Θετική αξιολόγηση στο Σχέδιο Ανάκαμψης, «Ελλάδα 2.0», αξίας 30,5 δισ. ευρώ έδωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το σχέδιο είναι το δεύτερο που κατατέθηκε στις Βρυξέλλες στο τέλος Απριλίου, ενώ εγκρίθηκε τρίτο (μετά το πορτογαλικό και το ισπανικό). Πλέον διεκδικεί την έγκρισή του και σε επίπεδο Ecofin στις 13 Ιουλίου για να έρθει η προκαταβολή των χρημάτων το καλοκαίρι.
Σύμφωνα με τα εκατοντάδων σελίδων συνοδευτικά έγγραφα που κοινοποιήθηκαν, η χώρα έλαβε «άριστα» στα 10 από τα 11 πεδία αξιολόγησης που υπήρχαν. Συγκεκριμένα, έλαβε 10 «Α», ενώ το μόνο «Β» αφορούσε στην κοστολόγηση των έργων.
Ο κανονισμός εξασφαλίζει διαφανή αξιολόγηση, βάσει 11 κριτηρίων που αφορούν τους έξι πυλώνες του κανονισμού. Με βάση τα 11 κριτήρια, απαιτείται αξιολόγηση του κατά πόσον:
- τα μέτρα έχουν διαρκή αντίκτυπο·
- τα μέτρα αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις ή ή σημαντικό υποσύνολο των προκλήσεων που εντοπίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις·
- τα ορόσημα και οι στόχοι που χρησιμεύουν για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις είναι σαφή και ρεαλιστικά·
- τα σχέδια καλύπτουν τον στόχο του 37 % για τις δαπάνες για το κλίμα και τον στόχο του 20 % για τις ψηφιακές δαπάνες·
- τα σχέδια τηρούν την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης·
- τα σχέδια παρέχουν κατάλληλο μηχανισμό λογιστικών και λοιπών ελέγχων και καθορίζουν το βάσιμο των πληροφοριών για τον υπολογισμό του κόστους.
Tο Σχέδιο Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας ύψους 30,5 δισ. ευρώ, αποτελείται από 17,8 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ υπό μορφή δανείων. Η επίδραση στο ΑΕΠ αναμένεται να είναι της τάξης του 2,1% με 3,3% έως το 2026 σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν. Εκτιμά ότι πρόσθετη ανάπτυξη της τάξης του 1% φέτος και της τάξης του 2%- 2,5% ετησίως τα επόμενα χρόνια. Οι παραπάνω πάνω προβλέψεις αφορούν μόνο στην άμεση επίδραση των κονδυλίων και όχι στις έμμεσες επιπτώσεις στην ανάπτυξη από τη διενέργεια των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αναφέρουν οι ίδιες πήγες (σ.σ. υπάρχει εκτίμηση για πρόσθετο ΑΕΠ 18% σε 20 χρόνια αν όλες οι μεταρρυθμίσεις γίνουν).
Σύμφωνα με πηγές της Kομισιόν αναμένεται να έρθει μία ακόμα δόση το 2021 αν αξιολογηθούν θετικά τα ορόσημα. Υπολογίζεται πως η δόση των επιδοτήσεων θα αποδίδεται 2 φορές ετησίως (ποσό 1,7 δισ. ευρώ τη φορά) και η δόση του δανείου θα είναι αξίας 1,8 δισ. ευρώ και θα δίδεται 1 φορά το χρόνο, προς το τέλος του έτους. Οι εκταμιεύσεις θα εξαρτηθούν από τα ορόσημα που έχουν τεθεί. Η τελευταία εκταμίευση έχει υπολογιστεί να γίνει το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Μετά την σημερινή έγκριση από την Κομισιόν η σκυτάλη πηγαίνει πλέον στο Συμβούλιο. Θα πρέπει να αποφασίσει την έγκριση του Σχεδίου με επόμενο ορόσημο το Ecofin της 13ης Ιουλίου. Μετά, κάθε φορά που θα γίνεται αίτηση για εκταμίευση της δόσης η Επιτροπή θα έχει δύο μήνες στη διάθεσή της για να ολοκληρώσει τη διαδικασία.
Τα ορόσημα για την Ελλάδα είναι πολυπληθέστερα σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη και σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν τούτο οφείλεται στην ανάγκη διασφάλισης της υλοποίησης πολύ περισσότερων Επενδύσεων λόγω του μεγάλου ποσού που θα λάβει η χώρα. Όσο για το «Β» στην κοστολόγηση, αναφέρεται πως ανάλογη βαθμολογία έχουν λάβει και οι άλλες 2 χώρες που ήδη εγκρίθηκαν ενώ συνδέεται με τον μεγάλο αριθμό επενδύσεων που είναι δύσκολο να κοστολογηθούν όλες πλήρως.
