Τα διεθνή δεδομένα κατά τους δύο μήνες που έχουν μεσολαβήσει από την ψήφιση του Προϋπολογισμού έχουν αλλάξει άρδην, παράλληλα όμως με στοιχεία που δείχνουν μεγαλύτερη αναπτυξιακή δυναμική. Η τελική ισορροπία ανάμεσα στις 2 αυτές αντίρροπες τάσεις, όπως θα αποτυπωθεί τις επόμενες εβδομάδες, θα καθορίσει το πώς θα ξαναγραφτεί ο Προϋπολογισμός και – κατά συνέπεια - πώς θα διαμορφωθεί το περιθώριο για επιπλέον παρεμβάσεις στήριξης της αγοράς από τη διπλή κρίση (πανδημίας και ενέργειας).
Το τελικό ορόσημο των εν λόγω αλλαγών είναι το τέλος Απριλίου. Τότε θα πρέπει η Ελλάδα να καταθέσει στις Βρυξέλλες (βάση κοινοτικής υποχρέωσης που έχουν όλα τα κράτη) το νέο 3ετή Προϋπολογισμό (Πρόγραμμα Σταθερότητας που στη Βουλή θα φτάσει αργότερα, προς το Μάιο).
Ωστόσο, μία πρώτη εικόνα των νέων προβλέψεων θα υπάρχει νωρίτερα. Και τούτο υπό το βάρος της ανάγκης για λήψη αποφάσεων αναφορικά με μέτρα στήριξης που εν τω μεταξύ θα «λήγουν» (όπως το δικαίωμα αποπληρωμής τοις μετρητοίς με έκπτωση 15% στην Επιστρεπτέα που παρατάθηκε έως το τέλος Μαρτίου, αλλά και των πιέσεων που προκαλεί η πορεία των ενεργειακών τιμών.
Το ατού του ΑΕΠ και του εισοδήματος
Στοιχείο στήριξης - που βελτιώνει την εικόνα στο προϋπολογισμό - είναι η πολύ ισχυρότερη της αναμενόμενης ανάπτυξη του 2021, τα στοιχεία για την οποία θα επικυρωθούν το επόμενο διάστημα. Αλλά και η πολύ καλύτερη εικόνα στην πορεία των φορολογικών εσόδων η οποία μειώνει το έλλειμμα του 2021 κάτω από το 7% του ΑΕΠ αλλά και - κυρίως - το χρέος.
Από την άλλη πλευρά, οι πληθωριστικές πιέσεις είναι σαφέστατα εντονότερες από αυτές που είχαν προβλεφθεί (έως 1,5% με 2% έναντι 1% που εγγράφονται στον προϋπολογισμό). Με την άνοδο των εισοδημάτων που είχε δημιουργηθεί το εννεάμηνο του 2021 μέσα από την άνοδο του ΑΕΠ και τα μέτρα στήριξης των 43,8 δις ευρώ (κατά το 3ο τρίμηνο του 2021 το διαθέσιμο εισόδημα του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε κατά 6,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, από 31,55 δισ. ευρώ σε 33,52 δισ. ευρώ) να ροκανίζεται ή και να αντισταθμίζεται πλέον πλήρως.
Η κυβέρνηση προς το παρόν - όπως επανέλαβε και σήμερα ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας – κάνει σαφές πως δεν υπάρχει προοπτική στο άμεσο μέλλον για περαιτέρω μέτρα τα οποία θα έχουν μεγάλο κόστος (όπως μια μείωση ΦΠΑ σε τρόφιμα ή στα καύσιμα). Και τούτο όπως είπε «καθώς για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει προηγουμένως να το επιτρέψουν τα δημοσιονομικά». Αλλά πρόσθεσε πως «όλα είναι ανοιχτά» αφήνοντας το εν λόγω ενδεχόμενο στο «τραπέζι» αν υπάρχουν οι πόροι και αν η κατάσταση χειροτερέψει σε διεθνές επίπεδο με επίκεντρο τη ρωσο-ουκρανική κρίση.
Ο ΥΠΟΙΚ έδωσε έμφαση στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 350 εκατ. ευρώ και στη δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2022, της οποίας το ύψος θα οριστικοποιηθεί τον Μάιο και επανέλαβε πως είναι θέμα ημερών η παρέμβαση για την επιδότηση στους λογαριασμούς ενέργειας για τον μήνα Φεβρουάριο.
Το κόστος μίας μείωσης στον ΦΠΑ είναι μεγάλο. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ μόνο στο ψωμί είναι 200 εκατομμύρια ευρώ και από το κρέας είναι 500 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, αρμόδιες πηγές προβληματίζει το κατά πόσο λειτουργούν επαρκώς οι μηχανισμοί ελέγχου της αγοράς, ώστε αν ένα τέτοιο μέτρο θα «περάσει» στον καταναλωτή, αλλά και αν μετά την κρίση, όταν ο ΦΠΑ επανέλθει δεν θα προκαλέσει νέο κύμα ακρίβειας…
