Στην έγκριση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων ενός σημαντικού σιδηροδρομικού έργου, της «Νέας Σιδηροδρομικής Γραμμής Θεσσαλονίκη - Αμφίπολη - Νέα Καρβάλη» στους νομούς Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Σερρών και Καβάλας, προχώρησε προ ημερών το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Πρόκειται για ένα project που επί της ουσίας σχετίζεται με την «ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία», ή καλύτερα με μέρος αυτής.
Όπως είχε αναδείξει το insider πέρυσι τον Οκτώβριο, ανάμεσα σε 12 έργα για τα οποία είχε δοθεί «πράσινο φως» στην 6η συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) ήταν και το συγκεκριμένο. Ουσιαστικά είναι το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου που προωθεί η ΕΡΓΟΣΕ για την κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής γραμμής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΝΕΑ ΚΑΡΒΑΛΗ – ΤΟΞΟΤΕΣ, ύψους 1,3 δις ευρώ με το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Υπενθυμίζεται ότι υπουργείο Υποδομών/Μεταφορών και ΕΡΓΟΣΕ προχωρούν στη δημοπράτηση πακέτου 6 έργων, με ανταγωνιστικό διάλογο, με συνολικό ύψους 4 δις ευρώ.
Πάντως, οι σιδηροδρομικοί φορείς βρίσκονται σε περίοδο σημαντικών διεργασιών καθώς προωθούνται έργα και… υπογραφές συμβάσεων. Για παράδειγμα, χτες στην ΕΡΓΟΣΕ υπεγράφη η σύμβαση με την κοινοπραξία «ΕΝΩΣΗ ΑΒΑΞ A.E. - ALSTOM Transport S.A. » για το έργο «ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ETCS – LEVEL 1 ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΕΙΔΟΜΕΝΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 37 ΑΛΛΑΓΩΝ ΤΡΟΧΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ». Οι υπογραφές θα είχαν έρθει νωρίτερα, αλλά η κοινοπραξία αιτήθηκε μικρής παράτασης. Πρόκειται για το γνωστό έργο σηματοδότησης της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη-Ειδομένη, αρχικού ύψους 56,73 εκατ. ευρώ (45,75 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ) στο οποίο είχε επικρατήσει η κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Alstom με έκπτωση πέριξ του 10,5%, ήτοι προσφορά λίγο κάτω των 41 εκατ. ευρώ. Με την κατασκευή αυτού του έργου, ολοκληρώνεται ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής γραμμής που οδηγεί στα σύνορα με τα Δυτικά Βαλκάνια, διασυνδέοντας την Ελλάδα με την Κεντρική και τη Δυτική Ευρώπη.
Επίσης, προ ημερών μόλις το Δ.Σ. της ΕΡΓΟΣΕ, υπό τον κ. Χρ. Βίνη, αποφάσισε και επισήμως την κατακύρωση του έργου «ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ, ΕΠΙΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΟ Σ.Σ. ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΜΕΤΡΟ – Β’ ΦΑΣΗ Σ.Σ. ΑΘΗΝΩΝ» στην «ΕΝΩΣΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ INTRAKAT – ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ Α.Τ.Ε.», ανακηρύσσοντας την κοινοπραξία ως προσωρινή ανάδοχο, με μέση τεκμαρτή έκπτωση 7,5% και με συνολική προσφορά ύψους 31.527.128 ευρώ. Έτσι, ανοίγει και εδώ ο δρόμος για να υπογραφεί προσεχώς η σύμβαση. Ειδικότερα, η Β΄ φάση ανάπτυξης του Σιδηροδρομικού Σταθμού Αθηνών αφορά την αναπροσαρμογή της γραμμολογίας, ανακατασκευή των λειτουργικών του στοιχείων (αποβάθρες, διαβάσεις πεζών κλπ.), εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης, και παράλληλη κατασκευή των απαραίτητων υποδομών (θεμελιώσεις) για τα κτιριακά έργα που θα ολοκληρωθούν μελλοντικά.
