Τελευταία ενημέρωση: 13:27
Διατήρηση των υψηλών ενεργειακών τιμών, που έχουν επιφέρει κατακόρυφη αύξηση στα κόστη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ευρώπη, κατά το σύνολο του 2022 αναμένει η Κομισιόν, σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Ακόμα, η σχετική έκθεση προβλέψει περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη μέσα στο 2022, που αναμένεται να μείνει πάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθ' όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Οι Βρυξέλλες αναμένουν πως η ενεργειακή κρίση, μαζί με την αναζωπύρωση των κρουσμάτων της πανδημίας του κορονοϊού και τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, θα είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας το 2022.
Για την Ελλάδα
Μιλώντας στη καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου και απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ στην Ελλάδα, ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Κομισιόν, Πάολο Τζεντιλόνι είπε πως «ξέρετε ότι έχουμε κανόνες και πως τα κράτη μέλη πρέπει να σέβονται αυτούς τους κανόνες. Παράλληλα, πρόσφατα υιοθετήσαμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκό Συμβουλίου μέτρα που επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία στο θέμα του ΦΠΑ, ειδικότερα στα τρόφιμα.
Αυτό σημαίνει προς εγκρίνουμε μηδενικό ΦΠΑ στα καύσιμα, ας πούμε τώρα που έχουμε την ενεργειακή κρίση; Αυτό δεν είναι στο νομικό πλαίσιο που έχουμε ως Κομισιόν».
Σε ερώτημα για το εάν η αύξηση του κατώτατου μισθού θα θέσει περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία, ο Επίτροπος είπε πως «ξέρουμε πως ο πληθωρισμός επηρεάζει τα εισοδήματα και νοικοκυριά και ξέρουμε πως θα υλοποιηθούν αιτήματα για αύξηση του κατώτατου μισθού.
Αλλά αυτές οι αποφάσεις θα παρθούν σε εθνικά επίπεδα και επιπτώσεις της αύξησης των μισθών σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα δούμε μόνο εάν αυτό ήταν μια γενική τάση των κρατών της ΕΕ, κάτι που δεν γίνεται μέχρι στιγμής».
Ο Τζεντιλόνι για τον πληθωρισμό και την ΕΚΤ
Μιλώντας για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, οκ. Τζεντιλόνι ανέφερε πως η οικονομία της Ευρωζώνης αναμένεται να μπει σε σταθερή τροχιά για ισχυρή ανάπτυξη.
Για τον πληθωρισμό, ο Ιταλός αξιωματούχος ανέφερε πως οι τιμές καταναλωτή επηρεάζονται από τις αυξημένες ενεργειακές τιμές και τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα.
Ο ίδιος ανέφερε πως ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνης θα πέσει κάτω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ το 2023.
«Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να είναι ισχυρές μέχρι το καλοκαίρι του 2022» πρόσθεσε.
Ο κ. Τζεντιλόνι ανέφερε πως οι εκτιμήσεις για την πορεία της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας και του πληθωρισμού είναι πιθανό να αναθεωρηθούν προς τα πάνω.
«Υπάρχει περίπτωση να δούμε έναν δεύτερο γύρο στις πληθωριστικές πιέσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα, αλλά δεν θεωρούμε ακόμα πως αυτό είναι βέβαιο. Αναμένουμε πως ο πληθωρισμός θα αρχίσει να υποχωρεί από το γ' τρίμηνο του 2022 και ότι θα πέσει κάτω από το όριο του 2% εντός του 2023» σημείωσε.
Μιλώντας για τις ενεργειακές τιμές, ο Επίτροπος είπε πως οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ έχουν αυξηθεί 7 φορές από την 1η Ιανουαρίου του 2021 έως την 1η Ιανουαρίου του 2022.
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η ΕΚΤ θα πρέπει να έχει διαφορετική αντιμετώπιση του πληθωρισμού σε σχέση με τη αύτη που έχει η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), ο Επίτροπος είπε ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη είναι διαφορετικός.
«Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ένα καταναλωτικό πληθωρισμό. Στην Ευρωζώνη έχουμε ένα διαφορετικού είδους πληθωρισμό, που εν μέρει οφείλεται στον καταναλωτικό πληθωρισμό αλλά και σε άλλα δεδομένα, όπως οι ενεργειακές τιμές. Το να αντιμετωπίσουμε αυτό είναι διαφορετικό από το να αντιμετωπίσουμε ένα τυπικό καταναλωτικό πληθωρισμό, από άποψη νομισματικής πολιτικής, πιστεύω. Αλλά αυτό δεν είναι δουλειά της Κομισιόν για να το αντιμετωπίσει» συμπλήρωσε.
Ενεργειακά
Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση, «τα μελλοντικά συμβόλαια (futures) γα τις τιμές του φυσικού αερίου -και συνεπώς του ηλεκτρικού- δεν αναμένεται να υποχωρήσουν σημαντικά μέχρι το 2023, ενώ και τα futures του πετρελαίου κινούνται υψηλότερα. Επομένως, οι ενεργειακές τιμές αναμένεται να διατηρηθούν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ειδικότερα στην Ευρώπη».
