα αποφέρει η επικείμενη συμφωνία για την παγκόσμια φορολόγηση εταιρειών μέσω της επιβολής ελάχιστου συντελεστή 15% και τη μετάθεση της φορολόγησης στον τόπο ανάπτυξης της φορολογικής τους δραστηριότητας, εξηγεί στο insider.gr o Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογίας και Τελωνείων της Κομισιόν (DGTAXUD) Γεράσιμος Θωμάς.
Σε μια εποχή που τα δημόσια έσοδα και οι ίδιοι πόροι ειδικότερα αποκτούν βαρύνουσα σημασία για τη στήριξη της ανάκαμψης της οικονομίας, όπως εξηγεί ο Έλληνας Γενικός Διευθυντής της κρίσιμης αυτής υπηρεσίας, η συμφωνία για ένα τέτοιας κλίμακας φόρο διαμορφώνει νέα δεδομένα στον διεθνή ανταγωνισμό. Ο Γεράσιμος Θωμάς εξηγεί μέσω του Insider.gr διεξοδικά τι περιλαμβάνει, πως θα λειτουργήσει και ποια τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση της επί της αρχής συμφωνίας στο επίπεδο των G7.
Πώς φτάσαμε στη συμφωνία των G7, ποια η συμβολή της Κομισιόν γενικά και της DGTAXUD ειδικότερα;
Είναι ένα ιστορικό βήμα που μας φέρνει κοντύτερα στο στόχο μιας διεθνούς συμφωνίας με όλα τα 139 μέλη του ΟΟΣΑ, μικρά και μεγάλα. Πρέπει τώρα να δουλέψουμε με όλα τα κράτη μέλη.
Καταρχήν, η συγκεκριμένη υπόθεση περιστρέφεται γύρω από δύο πυλώνες: ο Πυλώνας 1 αφορά στην ανακατανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης μεταξύ κρατών και ο Πυλώνας 2 στην θέσπιση ενός ελάχιστου επιπέδου φορολόγησης.
Ο Πυλώνας Ι, όπως έχει διαμορφωθεί στην παρούσα φάση μετά από μία σειρά αλλαγών, στοχεύει στη μεταρρύθμιση των εταιρικών φορολογικών κανόνων έτσι ώστε μέρος των κερδών να ανακατανέμεται και να φορολογείται όπου οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν κυρίως την οικονομική τους δραστηριότητα. Στο πλαίσιο της αρχικής συμφωνίας που αναμένεται μέσα στο 2021, η ανακατανομή θα αφορά ένα μικρό μέρος των εισοδημάτων μεγάλων πολυεθνικών ομίλων με κερδοφορία που ανέρχεται σε ποσοστό άνω του 10%.
Ο Πυλώνας ΙΙ αφορά την θέσπιση ενός ελάχιστου επιπέδου φορολόγησης πολυεθνικών ομίλων σε κάθε κράτος όπου έχουν φορολογικές υποχρεώσεις. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι στο βαθμό που οι εταιρίες ενός πολυεθνικού ομίλου φορολογούνται στο κράτος της έδρας τους με πραγματικό συντελεστή χαμηλότερο του ελάχιστου επιτρεπόμενου, η μητρική εταιρεία του ομίλου θα υπόκειται σε φορολόγηση στο κράτος της έδρας της για το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ του φόρου που επιβλήθηκε στις θυγατρικές με έδρα στο κράτος δραστηριοποίησης και του φόρου που αντιστοιχεί στον ελάχιστο συντελεστή.
Τώρα, οι Υπουργοί Οικονομικών της G7 δεσμεύτηκαν σε ένα πεδίο εφαρμογής για τον Πυλώνα I, χωρίς περιορισμούς σε συγκεκριμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας αλλά με προαπαιτούμενο υψηλό όριο εσόδων, που κατ’ αποτέλεσμα σημαίνει ότι η αναδιανομή κερδών θα αφορά μόνο τις μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ ζήτησαν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εφαρμογής το οποίο δε θα καλύπτει περισσότερες από 100 εταιρείες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών εταιρειών.
