Την επόμενη εβδομάδα στο Jackson Hole του Γουαϊόμικ στις ΗΠΑ οι Κεντρικοί Τραπεζίτες μαζί και η ΕΚΤ θα μιλήσουν για τα «μέλλοντα να συμβούν», όσο αφορά τη νομισματική πολιτική τους, προετοιμάζοντας τις αγορές για το ενδεχόμενο της μεγάλης στροφής, λόγω πληθωρισμού.
Παρ’ όλα αυτά στην ΕΚΤ θεώρησαν σκόπιμο μία εβδομάδα νωρίτερα, άρον – άρον και με τις αγορές στο κόκκινο, να... βγάλουν τον Φίλιπ Λέιν του Εκτελεστικού Συμβουλίου να εξηγήσει τις προθέσεις του Συμβουλίου όσον αφορά τα κριτήρια με τα οποία θα αποφασισθεί το εάν, πότε και με ποιες προϋποθέσεις θα αυξηθούν τα επιτόκια λόγω πληθωρισμού.
Μία πιθανή ερμηνεία της... βιασύνης αυτής από πλευράς ΕΚΤ ίσως να έχει να κάνει με τον πληθωρισμό στις τιμές παραγωγού στη Γερμανία που έχουν εκτιναχθεί στο 10% σε ετήσια βάση, το ψηλότερο επίπεδο από το 1975 και τα πρώτα κύματα της πετρελαϊκής κρίσης...
Το αξιοσημείωτο στην παρέμβαση αυτή είναι η υπογράμμιση από πλευράς του κ. Λέιν του όρου «υποκείμενος» πληθωρισμός, όχι πληθωρισμός αλλά... υποκείμενος πληθωρισμός. Ο όρος αυτός με το νόημα που του δίνει η ΕΚΤ, όπως το εξηγεί άλλωστε το μέλος του Συμβουλίου επιτρέπει στην ΕΚΤ να «νομιμοποιεί» μια παρατεταμένη περίοδο πληθωρισμού ως περιβάλλον που δεν την υποχρεώνει σε αύξηση επιτοκίων (!). Όπως εξηγεί η ΕΚΤ «ο υποκείμενος πληθωρισμός δεν αντιπροσωπεύεται από κανέναν μοναδικό δείκτη και οι κεντρικές τράπεζες παρακολουθούν τακτικά μια σειρά μέτρων υποκείμενου πληθωρισμού…». Με άλλα λόγια είναι η Κεντρική Τράπεζα που κρίνει πότε ανέβηκε επικίνδυνα ο πληθωρισμός και όχι η …Eurostat.
Όπως έκανε στο πρώτο βήμα της ανεβάζοντας τον πήχη από το έως και κάτω από 2%, στο συμμετρικά και μεσοπρόθεσμα στο 2%, έτσι και τώρα κάνει ένα δεύτερο βήμα, εισάγοντας τον υποκείμενο πληθωρισμό ως ένα οικονομικό στοιχείο με διαφορετική δυναμική και περιεχόμενο από τον στατιστικά προσδιορισμένο πληθωρισμό. Ο «νέος» πληθωρισμός συνοδεύεται από «διάρκεια» και «ποιότητα» στοιχείων που τον προσδιορίζουν που βρίσκονται στην διακριτική ευχέρεια της ΕΚΤ κάθε φορά να προσδιορίσει την βαρύτητά τους όσο αφορά την επίτευξη του «τελικού στόχου»...
Τα κριτήρια με τα οποία θα δουλεύει το νέο σύστημα προσδιορισμού κινδύνου τα έδωσε χθες ο κ. Λέιν είναι τα ακόλουθα και είναι ξεκάθαρο ότι η ΕΚΤ παίρνει πάνω της την ευθύνη για το πότε θα θεωρεί ότι ο πληθωρισμός ανέβηκε επικίνδυνα ανεξάρτητα από το τι λέει η Eurostat:
Όπως υποστήριξε o Λέιν, ο πρώτος όρος «μέχρι να δούμε τον πληθωρισμό να φτάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του ορίζοντα προβολής μας» παρέχει την διαβεβαίωση ότι η σύγκλιση του πληθωρισμού προς τον νέο στόχο θα πρέπει να είναι αρκετά προχωρημένη και ώριμη τη στιγμή της άρσης του επιτοκίου πολιτικής (σ.σ. δηλαδή της αλλαγής του επιτοκίου από την ΕΚΤ). Επιπλέον, η απαίτηση για επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό «πολύ πριν από το τέλος του ορίζοντα προβολής» συμβάλλει στην αντιστάθμιση της νομισματικής πολιτικής έναντι του κινδύνου αντίδρασης σε σφάλματα πρόβλεψης, τα οποία τείνουν να είναι μεγαλύτερα σε μεγαλύτερους ορίζοντες.