Σχολιάζοντας την ένταση στην Ανατολική Ευρώπη και στα σύνορα της Ουκρανίας με της Ρωσία, η Κομισιόν αναφέρει πως «οι εντάσεις στα ανατολικά της ΕΕ θέτουν ήδη εμπρόθεσμη πίεση στον πληθωρισμό καταναλωτή. Οι αυξήσεις στις τιμές της χονδρικής περνούν ήδη στους καταναλωτές, με διαφορετικούς τρόπους και ένταση».
Ακόμα, η Επιτροπή σημειώνει πως οι τιμές του πετρελαίου έφτασαν τα 71 δολάρια ανά βαρέλι το 2021 (αυξημένες κατά 60% σε σχέση με το 2020) και αναμένεται να διαμορφωθούν στα 82 δολάρια ανά βαρέλι για το 2022.
Ανοδικά η αναθεώρηση του πληθωρισμού
Η Κομισιόν προβλέπει πως η οικονομία της Ευρωζώνης θα «τρέξει» με ρυθμό 4% για το 2022 και 2,7% για το 2023. Για το σύνολο της ΕΕ, αναμένει επιτάχυνση της ανάπτυξης 4% για το 2022 και 2,8% για το 2023.
Στις προβλέψεις του Νοεμβρίου, η Επιτροπή είχε προβλέψει ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί με ρυθμό 4,3% για το 2022 και 2,4% για το 2023.
Για τον πληθωρισμό, η Κομισιόν αναμένει πως θα κορυφωθεί στην Ευρωζώνη στο 4,8% για το α' τρίμηνο του 2022 (από 4,6% στο δ' τρίμηνο του 2021) και αναμένεται να παραμείνει πάνω από το 3% μέχρι το γ' τρίμηνο του 2021. Στο δ' τρίμηνο του 2022 εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στο 2,1% προτού υποχωρήσει στη συνέχεια κάτω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για το 2023.
Στις προβλέψεις του Νοεμβρίου, η Επιτροπή προέβλεπε πληθωρισμό στην Ευρωζώνη κατά 2,2% για το 2022 και 1,4% για το 2023.
Οι προκλήσεις
«Η ανάπτυξη συνεχίζεται να διαμορφώνεται από την πανδημία, με πολλές χώρες της ΕΕ να είναι υπό πίεση από την αύξηση στα συστήματα υγείας τους και τη μη διαθεσιμότητα του υγειονομικού προσωπικού και τις ελλείψεις σε προσωπικό λόγω νόσησης. Τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, όπως η έλλειψη σε ημιαγωγούς και άλλα μεταλλεύματα, θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν την παραγωγή, τουλάχιστον μέχρι και το α' εξάμηνο του έτους. Ακόμα, οι αυξημένες τιμές ενέργειας αναμένεται να μείνουν σε υψηλά επίπεδα περισσότερο από το διάστημα που είχε προβλεφθεί στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής, εντείνοντας την καθυστέρηση στην ανάπτυξης της οικονομίας και τις υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις» σημειώνεται στην έκθεση.
Η Κομισιόν υποστηρίζει πως τα προβλήματα στην οικονομία από τρέχον κύμα της πανδημίας θα είναι περιορισμένα. Η οικονομική δραστηριότητα θα ανακτήσει ρυθμό καθώς οι συνθήκες διάθεσης κανονικοποιούνται και καθώς εξασθενούν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Υψηλή αβεβαιότητα και κίνδυνοι
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι παρότι ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα αμβλύνθηκε με τον καιρό, τα συνεχιζόμενα περιοριστικά μέτρα και η παρατεταμένη έλλειψη εργατικού δυναμικού θα μπορούσαν να βάλουν «τροχοπέδη» στην οικονομική ανάπτυξη. Θα μπορούσαν, επίσης, να παρεμποδίσουν τη λειτουργία κρίσιμων εφοδιαστικών αλυσίδων για μεγαλύτερο διάστημα του αναμενόμενου. Αντίθετα, η υποτονική ανάπτυξη της ζήτησης βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσε να βοηθήσει να αντιμετωπιστούν οι πιέσεις στην προσφορά νωρίτερα του αναμενόμενου.
Στις πιθανές θετικές εξελίξεις η Κομισιόν προτάσσει τη ζήτηση των νοικοκυριών, η οποία είναι πιθανό να αυξηθεί περισσότερο του αναμενόμενου, όπως έδειξε και η πρόσφατη εμπειρία του ανοίγματος των οικονομιών το 2020. αλλά και τις επενδύσεις με κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης που θα μπορούσαν να δώσουν επιπλέον ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα.
Ο πληθωρισμός ενδέχεται να αποδειχθεί υψηλότερος του προβλεπόμενου εάν τελικά οι πιέσεις του κόστους μετακυλιστούν από τον παραγωγό στις τιμές καταναλωτή σε μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν που αναμένεται, μεγεθύνοντας τον κίνδυνο δευτερογενών επιπτώσεων.
Ξεχωριστά η Επιτροπή σημειώνει ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη και τις πληθωριστικές προσδοκίες μεγεθύνονται σημαντικά από τις γεωπολιτικές εντάσεις στην ανατολική Ευρώπη.