Σε ό,τι αφορά των Πυλώνα ΙΙ, οι Υπουργοί ανακοίνωσαν συμφωνία σε έναν ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή τουλάχιστον 15%. Το στοίχημα είναι τώρα να συμφωνήσουν σε αυτό το πλαίσιο όλα τα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ και να υπάρξει δέσμευση για γρήγορη εφαρμογή μέσα στο 2023 στην επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της G20, η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Βενετία στις 10-11 Ιουλίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δουλέψει στενά με τα κράτη μέλη τους τελευταίους μήνες για ένα σύγχρονο, σταθερό κανονιστικό και φορολογικό πλαίσιο σε επίπεδο ΟΟΣΑ που να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις και τις προκλήσεις της ψηφιακής οικονομίας προωθώντας και ενθαρρύνοντας παράλληλα νομοθετικές ρυθμίσεις προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα, τι θα επιδιώξετε στη σύνοδο των G20 στη Βενετία τον επόμενο μήνα;
Στόχος μας είναι να τοποθετήσουμε στο επίκεντρο την επερχόμενη συμφωνία στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, στη βάση της οποίας θα βασιστούμε για να επιτύχουμε την περαιτέρω διαμόρφωση της ευρωπαϊκής εταιρικής φορολογικής πολιτικής.
Σας υπενθυμίζω ότι στις 18 Μαΐου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την Ανακοίνωση σχετικά με τη φορολογία των επιχειρήσεων της ΕΕ για τον 21ο αιώνα στην οποία εκθέτει τα μέτρα της τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Αυτή η πρωτοβουλία αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό και δίκαιο φορολογικό πλαίσιο που να ικανοποιεί τις ανάγκες δημόσιας χρηματοδότησης και να υποστηρίζει την προσπάθεια ανάκαμψης από την πανδημία. Όπως είδατε, στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να δράσει γρήγορα για την εφαρμογή της επικείμενης παγκόσμιας συμφωνίας για την αναδιανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης και της ελάχιστης πραγματικής φορολόγησης.
Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει το επόμενο διάστημα οδηγίες για την εφαρμογή των Πυλώνων Ι και ΙΙ εντός της ΕΕ. Η εφαρμογή μιας παγκόσμιας συμφωνίας για την ελάχιστη πραγματική φορολογία θα έχει επίσης επιπτώσεις σε ορισμένες υφιστάμενες οδηγίες και εκκρεμείς πρωτοβουλίες της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει επίσης την προσθήκη του Πυλώνα ΙΙ στα κριτήρια αξιολόγησης τρίτων χωρών με βάση τις διαδικασίες του Καταλόγου των μη συνεργαζόμενων δικαιοδοσιών της ΕΕ προκειμένου να τους παρακινήσει να προσχωρήσουν στη διεθνή συμφωνία.
Τι θα πρέπει να ακολουθήσει στο επίπεδο της ΕΕ; Εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις από επί μέρους κράτη μέλη στο ECOFIN; Για παράδειγμα τί πληροφόρηση έχετε για τη στάση της Κύπρου, της Ιρλανδίας, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας;
Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου οι ηγέτες της ΕΕ επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για επίτευξη συναινετικής παγκόσμιας λύσης για τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ έως τα μέσα του 2021. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι οι νέες ρυθμίσεις αφορούν πολυεθνικές εταιρείες με έσοδα που βάσει των ενοποιημένων λογιστικών αποτελεσμάτων τους ξεπερνούν ετησίως τα 750 εκατομμύρια ευρώ.
Τις προηγούμενες εβδομάδες, το Δουβλίνο δήλωσε ότι είναι υπέρ μιας συμφωνίας καθώς αυτό μπορεί να φέρει σταθερότητα στο διεθνές φορολογικό πλαίσιο, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, δήλωσε ότι το σχέδιο αυτό είναι ένα τεράστιο βήμα προς την εξεύρεση παγκόσμιων λύσεων και την ανάπτυξη αποτελεσματικών κανόνων. Ο υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, δήλωσε ότι η πρωτοβουλία αυτή θα συμβάλει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι παρά τις επιμέρους παρεκκλίσεις και τα εθνικά συμφέροντα που εμφιλοχωρούν στη συζήτηση αυτή, η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ είναι ενωμένη και αποφασισμένη να προχωρήσει στο ζήτημα αυτό χτίζοντας μία ενιαία θέση.
Πόσο δεδομένο πρέπει να θεωρούμε το ποσοστό 15%; Μήπως θα υπάρξει περιθώριο για νέα διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει χαμηλότερα;
Η διατύπωση που χρησιμοποιήθηκε στα συμπεράσματα της G7 κάνει αναφορά για επιβολή φόρου τουλάχιστον 15% σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί στον πραγματικό συντελεστή φορολόγησης και όχι στο θεσμοθετημένο/νόμιμο συντελεστή. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από τυχόν επιδοτήσεις, μειώσεις ή φορολογικά κίνητρα που ενδεχομένως παρέχονται από μια εθνική δικαιοδοσία, όλοι οι μεγάλοι όμιλοι εταιρειών θα πληρώνουν φόρο σε ποσοστό τουλάχιστον 15% του φορολογητέου εισοδήματός τους ανά χώρα. Πληροφοριακά, ο μέσος όρος του συντελεστή φορολόγησης επιχειρήσεων στον ΟΟΣΑ είναι 21,5% ενώ στην Ελλάδα ο επιβαλλόμενος φόρος ανέρχεται σε 24%.