Η δεύτερη προϋπόθεση ότι αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα φθάσει το 2% όχι μόνο πολύ πριν από το τέλος του ορίζοντα προβολής, αλλά και «διαρκώς για τον υπόλοιπο ορίζοντα προβολής» ενημερώνει ότι η επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού θα πρέπει να είναι διαρκής και όχι μόνο το αποτέλεσμα βραχυχρόνιων δυνάμεων που οδηγούν σε εφάπαξ αυξήσεις των τιμών που είναι απίθανο να οδηγήσουν σε επίμονα υψηλότερο πληθωρισμό από έτος σε έτος.
Η τρίτη προϋπόθεση «η πρόοδος του υποκείμενου πληθωρισμού (σ.σ. να) έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να είναι συνεπής με (σ.σ. τον στόχο για) τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται στο 2% μεσοπρόθεσμα» σηματοδοτεί ότι τα επιτόκια πολιτικής δεν πρέπει να αρθούν, εκτός εάν ο υποκείμενος πληθωρισμός κριθεί επίσης ότι έχει σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο προς τον στόχο. Αυτή η συνθήκη βασίζεται στα δεδομένα που πραγματοποιήθηκαν και παρέχει μια πρόσθετη εγγύηση έναντι μιας αυστηρής πολιτικής ενόψει σοκ που προκαλούν δαπάνες που ενδέχεται να αυξήσουν τον πληθωρισμό προσωρινά, αλλά να εξασθενίσουν γρήγορα.
Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι ο «υποκείμενος πληθωρισμός» είναι μια ευρεία έννοια και αναφέρεται στη συνεχή συνιστώσα του πληθωρισμού που φιλτράρει βραχυχρόνιες, αναστρέψιμες κινήσεις του πληθωρισμού και παρέχει τον καλύτερο οδηγό για τις μεσοπρόθεσμες εξελίξεις του πληθωρισμού.
Λόγω της ενδεχόμενης φύσης των δυνάμεων που διαμορφώνουν τις υποκείμενες τάσεις του πληθωρισμού, ο υποκείμενος πληθωρισμός δεν αντιπροσωπεύεται από κανέναν μοναδικό δείκτη και οι κεντρικές τράπεζες παρακολουθούν τακτικά μια σειρά μέτρων υποκείμενου πληθωρισμού. Αυτά τα μέτρα τυπικά κυμαίνονται από απλά μέτρα αποκλεισμού που εξαλείφουν ορισμένες ασταθείς συνιστώσες του πληθωρισμού έως πιο σύνθετες στατιστικές προσεγγίσεις που εκμεταλλεύονται τη διατομή όλων των συνιστωσών του πληθωρισμού και συνεπώς λαμβάνουν υπόψη τις επίμονες επιπτώσεις των πτητικών στοιχείων πληθωρισμού.
Επομένως, απαιτείται κάποια κρίση τόσο όσον αφορά την επιλογή των δεικτών όσο και την εκτίμηση των σημάτων τους, ενώ ταυτόχρονα, η ανάλυση του πραγματικού υποκείμενου πληθωρισμού προσθέτει πειθαρχία στην εκτίμηση του εάν ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο μεσοπρόθεσμα.
Τέλος, η πρόταση ότι η μελλοντική καθοδήγηση «μπορεί επίσης να συνεπάγεται μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός είναι μέτρια πάνω από τον στόχο» καθιστά σαφές ότι οι κατευθυντήριες γραμμές που δεσμεύονται να αποφύγουν την πρόωρη σύσφιξη ενδέχεται να συνεπάγονται ότι ο πληθωρισμός τρέχει μέτρια πάνω από τον στόχο για μια προσωρινή περίοδο. Ωστόσο, μια τέτοια μεταβατική δυναμική είναι απόλυτα σύμφωνη με την επίτευξη του στόχου πληθωρισμού 2% μεσοπρόθεσμα.
Η μεταβατική ιδιότητα μιας τέτοιας φάσης στηρίζεται στη δέσμευση για άρση (σ.σ. μεταβολή) των επιτοκίων μόλις δούμε τον πληθωρισμό να φθάνει το 2% σε μόνιμη βάση, υπό την προϋπόθεση ότι το κριτήριο αυτό πληρούται πολύ πριν από το τέλος του ορίζοντα προβολής. Και ότι πραγματοποιήθηκε πρόοδος στον υποκείμενο πληθωρισμό που θα έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να είναι συνεπής με τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται στο 2% μεσοπρόθεσμα...