Την ίδια περίοδο, στα τέλη Φεβρουαρίου, η ΕΡΓΟΣΕ επικύρωσε και την κατακύρωση του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΩΝ (ΚΤΙΡΙΑ, ΑΠΟΒΑΘΡΕΣ, ΣΤΕΓΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ), ΕΠΙΔΟΜΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ, ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ – ΤΗΛΕΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ETCS, ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΑΣ ΓΙΑ ΤΗ Ν.Σ.Γ. ΚΙΑΤΟ – ΠΑΤΡΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ – ΡΙΟ» στην ένωση οικονομικών φορέων υπό την επωνυμία «ΕΝΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. - ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε.», ορίζοντας την κοινοπραξία ως προσωρινή ανάδοχο, με μέση τεκμαρτή έκπτωση 8,29% και με συνολική προσφορά ύψους 129.533.055,57 ευρώ.
Για να επανέλθουμε πάντως στα έργα της Βόρειας Ελλάδας, έχει ενδιαφέρον να αναφέρουμε τι αναδεικνύεται στα σχετικά έγγραφα για τη σημαντικότητα του σιδηρόδρομου για τη Βόρεια Ελλάδα. Το έργο της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Αμφίπολης – Νέας Καρβάλης θα ενισχύσει κατά μείζονα τρόπο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας και θα συμβάλλει στην αύξηση της διαμετακόμισης μέσω σιδηροδρόμου, η οποία αποτελεί ευνοϊκότερο περιβαλλοντικά τρόπο μεταφοράς έναντι της οδικής.
Για τη διέλευση της γραμμής από τις περιοχές Natura των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης, η γεωγραφική θέση των οποίων καθιστά αδύνατη την κατ’ εύλογο τρόπο παράκαμψη τους εξ ολοκλήρου, εξετάστηκαν χαράξεις νοτίως και βορείως των λιμνών, οι οποίες αξιολογήθηκαν συγκριτικά, καταλήγοντας ότι η νότια χάραξη είναι προτιμότερη, διότι: α) Η βόρεια λύση, σε σύγκριση με τη νότια, συνεπάγεται μεγαλύτερο αριθμό διελεύσεων από τη Ζώνη Α του Εθνικού Πάρκου Λιμνών Κορώνειας−Βόλβης και Μακεδονικών Τεμπών, μεγαλύτερο μήκος όπου το έργο θα κινείται σε μικρή απόσταση από τη Ζώνη Α, εκτενέστερες επεμβάσεις σε δάση και δασικές εκτάσεις, διέλευση εντός των δύο Καταφυγίων Άγριας Ζωής και περισσότερες επεμβάσεις σε κοίτες υδατορεμάτων που τροφοδοτούν τις λίμνες. Β) Η νότια λύση, με τις βελτιωτικές παραλλαγές της, κινείται σε ανεξάρτητο κυκλοφοριακό διάδρομο χωρίς να περιορίζεται από άλλο γειτνιάζον έργο συγκοινωνιακής υποδομής, παρέχει καλύτερη κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση στους οικισμούς της περιοχής και ελίσσεται ικανοποιητικά μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων.
Περιγραφή του έργου
To έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Αμφίπολη – Νέα Καρβάλη (νέα χάραξη) που θα αποτελέσει τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα Θεσσαλονίκη – Τοξότες – Αλεξανδρούπολη. Διέρχεται εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Ωραιοκάστρου, Λαγκαδά, Βόλβης, Κιλκίς, Αμφίπολης και Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και των Δήμων Παγγαίου και Καβάλας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Ο σχεδιασμός του έργου περιλαμβάνει την προμελέτη της νέας χάραξης της σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 174 km περίπου και εύρους περί τα 7,5 m για τη σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τη Νέα Καρβάλη, καθώς και των απαραίτητων τεχνικών έργων (υδραυλικών, γεωλογικών, οδικών κ.λπ.), την αποκατάσταση του παράπλευρου και κάθετου οδικού δικτύου, τη χωροθέτηση σιδηροδρομικών σταθμών και στάσεων.