Συνολικά αποτιμάται πως «το σχέδιο επιτυγχάνει υψηλό βαθμό συνοχής και συμπληρωματικότητας μεταξύ των συνιστωσών. Σε αυτό συμβάλλει η διάρθρωση του σχεδίου γύρω από τέσσερις βασικούς πυλώνες, οι οποίες περιλαμβάνουν αλληλοενισχυόμενα μέτρα.
Ειδικότερα, η συμπερίληψη κριτηρίων σχετικά με το κλίμα και τη βιωσιμότητα από τον πυλώνα της πράσινης μετάβασης θα διευκολύνει και την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών και θα ενισχύσει τον αντίκτυπο του ψηφιακού πυλώνα. Από την άλλη πλευρά, μέτρα όπως η απόκριση της ζήτησης, η οποία επιτρέπει στους καταναλωτές να προσαρμόζουν τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις περιόδους αιχμής, είναι εφικτά μόνο χάρη στις επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες. Ο τρίτος πυλώνας για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή περιλαμβάνει μέτρα που διασφαλίζουν ότι το κόστος και τα οφέλη της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης θα κατανεμηθούν δίκαια στα διάφορα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Για τον σκοπό αυτό, ο τρίτος πυλώνας περιλαμβάνει μέτρα που δίνουν προτεραιότητα στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων, και στην παροχή αποτελεσματικών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας.
Τέλος, ο τέταρτος πυλώνας παρουσιάζει μέτρα για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας με την κινητοποίηση ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων και τη δημιουργία θεσμικών πλαισίων, τα οποία θα έχουν καθοριστική σημασία για τη στήριξη της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης στην Ελλάδα».
Η επιτροπή αναφέρει στην αποτίμησή της μεταξύ άλλων πως:
- Το σχέδιο, το οποίο διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις πυλώνες και περιλαμβάνει ένα ισορροπημένο μείγμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των βασικών διαρθρωτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και επιδιώκει την επίτευξη του στόχου που θέτει ο κανονισμός για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) και συνίσταται στην προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης».
- Το ευρύ φάσμα επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων αναμένεται να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και ως εκ τούτου να στηρίξει τη διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών που εντοπίστηκαν, προωθώντας παράλληλα ένα πιο συμμετοχικό και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης.
- Το σχέδιο προβλέπει ανάκαμψη της οικονομικής ανάπτυξης (+3,6%) το 2021, μετά τη σοβαρή ύφεση (-8,2%) του 2020.
- Το σχέδιο διασφαλίζει ότι οι πολιτικές που παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας εξακολουθούν να εφαρμόζονται και ότι ενισχύονται σημαντικά μέσω της στήριξης των αναγκαίων επενδύσεων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
- Ο πρώτος, πράσινος πυλώνας του σχεδίου συμβάλλει σημαντικά στην απανθρακοποίηση του ελληνικού ενεργειακού τομέα και της ελληνικής οικονομίας συνολικά, και συνάδει με το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα.
- Η ψηφιακή μετάβαση υποστηρίζεται από μέτρα που περιλαμβάνονται στον δεύτερο πυλώνα, τα οποία αποσκοπούν στην ενίσχυση της συνδεσιμότητας, στη βελτίωση της ψηφιοποίησης της δημόσιας διοίκησης και των επιχειρήσεων και στη συμβολή στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων υπηρεσιών και των οικονομικών τομέων και των βιομηχανικών δραστηριοτήτων.
- Μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων που παρουσιάζεται στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων στην αγορά εργασίας, στην επίτευξη διαρθρωτικής αύξησης της απασχόλησης, στην αναβάθμιση του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, στη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής και στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας του τομέα υγειονομικής περίθαλψης.
- Ο τέταρτος πυλώνας του σχεδίου συνδυάζει μέτρα για την ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής διοίκησης και του συστήματος δικαιοσύνης, τη βελτίωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε βασικούς τομείς, καθώς και τη διευκόλυνση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Για την κοστολόγηση αναφέρεται πως «οι ελληνικές αρχές έχουν παρουσιάσει λεπτομερείς εκτιμήσεις κόστους για όλα τα επενδυτικά έργα και τις μεταρρυθμίσεις που συνεπάγονται κόστος. Οι περιγραφές κόστους και οι μεθοδολογίες παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις στα διάφορα σημεία του σχεδίου, ανάλογα και με τη φύση των έργων. Για κάθε έργο εκπονήθηκε ανάλυση κόστους, η οποία περιλάμβανε σύντομη περιγραφή των κύριων χαρακτηριστικών, επισκόπηση του χρονοδιαγράμματος και ανάλυση του προϋπολογισμού του έργου. Η Ελλάδα παρείχε κατάλληλο επίπεδο πληροφοριών, βάσει των οποίων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σε θέση να αξιολογήσει το εύλογο, το βάσιμο και την προσθετικότητα με τη χρηματοδότηση της ΕΕ και τον βαθμό στον οποίο το κόστος είναι ανάλογο με τον αναμενόμενο εθνικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο για τη μεγάλη πλειονότητα των μέτρων. Οι εκτιμήσεις κόστους επικυρώθηκαν επίσης από το ανεξάρτητο Εθνικό Συμβούλιο Παραγωγικότητας».
