Σε συζητήσεις με ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται διεθνώς στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, για την προοπτική «εισόδου» στη χώρα μας και στα πρότζεκτ αναζήτησης φυσικού αερίου, βρίσκεται η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ). Αυτό επισημαίνουν πηγές της ΕΔΕΥ, προσθέτοντας ότι οι σχετικές επαφές, στις οποίες περιλαμβάνονται και κολοσσοί του κλάδου, έχουν ξεκινήσει επισήμως από τον Φεβρουάριο και το συνέδριο East Med Gas Forum στη Αίγυπτο.
«Για να μιλάμε, προφανώς υπάρχει ενδιαφέρον», προσθέτουν οι ίδιοι κύκλοι, συμπληρώνοντας ότι οι συζητήσεις προς το παρόν επικεντρώνονται στην εμπλοκή των νέων εταιρειών στις υφιστάμενες έξι παραχωρήσεις, που περιλαμβάνονται στον «οδικό χάρτη» επιτάχυνσης των ερευνών, ο οποίος ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο της Συνάντησης εργασίας στα γραφεία της ΕΔΕΥ, παρουσία του πρωθυπουργού. Οι έξι αυτές παραχωρήσεις είναι οι «Ιόνιο», «μπλοκ 2», «μπλοκ 10», «Ιωάννινα», «Δυτικά Κρήτης», και «Νοτιοδυτικά Κρήτης».
Παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα
Η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος έρχεται σε μία συγκυρία όπου η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Μόσχα αλλάζει τις στρατηγικές των «παικτών» του κλάδου. Έτσι, μεγάλες εταιρείες αποφασίζουν να αποχωρήσουν από παραχωρήσεις που εκμεταλλεύονται στη Ρωσία, την ίδια στιγμή που η στρατηγική της «Γηραιάς Ηπείρου» για διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας δημιουργεί κίνητρο για τη δραστηριοποίηση σε νέες, ανεξερεύνητες έως τώρα περιοχές. Σε αυτό το πλαίσιο, η τρέχουσα συγκυρία δημιουργεί ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για την αναζήτηση κοιτασμάτων αερίου στη χώρα μας.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που ανακοινώθηκε, σε ένα με δύο χρόνια θα ολοκληρωθούν οι σεισμικές έρευνες, ώστε στα επόμενα 3 με 4 χρόνια να πραγματοποιηθούν οι ερευνητικές γεωτρήσεις. Έτσι, στις περιπτώσεις που εντοπισθούν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα, σε 6 με 7 χρόνια θα ξεκινήσει η παραγωγή.
Από τα έξι μπλοκ, δύο από τα πλέον υποσχόμενα (αλλά και τα πιο «ανώριμα» σε επίπεδο ερευνών), είναι τα θαλάσσια μπλοκ της Κρήτης. Υπενθυμίζεται ότι οι άδειες έρευνας και εκμετάλλευσης έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία όπου εκτός από τα ΕΛΠΕ (20%), συμμετέχουν η γαλλική TotalEnergies (40%) και η αμερικανική ExxonMobil (40%). Έτσι, ζητούμενο είναι η αντίδραση των δύο ξένων εταιρειών στο «σήμα» της ελληνικής πολιτείας για επίσπευση της εξερεύνησης των παραχωρήσεων.
Δυνατότητα σεισμικών στην Κρήτη παρά την εκκρεμότητα στο ΣτΕ
Για αυτό τον σκοπό, τα στελέχη της ΕΔΕΥ σημειώνουν ότι η Διαχειριστική Εταιρία θα συναντηθεί άμεσα με τις δύο εταιρείες. «Θα επικοινωνήσουμε με το πλέον επίσημο και κατηγορηματικό τρόπο στην ExxonMobil και Total ότι πρέπει να προχωρήσει το πρόγραμμα, θα τους δώσουμε χρόνο να καθορίσουν τη στάση τους. Πάντως, αν κάποια εταιρεία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην επιτάχυνση των ερευνών, θα αναζητηθεί κάποια άλλη που ενδιαφέρεται», προσθέτουν.