Τι πρέπει να αναμένουμε από την πρόταση BEFIT; Πώς θα λειτουργήσει το νέο σύστημα; Τι βραχυπρόθεσμα μέτρα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
Η βασική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να παρουσιάσει, έως το 2023, ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη φορολογία του εισοδήματος επιχειρήσεων στην Ευρώπη (BEFIT), το οποίο θα εμπεριέχει κοινούς κανόνες για τον προσδιορισμό της φορολογικής βάσης.
H πρόσφατη «Ανακοίνωση» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσιάζει το σχέδιο για ένα νέο πλαίσιο φορολογίας των επιχειρήσεων στην ΕΕ, το οποίο θα μειώσει τα διοικητικά βάρη, θα εξαλείψει τα φορολογικά εμπόδια και θα προωθήσει ένα πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον στην ενιαία αγορά. Το «Business in Europe: Framework for Income Taxation» (BEFIT) θα παρέχει ένα ενιαίο εγχειρίδιο εταιρικών φορολογικών κανόνων για την ΕΕ, με βάση την κατανομή και μια κοινή φορολογική βάση. Το BEFIT είναι μια σημαντική πρωτοβουλία για την ενιαία αγορά. Στόχος του είναι να μειώσει τη γραφειοκρατία, το κόστος συμμόρφωσης και τις ευκαιρίες φοροδιαφυγής υποστηρίζοντας τις θέσεις εργασίας, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στην ενιαία αγορά.
Βραχυπρόθεσμα, η «Ανακοίνωση» καθορίζει επίσης μια σειρά στοχευμένων πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στη φορολογία των επιχειρήσεων και τη δημιουργία ενός πιο σταθερού, υποστηρικτικού και δίκαιου πλαισίου φορολογίας των εταιρειών για το μέλλον.
Η Επιτροπή πρότεινε:
- Την καλύτερη υποστήριξη επιχειρήσεων, και ιδίως των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, στην ανάκαμψή τους, με μια σύσταση για τη φορολογική μεταχείριση των ζημιών. Η σύσταση παροτρύνει τα κράτη μέλη να επιτρέψουν τη μεταφορά ζημιών για τις επιχειρήσεις τουλάχιστον στο προηγούμενο οικονομικό έτος.
- Την προώθηση της καινοτομίας με την αντιμετώπιση της μεροληψίας χρέους-μετοχών στη φορολογία των εταιρειών μέσω ενός συστήματος επιδομάτων καθώς η οικονομική κρίση μετά την πανδημία συνέβαλε στη σημαντική αύξηση των αποθεμάτων χρέους των εταιρειών.
- Την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας για τους φόρους που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις, προτείνοντας ορισμένες μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ να πρέπει να δημοσιεύουν τους πραγματικούς φορολογικούς συντελεστές τους.
- Την αντιμετώπιση της καταχρηστικής χρήσης εταιρειών φαντασμάτων μέσω νέων μέτρων φοροδιαφυγής που αναμένονται το τέταρτο τρίμηνο 2021. Η Επιτροπή θα προτείνει νέα μέτρα παρακολούθησης και αναφοράς για αυτές τις εταιρείες έτσι ώστε οι φορολογικές αρχές να έχουν καλύτερη εποπτεία και να μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό τους.
Συνεπώς, το BEFIT θα μειώσει τοιουτοτρόπως τη γραφειοκρατία και το κόστος συμμόρφωσης, θα ελαχιστοποιήσει τις ευκαιρίες φοροδιαφυγής και θα υποστηρίξει θέσεις εργασίας και επενδύσεις στην ΕΕ. Θα προβλέπει επίσης δικαιότερη κατανομή των δικαιωμάτων στη φορολογία μεταξύ των κρατών μελών.
Ποια θα είναι η κατά προσέγγιση επίπτωση της πρότασης στα δημόσια έσοδα των ΚΜ;
Είναι πολύ νωρίς να γίνουν τέτοιοι υπολογισμοί δεδομένου ότι μένουν ανοιχτά θέματα προς διαπραγμάτευση. Πάντως και οι δύο πυλώνες θα φέρουν έσοδα στα κράτη της ΕΕ, κάτι πολύ ευπρόσδεκτο καθώς βγαίνουμε από την κρίση του Covid19.
