«Η ζήτηση για τον κρόκο Κοζάνης είναι πολύ μεγάλη. Πρόκειται άλλωστε για ένα προϊόν που προσφέρει ένα πολύ καλό εισόδημα έναντι άλλων καλλιεργειών», σχολίασε, μιλώντας στο insider.gr, η Διευθύνουσα Σύμβουλος του αναγκαστικού συνεταιρισμό Κροκοπαραγωγών Κοζάνης , Ελένη Καλύβα.
Όπως η ίδια εξήγησε, ο συνεταιρισμός αριθμεί περί τα 1.000 μέλη, τα οποία καλλιεργούν σχεδόν 5.500 στρέμματα. Το μοναδικό αυτό προϊόν της κοζανίτικης γης εξάγεται σε ποσοστό περίπου 70% - σε 30 χώρες του κόσμου - ενώ το υπόλοιπο 30% διοχετεύεται στην Ελλάδα. Ο κύριος όγκος των εξαγωγών οδηγείται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αλώβητος από τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση ο κρόκος Κοζάνης
Σύμφωνα με την κυρία Καλύβα, ο πόλεμος στην Ουκρανία που αυτές τις ημέρες συμπληρώνει τρεις μήνες δεν είναι ικανός να ανακόψει τη θετική πορεία του κρόκου, καθώς ο συνεταιρισμός δεν πραγματοποιηθεί εξαγωγές στις δύο χώρες που εμπλέκονται άμεσα στην πολεμική σύρραξη.
Κι όμως ούτε η ενεργειακή κρίση – που δείχνει διαρκώς και στους πάντες – το πιο σκληρό της πρόσωπο, δεν επηρεάζει την παραγωγή και εμπορία του πολύτιμου αυτού προϊόντος, καθώς ο συνεταιρισμός δεν χρησιμοποιεί πολλά μηχανήματα, αφού η βασική δουλειά γίνεται με χέρια.
Δεδομένης της πληθωριστικής «θύελλας» που έχει ξεσηκωθεί και απειλεί τα πάντα στο πέρασμά της, η επικεφαλής του συνεταιρισμού αποκάλυψε ότι έχουν γίνει ανατιμήσεις της τάξης του 12% στα προϊόντα της ήδη από τις αρχές του 2022.
Το βασικό πρόβλημα για την περιοχή της Κοζάνης είναι η έλλειψη σημαντικού αριθμού εργατικών χεριών ώστε να προχωρήσουν στις αναγκαίες διαδικασίες. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε η κυρία Καλύβα, τη δεδομένη χρονική στιγμή και σε άμεση επικοινωνία με την περιφέρεια, «τρέχει» καμπάνια με βασική στόχευση την αύξηση της καλλιέργειας κρόκου κοζάνης.
Σύμφωνα με την ίδια, ένα όνειρο πολλών ετών ετοιμάζεται να πάρει σάρκα και οστά. Ο λόγος για την ανέγερση μουσείου και συσκευαστηρίου κρόκου Κοζάνης, το οποίο έχει ήδη δημοπρατηθεί, ενώ η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται σε δύο χρόνια από τώρα.
Η καλύτερη ποιότητα σαφράν στον κόσμο
Ο κρόκος συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες, ενώ δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν πως ανήκει στην καλύτερη ποιότητα σαφράν στον κόσμο.
Η Κλεοπάτρα το χρησιμοποιούσε στα καλλυντικά της, οι αρχαίοι Φοίνικες στις προσφορές τους στη θεά Αστάρτη, ο Όμηρος το αναφέρει στα κείμενά του ενώ το συναντάμε ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη. Η σημερινή πάντως καλλιέργεια του κρόκου στην Ελλάδα, στην περιοχή της Κοζάνης), έχει εισαχθεί από την Αυστρία κατά το 17ο αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, τη μετέφεραν Κοζανίτες έμποροι που εκείνη την εποχή διατηρούσαν στενές εμπορικές σχέσεις με την Αυστρία.