Σε κάθε περίπτωση, όπως συμπληρώνουν, δέσμευση της ΕΔΕΥ είναι πως και στα δύο μπλοκ της Κρήτης οι δισδιάστατες σεισμικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του 2023. Μάλιστα, οι κύκλοι της ΕΔΕΥ σημειώνουν πως δεν είναι απαγορευτική η εκκρεμότητα της εκδίκασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας της προσφυγής περιβαλλοντικών οργανώσεων κατά της έγκρισης της ΣΜΠΕ για τα σεισμικά.
Όπως προσθέτουν, υπάρχουν τρόποι ώστε να αντισταθμιστεί τυχόν αρνητική δικαστική έκβαση, όπως για παράδειγμα με ρήτρα που θα κατοχυρώνει τους επενδυτές έναντι του οικονομικού ρίσκου, ή με την ανάληψη της πρόσκτησης των σεισμικών από το Δημόσιο.
Έργα εθνικής σημασίας
Όσον αφορά τη στάση των εγχώριων εταιρειών (ΕΛΠΕ, Energean, οι κύκλοι της ΕΔΕΥ επισημαίνουν πως η παρουσία των επικεφαλής τους στη Συνάντηση εργασίας καταδεικνύει την πρόθεση επίσπευσης των ερευνών, με δεδομένο εξάλλου ότι ο «οδικός χάρτης» καταρτίσθηκε έπειτα από ζύμωσή μαζί τους. Παράλληλα, επισημαίνουν πως οι ελληνικές εταιρείες είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένες που «ξεκολλάνε» τα έργα, δίνοντας ιδιαίτερα σημασία στην ανακήρυξή τους ως έργων εθνικής σημασίας.
Όπως σημειώνουν, η ανακήρυξη αυτή, η οποία γίνεται με πρωτοβουλία της ΕΔΕΥ, θα επιτρέψει να μην υπάρξουν καθυστερήσεις σε όλες τις διαδικασίες στις οποίες εμπλέκεται το Δημόσιο. Επομένως, κάθε μία από τις αδειοδοτήσεις που χρειάζονται θα μπορεί να επιταχυνθεί κατά μερικούς μήνες, εξοικονομώντας έτσι συνολικά σημαντικά χρονικά διαστήματα. Μάλιστα, αν εντοπιστούν στην πορεία άλλα γραφειοκρατικά εμπόδια, θα υπάρξουν στοχευμένες παρεμβάσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο. Αυτή εξάλλου είναι και μία από τις αρμοδιότητες της Task Force που, όπως ανέφερε ο υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, πρόκειται να συσταθεί.
Οι υπόλοιπες παραχωρήσεις
Σχετικά με τις υπόλοιπες παραχωρήσεις, τα στελέχη της Διαχειριστικής Εταιρείας επισημαίνουν ότι η πιο ώριμα είναι τα «Ιωάννινα» (τα δικαιώματα της οποίας ανήκουν 100% στην Energean). Η ερευνητική γεώτρηση θα γίνει εντός του 2023, σε «στόχο» που έχει εντοπιστεί και ο οποίος βρίσκεται μακριά από τους παραδοσιακούς οικισμούς και τις προστατευόμενες περιοχές. Αν βρεθεί αξιοποιήσιμο κοίτασμα, η έναρξη παραγωγής μπορεί να γίνει και πιο γρήγορα από ό,τι προβλέπει ο «οδικός χάρτης» (τέλος του 2025), με την έκταση να μην καταλαμβάνει περισσότερα από 3-4 στρέμματα.
Στην περίπτωση του «μπλοκ 10» (Κυπαρισσιακός κόλπος) και του «Ιόνιο», είναι θετικό ότι πρόκειται για τον ίδιο παραχωρησιούχο (ΕΛΠΕ) και ότι οι έρευνες βρίσκονται στην ίδια φάση. «Θα πιέσουμε ώστε να γίνουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα τα 3D σεισμικά», προσθέτουν οι κύκλοι της ΕΔΕΥ. Όσον αφορά το «μπλοκ 2», η κοινοπραξία (Energean 75%, ΕΛΠΕ 25%) αποφάσισε να προχωρήσει απευθείας στην πρόσκτηση 3D σεισμικών δεδομένων, η οποία θα ξεκινήσει πριν το τέλος του 2022.