Η σκοπιμότητα του έργου έγκειται στη σημαντική μείωση του συνολικού μήκους και χρόνου μετακίνησης στο δυτικό τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα Θεσσαλονίκη – Τοξότες – Αλεξανδρούπολη και επομένως στην ενίσχυση της ελκυστικότητας της σιδηροδρομικής μεταφοράς, ιδίως εμπορευματικού τύπου, που περιβαλλοντικά είναι σαφώς προτιμότερη. Επιπλέον επιτυγχάνεται η σιδηροδρομική σύνδεση του Εμπορικού Λιμένα Καβάλας (Νέα Καρβάλη), η ανάπτυξη συνδυασμένων εμπορικών μεταφορών, η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης με Βουλγαρία και Τουρκία και η εξασφάλιση διαλειτουργικότητας του σιδηροδρομικού διαδρόμου. Η σημασία του σιδηροδρόμου στις μεταφορές είναι εξαιρετικά περιορισμένη, διότι δεν έχει αποκτήσει διεθνή ρόλο και εστιάζεται στην εγχώρια μεταφορά προσώπων. Βασική επιδίωξη αποτελεί η βελτίωση της ποιότητας των υφιστάμενων υποδομών μεταφορών και των σχετικών υπηρεσιών σε όλη την επικράτεια, με σκοπό την αύξηση του βαθμού προσβασιμότητας και της προσπελασιμότητας, της μείωσης του χρόνου και του κόστους των μεταφορικών υπηρεσιών (επιβατών, εμπορευμάτων και πεζών).
Η ολοκλήρωση του σημερινού άξονα (ΠΑΘΕ),του εκσυγχρονισμού του δικτύου του ΟΣΕ, του δικτύου μεταφοράς αερίου των μεγάλων έργων υποδομής και ιδιαίτερα της τριπλής Εγνατίας θα προσδώσουν νέες αναπτυξιακές δυνατότητες σε ολόκληρο το βορειοελλαδίτικο χώρο με προφανή πλεονεκτήματα για την Κ. Μακεδονία.
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το συνολικό μήκος του οποίου ανέρχεται σε 550 περίπου χλμ., είναι το μοναδικό της χώρας που είναι όλο κανονικού πλάτους και έχει κάποια στοιχειώδη συνθετότητα καθώς συμπεριλαμβάνει τους κλάδους προς βόρεια σύνορα, Τουρκία, και Δυτ. Μακεδονία.
Σημαντικό έργο μακροχρόνιου προγραμματισμού θα αποτελέσει η νέα σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης – Τοξοτών Ξάνθης, μέσω Αμφίπολης και Καβάλας, που θα συντομεύσει τη χρονοαπόσταση Θεσσαλονίκης - ανατολικών συνόρων.
Έργο του μεσοπρόθεσμου προγραμματισμού είναι η νέα σύνδεση Τοξοτών – Νέου Λιμένα Καβάλας, που ο κλάδος αυτός εισάγει την ένταξη της Καβάλας στο υφιστάμενο δίκτυο, παράλληλα όμως μπορεί να είναι η απαρχή της εξ ολοκλήρου νέας χάραξης γραμμής Θεσσαλονίκης – Αμφίπολης – Καβάλας – Τοξοτών που επαναπροσανατολίζει τον σιδηρόδρομο στον κύριο αναπτυξιακό άξονα της Ανατ. Μακεδονίας, έργο που μελετάται για τον απώτατο χρονικό ορίζοντα προγραμματισμού.
Στις γενικότερες κατευθύνσεις (ως προς τη χωρική διάρθρωση των υποδομών και υπηρεσιών μεταφορών) που καθορίζονται στο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, διατυπώνονται οι παρακάτω αρχές και στόχοι:
- Σε διαπεριφερειακό και περιφερειακό επίπεδο εντοπίζονται σημαντικές ανάγκες, δεδομένης και της γενικής προτεραιότητας στις σιδηροδρομικές υποδομές, στην ανάπτυξη και βελτίωση των σιδηροδρομικών συνδέσεων, μεταξύ των οποίων η προώθηση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Θεσσαλονίκης – Αμφίπολης μέσω της περιοχής των λιμνών.
- Η ένταξη της Περιφέρειας στα ευρύτερα διεθνή δίκτυα μεταφορών, ως πύλη του Βορειο-ανατολικού άξονα προσανατολισμού (ανάπτυξης) της χώρας, αλλά και ως διέξοδος των χωρών της ΝΑ Ευρώπης προς τη Μεσόγειο.
- Προτείνεται η σύνδεση της Καβάλας (λιμένας «Φίλιππος Β'») με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο (τμήμα Καβάλα – Νέα Καρβάλη - Τοξότες Ξάνθης).
- Η δρομολόγηση της διαδικασίας δημιουργίας νέας σύνδεσης υψηλής ταχύτητας Θεσσαλονίκη - Αμφίπολη / Νέα Ζίχνη - Καβάλα - Τοξότες (Αλεξανδρούπολη).
