Την ώρα που οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κινούνται σε επίπεδα πέραν κάθε λογικής σχεδόν σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο», η Κομισιόν έχει αλλάξει πλεύση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, συγκριτικά με την έως τώρα στάση της, η οποία επικεντρωνόταν σε προτάσεις προς τα κράτη-μέλη για την αναχαίτιση σε εθνικό επίπεδο των αυξήσεων στις λιανικές τιμές ρεύματος.
Έτσι, σε μία κίνηση που είναι δεδομένο ότι θα αλλάξει δραστικά τα δεδομένα της ενεργειακής κρίσης, και η οποία υπόσχεται να συμβάλει στη σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρισμού σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο», οι Βρυξέλλες, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας (DG Energy), σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr έχουν ήδη ξεκινήσει την τεχνική σχεδίαση του τρόπου εφαρμογής ενός πανευρωπαϊκού πλαφόν στην αγορά φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η σχετική επεξεργασία έχει προχωρήσει αρκετά, με συνέπεια το αργότερο έως το τελευταίο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου να είναι έτοιμη από τεχνικής πλευράς, ώστε να ξεκινήσει η διαβούλευσή της σε πολιτικό επίπεδο. Η διαβούλευση, από την οποία είναι πιθανό να υπάρξουν μικρές τροποποιήσεις στο σχήμα του πλαφόν, θα γίνει σε πρώτη φάση από τους υπουργούς Ενέργειας της Ε.Ε., ώστε στη συνέχεια η φόρμουλα να συζητηθεί από τους αρχηγούς των κρατών-μελών.
Παρέμβαση στη «ρίζα» του προβλήματος
Μάλιστα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Insider.gr, η τεχνική επεξεργασία ενδέχεται να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο, ώστε να ολοκληρωθεί συντομότερα. Έτσι, είναι πιθανό η λύση να είναι έτοιμη, ώστε η συζήτησή της σε πολιτικό επίπεδο να «συγχρονισθεί» με την έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας που έχει συγκαλέσει για το επόμενο χρονικό διάστημα η τσεχική προεδρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιβολή ανώτατου ορίων στις χονδρεμπορικές τιμές αερίου έχει προταθεί από τον Μάρτιο από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, με επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής . Σκοπός του πλαφόν είναι να αντιμετωπιστεί στη «ρίζα» του το πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης, δηλαδή το γεγονός ότι η εκτίναξη των τιμών στον ηλεκτρισμό οφείλεται στη «φωτιά» στις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο έχει εκτοξεύσει τα κόστη των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που λειτουργούν με το εν λόγω καύσιμο.
Έτσι, αν επιβληθεί ένα ανώτατο όριο στις τιμές του αερίου στην Ευρώπη, και έτσι αυτές αποκλιμακωθούν, τότε θα συμπαρασύρουν σε χαμηλότερα επίπεδα τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της «Γηραιάς Ηπείρου».
Δύο εναλλακτικά σενάρια
Με βάση τις πληροφορίες του Insider.gr, για την επιβολή του πλαφόν μελετώνται έως αυτή τη στιγμή δύο εναλλακτικά σενάρια. Το πρώτο, που προς ώρας φαίνεται να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες, αφορά το «μπλόκο» στις εισαγωγές καυσίμου στην Ευρώπη, οι οποίες θα έχουν τιμολογηθεί πάνω από το ανώτατο όριο που θα θεσπισθεί.
Το δεύτερο σενάριο αφορά την επιδότηση των εισαγωγέων καυσίμου, ώστε αυτοί να το διαθέσουν στις ευρωπαϊκές αγορές σε κόστος που δεν θα υπερβαίνει το πλαφόν, και όχι στην (υψηλότερη) τιμή με την οποία προμηθεύτηκαν το αέριο. Η υποψήφια αυτή λύση θυμίζει την παρέμβαση στην οποία έχουν προχωρήσει η Ισπανία και η Πορτογαλία, επιδοτώντας το αέριο, ώστε να αποκλιμακώσουν τις χονδρεμπορικές ηλεκτρισμού τους. Ως αποτέλεσμα, σήμερα για παράδειγμα, η αγορά ρεύματος στην Ιβηρική διαμορφώνεται στα 188,42 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, όταν π.χ. στην Αυστρία αγγίζει τα 764,17 €/MWh.