Επίσης, αναφέρεται πως «το σύστημα λογιστικών και λοιπών ελέγχων που αναπτύχθηκε από τις ελληνικές αρχές είναι σχεδιασμένο κατά τρόπο συνεκτικό ώστε να πληροί τις απαιτήσεις του ΜΑΑ. Το προτεινόμενο σύστημα αποτελεί ένα ειδικά προσαρμοσμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου που έχει τη βάση του στην Υπηρεσία Συντονισμού ΜΑΑ, η οποία έχει τη συνολική ευθύνη για 8 την εφαρμογή του σχεδίου και αποτελεί το ενιαίο σημείο επαφής μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συνολικά, οι λύσεις που προσδιορίστηκαν είναι κατάλληλες για την αποτελεσματική διαχείριση της πολυπλοκότητας του σχεδίου».
Πρόταση απόφασης Ecofin
Σε ξεχωριστό κείμενο για την πρόταση απόφασης προς το Ecofin της 13ης Ιουλίου αναφέρεται πως προτείνεται η έγκριση της αξιολόγησης του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Η Ένωση θέτει στη διάθεση της Ελλάδας χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους 17,769 δισ. ευρώ με τη μορφή μη επιστρεπτέας στήριξης. Ποσό ύψους 13,5 δισ. διατίθεται για νομική δέσμευση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Υπάρχει επίσης παράθυρο επιπλέον ποσό ύψους 4,2 δισ. ευρώ για νομική δέσμευση από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Ορίζεται πως η χρηματοδοτική συνεισφορά της Ένωσης διατίθεται από την Επιτροπή στην Ελλάδα σε δόσεις. Ποσό ύψους 2,31 δισ. διατίθεται ως πληρωμή προχρηματοδότησης, που ισούται με το 13% της χρηματοδοτικής συνεισφοράς. Η προχρηματοδότηση και οι δόσεις μπορούν να εκταμιευθούν από την Επιτροπή εφάπαξ ή σε περισσότερες τμηματικές καταβολές. Το ύψος των τμηματικών καταβολών εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης.
Η αποδέσμευση των δόσεων σύμφωνα με τη συμφωνία χρηματοδότησης εξαρτάται από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και από απόφαση της Επιτροπής για το αν η Ελλάδα έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα σχετικά ορόσημα και τους στόχους που έχουν προσδιοριστεί σε σχέση με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης.
Η Ένωση θέτει στη διάθεση της Ελλάδας δάνειο ανώτατου ύψους 12,7 δισ. ευρώ διατίθεται από την Επιτροπή στην Ελλάδα σε δόσεις. Ποσό ύψους 1,65 διατίθεται ως πληρωμή προχρηματοδότησης, που ισούται με το 13% του δανείου. Η προχρηματοδότηση και οι δόσεις μπορούν να εκταμιευθούν από την Επιτροπή εφάπαξ ή σε περισσότερες τμηματικές καταβολές. Το ύψος των τμηματικών καταβολών εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης.
Η προχρηματοδότηση αποδεσμεύεται με την επιφύλαξη της έναρξης ισχύος της δανειακής σύμβασης. Εκκαθαρίζεται από την πληρωμή των δόσεων.
Η αποδέσμευση των δόσεων σύμφωνα με τη δανειακή σύμβαση εξαρτάται από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση και από απόφαση της Επιτροπής, η οποία λαμβάνεται σύμφωνα με το αν Ελλάδα έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα πρόσθετα ορόσημα και τους στόχους που καλύπτονται από το δάνειο και έχουν προσδιοριστεί σε σχέση με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
«Για να είναι επιλέξιμα για πληρωμή, τα πρόσθετα ορόσημα και οι στόχοι που καλύπτονται από το δάνειο ολοκληρώνονται το αργότερο έως τις 31 Αυγούστου 2026», αναφέρεται.
Διαβάστε επίσης
https://ec.europa.eu/info/
https://ec.europa.eu/info/
https://ec.europa.eu/info/