Οι κάτοικοι της Κοζάνης φυτεύουν τον κρόκο κάθε καλοκαίρι και όταν φτάσει το φθινόπωρο αφαιρούν με το χέρι τα πολύτιμα στίγματα του λουλουδιού και τα αποξηραίνουν προσεκτικά για να γίνουν τα βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Χρειάζονται 50.000 περίπου στίγματα για να προκύψουν 100 γραμμάρια κόκκινου κρόκου. Η συγκέντρωση του προϊόντος κρόκου στο συνεταιρισμό αρχίζει αμέσως μετά την ξήρανση, διαλογή και καθαρισμό των στιγμάτων.
Ο συνεταιρισμός
Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971, ενώ τα μέλη του έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα συλλογής, συσκευασίας και διακίνησης του κρόκου Κοζάνης.
Η ίδρυση του συνεταιρισμού δημιούργησε ένα φορέα που έχει τη συνολική ευθύνη της συγκέντρωσης, επεξεργασίας, τυποποίησης και διάθεσης του προϊόντος, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητά του και να αποφεύγεται η νοθεία που γινόταν στο παρελθόν, από τους εμπορομεσίτες, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση και την αρνητική εικόνα του προϊόντος.
Μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας είναι η περιοχή της Κοζάνης, σε μερικά χωριά της οποίας (Κρόκος, Άνω Κώμη, Κάτω Κώμη, Καρυδίτσα, Κοζάνη, Αγία Παρασκευή, Αιανή, Βαθύλακκος, Κεσαριά, Πετρανά, Λευκοπηγή κ.λπ.) γίνεται από πάρα πολλά χρόνια συστηματική καλλιέργεια του φυτού.
Οι μεγάλες ποσότητες του κρόκου Κοζάνης διαπραγματεύονται σε στίγματα που συσκευάζονται και διατίθενται στην αγορά σε μικρές συσκευασίες. Οι βασικές χώρες που απορροφούν τις εξαγωγές του προϊόντος είναι η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Ελβετία, η Αγγλία, η Γερμανία, οι σκανδιναβικές χώρες, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ιαπωνία.
Η ένταξη στην πρωτοβουλία ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ
Ο συνεταιρισμός έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ που συμπληρώνει ήδη δέκα χρόνια ζωής. Η ιστορία της ξεκινά τον Μάρτιο του 2012, στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, όταν μια ομάδα ανήσυχων Ελλήνων Επιχειρηματιών άρχισε να συζητά την προοπτική δημιουργίας ενός ζωντανού, κοινού χώρου έκφρασης και δράσης.
H πρωτοβουλία απαρτίζεται από ελληνικές παραγωγικές-μεταποιητικές εταιρείες που επιλέγουν, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσχέρειες της αγοράς, να διατηρούν το κέντρο των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων στη χώρα μας και κατά πλειοψηφία ανήκουν σε ιδιώτες επιχειρηματίες-παραγωγούς που και εκείνοι, ως φυσικά πρόσωπα, έχουν τη φορολογική και επιχειρηματική τους έδρα στην Ελλάδα. Το όραμα για ανάταση της ελληνικής οικονομίας και η ενίσχυση της φωνής της εγχώριας επιχειρηματικότητας αποτελούν κοινό αξιακό υπόβαθρο των επιχειρήσεων της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ, για αυτό και οι εταιρείες γίνονται «συναγωνιστές» και συνεργάζονται εντός κι εκτός συνόρων, ακόμα κι εάν δραστηριοποιούνται σε παρεμφερείς κλάδους της αγοράς.
Η πρωτοβουλία λειτουργεί σαν ένας χώρος συνεργειών και σαν μια κοινότητα εξωστρεφών παραγωγικών επιχειρήσεων. Χωρίς να δηλώνει ενάντια σε κανένα άλλο επιχειρηματικό σχήμα στη χώρα, η πρωτοβουλία ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ γίνεται ο «πρεσβευτής» των ελληνικών προϊόντων που προορίζονται για όλους τους Έλληνες και όχι μόνο, ώστε να πουληθεί ως άρτυμα στα διάφορα φαγητά.
