Αλλαγές στις συστάσεις που απευθύνει η Επιτροπή προς τα κράτη για τις πολιτικές που ακολουθούν το επόμενο διάστημα αναγκάστηκε να κάνει η σύνοδος του Ecofin την προηγούμενη εβδομάδα για να προσαρμοσθεί στις ραγδαίες αλλαγές συνθηκών. Ο λόγος για τις συστάσεις που θα ακολουθούν και την Ελλάδα τώρα που επιστρέψει στην κανονικότητα και μετά από την επικύρωση των ΥΠΟΙΚ οδεύουν προς έγκριση στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου και μετά θα εκδοθούν επισήμως από την Επιτροπή.
Η μία αλλαγή είναι η διαπίστωση πως «οι οικονομικές επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας έχουν επηρεάσει ασύμμετρα τα κράτη μέλη» κάτι που συνδέεται και με το βαθμό έκθεσης αλλά και την επίδραση στις αγορές, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για μία «ειδική» μεταχείριση κρατών που έχουν πιο μεγάλη πίεση, ανάλογα με την ερμηνεία που θα γίνει το επόμενο διάστημα. Η δεύτερη αλλαγή, είναι η παραδοχή πως το νέο σχέδιο για την ενεργειακή θωράκιση της ΕΕ πάει πιο.... πίσω κάτι που μένει να φανεί πως θα επηρεάσει και την ανάληψη δράσης στην ΕΕ αλλά και την αναθεώρηση των Σχεδίων Ανάκαμψης.
Οι 2 αλλαγές
Αναλυτικά, στην απόφαση της συνόδου αναφέρεται πως συμφωνήθηκε ότι, αν και ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνιστά κοινό κλυδωνισμό που επηρεάζει την ΕΕ στο σύνολό της, θα πρέπει να συμπεριληφθεί αναφορά στις διαφορετικές επιπτώσεις μεταξύ των κρατών μελών. Αυτό συνάδει με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής της 16ης Μαΐου 2022, στις οποίες επισημαίνεται επίσης ότι στο εσωτερικό της ΕΕ τα κράτη μέλη χαρακτηρίζονται από διαφορετικό βαθμό έκθεσης σε ορισμένους από τους διαύλους μετάδοσης των επιπτώσεων του πολέμου, δηλαδή στους διαύλους για το εμπόριο βασικών προϊόντων και στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Επίσης το κείμενο τροποποιήθηκε ώστε να αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι το σχέδιο REPowerEU, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησής του, δεν έχει εγκριθεί ακόμη από το Συμβούλιο. Έτσι, οι στόχοι των κρατών «δεν θα πρέπει να προδικάζουν το αποτέλεσμα των νομοθετικών διαδικασιών που πρόκειται να αποφασιστούν επί διαφορετικής (νομοθετικής) νομικής βάσης, με τη συμμετοχή και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου». Παρ όλα αυτά το Ecofin υπενθυμίζει ότι στη διακήρυξη των Βερσαλλιών, οι ηγέτες κάλεσαν την Επιτροπή να προτείνει ένα τέτοιο σχέδιο, να μειώσει ταχέως την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση, προκειμένου να επιτευχθεί ένα ανθεκτικότερο ενεργειακό σύστημα και μια καλά διασυνδεδεμένη Ενεργειακή Ένωση. Υπενθυμίζουν πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει ταχέως τις προτάσεις της Επιτροπής για την επίτευξη των στόχων του REPowerEU.
Οι συστάσεις για την Ελλάδα
Οι συστάσεις για την Ελλάδα δεν αλλάζουν. Παραμένουν οι ίδιες με τις αρχικές προτάσεις της Επιτροπής όπως ανακοινώθηκαν τον Μάιο, και ορίζουν σε 4 άξονες τις κινήσεις που πρέπει να κάνει η Αθήνα περιλαμβάνοντας από τη δημοσιονομική προσαρμογή και την επανεξέταση του τέλους επιτηδεύματος, έως την ολοκλήρωση του κτηματολογίου και την πρωτοβάθμια υγεία.
Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από την Ελλάδα φέτος και το 2023 να λάβει μέτρα προκειμένου:
1. Το 2023, να ακολουθήσει συνετή δημοσιονομική πολιτική, περιορίζοντας συγκεκριμένα την αύξηση των εθνικά χρηματοδοτούμενων τρεχουσών δαπανών κάτω από τη μεσοπρόθεσμη αύξηση του δυνητικού προϊόντος, λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη προσωρινή και στοχευμένη στήριξη προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που είναι περισσότερο ευάλωτα στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και προς τα άτομα που εγκαταλείπουν την Ουκρανία. Να είναι έτοιμη να προσαρμόσει τις τρέχουσες δαπάνες στην εξελισσόμενη κατάσταση. Να επεκτείνει τις δημόσιες επενδύσεις για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και για την ενεργειακή ασφάλεια, μεταξύ άλλων με τη χρήση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, του RΕPowerEU και άλλων κονδυλίων της ΕΕ. Για την περίοδο μετά το 2023, να ακολουθήσει δημοσιονομική πολιτική που θα αποσκοπεί στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και τη διασφάλιση αξιόπιστης και σταδιακής μείωσης του χρέους και δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα μέσω σταδιακής εξυγίανσης, επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων. Με βάση τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, να βελτιώσει τον φιλικό προς τις επενδύσεις χαρακτήρα του φορολογικού συστήματος μέσω της θέσπισης συστήματος προαποφάσεων σε θέματα φορολογίας και να επανεξετάσει τη διάρθρωση της φορολογικής επιβάρυνσης των αυτοαπασχολουμένων. Να διασφαλίσει την αποδοτικότητα της δημόσιας διοίκησης, διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα προσέλκυσης των κατάλληλων δεξιοτήτων και της συνέπειας με το ενιαίο μισθολόγιο.
2. Να προχωρήσει στην εφαρμογή του οικείου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, σύμφωνα με τα ορόσημα και τους στόχους που καθορίζονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2021. Να ολοκληρώσει ταχέως τις διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή σχετικά με τα έγγραφα προγραμματισμού της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, ώστε να αρχίσει η εφαρμογή τους. Να ολοκληρώσει τις εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις που έχουν επιδιωχθεί στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του κτηματολογίου.
3. Με σκοπό την εξασφάλιση επαρκούς και ισότιμης πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να ολοκληρώσει την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σύμφωνα με το πλαίσιο που τροποποιήθηκε βάσει της ενισχυμένης εποπτείας, συμπεριλαμβανομένης της στελέχωσης όλων των μονάδων πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της εγγραφής του πληθυσμού και της καθιέρωσης αποτελεσματικού συστήματος υποχρεωτικών παραπομπών των ασθενών από τους γενικούς ιατρούς.
4. Να μειώσει τη συνολική εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να διαφοροποιήσει τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων επιταχύνοντας την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας και υποδομών που καθιστούν δυνατή τη χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου. Να αντιμετωπίσει επίσης την εξάρτηση μέσω της εξασφάλισης επαρκούς δυναμικότητας των δικτύων και διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και των διασυνδέσεων αερίου και της διαφοροποίησης των οδών εφοδιασμού με αέριο. Να ενισχύσει το πλαίσιο της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών και να εντείνει τα μέτρα ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης μέσω μεταρρυθμίσεων και κινήτρων της αγοράς για τη στήριξη της απανθρακοποίησης του οικοδομικού τομέα και του τομέα των μεταφορών, ιδίως με την προώθηση της ηλεκτρικής κινητικότητας.