Όσον αφορά το πρώτο σενάριο, ιδιαίτερη σημασία έχει να διασφαλισθεί η επάρκεια τροφοδοσίας της Ευρώπης, στην περίπτωση μείωσης των εισαγωγής αερίου, με την ενεργοποίηση του «μπλόκου». Την ίδια στιγμή, στην προοπτική εφαρμογής του δεύτερου σεναρίου, το βασικό ερωτηματικό είναι από πού θα προέρχονταν τα κονδύλια για την επιδότηση των εισαγωγέων.
Χρονοβόροι οι άλλοι τρόποι αποσύνδεσης αερίου-ρεύματος
Για την επιλογή της πιο αποτελεσματικής λύσης και την αποσόβηση των όποιων παρενεργειών, σύμφωνα με πληροφορίες η Κομισιόν διαβουλεύεται τόσο μεγάλους παραγωγούς LNG ανά τον κόσμο, όσο και εταιρείες κολοσσούς στην εμπορία υγροποιημένου αερίου. Από την άλλη πλευρά, χαρακτηριστικό της σημασίας που δίνουν οι Βρυξέλλες στην παρέμβαση είναι ότι η DG Energy ενημερώνει σε τακτική βάση για την εξέλιξη της επεξεργασίας της την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Βέβαια, η επιβολή πλαφόν στο αέριο δεν είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποσυνδεθεί η τιμή του ηλεκτρισμού από την τιμή του φυσικού αερίου, καθώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί και με την κατάλληλη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος. Μάλιστα, η DG Energy μελετά ανάλογες τροποποιήσεις του Target Model, μεταξύ των οποίων και μία πρόταση που έχει υποβάλει η Ελλάδα.
Η προτεινόμενη λύση από τη χώρα μας αφορά τη «διχοτόμηση» της υφιστάμενης αγοράς Επόμενης Ημέρας, στο πρώτο σκέλος της οποίας θα συμμετέχουν οι μονάδες ΑΠΕ, τα υδροηλεκτρικά και τα πυρηνικά. Στο δεύτερο μέρος, θα λαμβάνουν μέρος οι μονάδες φυσικού αερίου και άνθρακα.
Το πρόβλημα που έχουν ωστόσο μεταρρυθμίσεις όπως οι παραπάνω είναι ότι, για να διαμορφωθεί συναίνεση στην εφαρμογή τους και να γίνουν οι κατάλληλες αλλαγές στο Target Model, θα χρειαστεί αρκετός χρόνος. «Δεν αποκλείεται να είναι έτοιμες αφότου τελειώσει η ενεργειακή κρίση», σημειώνουν χαρακτηριστικά αναλυτές του κλάδου. Αντίθετα, η επιβολή πλαφόν στο αέριο μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα και να έχει εξίσου άμεσα αποτελέσματα, χωρίς να χρειαστεί καμία παρέμβαση στο Target Model.
Γερμανία-Αυστρία ζητούν άμεση λύση
Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να ικανοποιήσει το αίτημα που εκφράζουν ολοένα περισσότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες τα τελευταία 24ωρα, για την ανάγκη άμεσης αποσύνδεσης των τιμών ρεύματος από το κόστος του αερίου. Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκαν οι χθεσινές δηλώσεις του καγκελάριου της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, ο οποίος επισήμανε ότι «πρέπει να σταματήσουμε αυτήν την τρέλα που εκτυλίσσεται καθημερινά στις αγορές ενέργειας», προσθέτοντας μάλιστα ότι αυτό αυτό δεν είναι εφικτό παρά μόνο εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου και όχι μεμονωμένα του εθνικού.
Την ανάγκη για άμεσο διαχωρισμό των τιμών των δύο ενεργειακών προϊόντων επισήμανε χθες και ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, μιλώντας στην εφημερίδα Bild.
Φωνές όπως οι παραπάνω απηχούν την ολοένα πιο διαδεδομένη αντίληψη στον πολιτικό κόσμο της Ευρώπης, για το ότι ο εκτροχιασμός των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με μία πανευρωπαϊκή και δραστική λύση. Ένας εκτροχιασμός που οδηγεί για παράδειγμα σήμερα, Δευτέρα, 8 ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού πάνω από τα 700 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και την ελληνική αγορά σε ένα νέο αρνητικό ρεκόρ, στα 697,25 ευρώ/MWh.
Έτσι, αυτό το «τοπίο» στην ενέργεια δημιουργεί πρόσφορο έδαφος ακόμη και για ιδέες που μέχρι και την άνοιξη φαίνονταν υπέρμετρα ριζοσπαστικές, όπως το πλαφόν στο αέριο.
