Εννέα μεγάλης αλλά και μικρότερης κλίμακας δράσεις «Εξοικονομώ» (ή τύπου «Εξοικονομώ»), θα έχουν ενεργοποιηθεί μέσα στους επόμενους μήνες - και το αργότερο μέχρι την άνοιξη του 2023 - με στόχο την επιδότηση παρεμβάσεων για την ενεργειακή απόδοση σε κατοικίες, επιχειρήσεις και δημόσια κτίρια. Πρόκειται για προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού άνω των 4 δισ. ευρώ τα οποία αναμένεται ότι θα αναθερμάνουν τον ευρύτερο κλάδο της κατασκευής και του real estate και θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των ιδιοκτητών/χρηστών θωρακίζοντάς τους μεταξύ άλλων κατά της ενεργειακής κρίσης.
Ήδη αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη το «Εξοικονομώ 2021», προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ και δικαιούχους 87.578 νοικοκυριά (με σχετική απόφαση τον Αύγουστο εντάχθηκαν και οι 47.433 επιλαχόντες και τους κινητοποιούμενους πόρους να αναμένεται ότι θα φθάσουν ή και θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. Πρόκειται για ένα από τα «κλασικά» προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών με παρεμβάσεις όπως είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων, η μόνωση κλπ, το οποίο θεωρείται από τα πιο επιτυχημένα project από τότε που ξεκίνησε με την αγορά μάλιστα να προσβλέπει σε επόμενες αντίστοιχες δράσεις. Μάλιστα, στις σχεδιαζόμενες πράξεις στρατηγικής σημασίας στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Κλιματική Αλλαγή» του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, αναφέρεται νέα αντίστοιχη δράση προϋπολογισμού 625 εκατ. ευρώ το οποίο σχεδιάζεται να ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2023, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Μάιο του 2025.
Μόλις χθες, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ανακοίνωσε λεπτομέρειες για ένα καινοτόμο πρόγραμμα το οποίο θα αφορά αποκλειστικά στους νέους 18-39 ετών. Η δράση «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω», συνολικού προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ εντάσσεται στη στρατηγική της κοινωνικής στέγασης που δρομολογεί η κυβέρνηση και έχει ως στόχο παλιές πατρογονικές κατοικίες να μπορέσουν να αξιοποιηθούν και να ενισχυθούν οι νέοι προκειμένου να ξεκινήσουν τη ζωή τους σε σπίτια τα οποία θα είναι αναβαθμισμένα ενεργειακά. Το πρόγραμμα δομείται σε δύο πυλώνες, στην ενεργειακή αναβάθμιση και στην ανακαίνιση. Για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας, ανώτατος προϋπολογισμός είναι 25.000 ευρώ με επιδότηση από 50-90% ανάλογα με το εισόδημα νέου ενώ για την ολοκλήρωση των εργασιών μπορεί να ληφθεί άτοκο δάνειο. Ο δεύτερος πυλώνας που αφορά στην ανακαίνιση, αφορά σε παρεμβάσεις προϋπολογισμού έως και 10.000 ευρώ και θα χρηματοδοτεί παρεμβάσεις για ανακαινίσεις δωματίων (δάπεδα, επιχρίσματα κλπ) αλλά και αγορά οικιακών συσκευών όπως είναι ψυγείο ή κουζίνα υψηλής ενεργειακής κλάσης.
Στο ίδιο πλαίσιο, ένα άλλο πρόγραμμα, το οποίο θα τρέξει το επόμενο διάστημα και θα αφορά μεταξύ άλλων και σε παρεμβάσεις εξοικονόμησης είναι η ξεχωριστή δράση για τις ανακαινίσεις κενών κατοικιών. Πρόκειται για μια δράση που εφαρμόζεται και στο εξωτερικό, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και επιδότηση έως 40% για τιμολόγια εργασιών υλικών. Στόχος είναι να προσφέρει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες με φορολογικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ να ανακαινίσουν τις κατοικίες και να τις χρησιμοποιηθούν για στέγαση νέων ανθρώπων τουλάχιστον για τρία χρόνια. Επιλέξιμες είναι οι κατοικίες έως 100 τ.μ. και προϋπόθεση είναι η κατοικία να μην είναι μισθωμένη το προηγούμενο διάστημα ή να είναι δηλωμένη ως κενή.
Ωστόσο, επιδότηση για ενεργειακή αναβάθμιση δικαιούνται και οι επιχειρήσεις. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η δημοσίευση του οδηγού για το πρόγραμμα εξοικονόμησης για τις επιχειρήσεις ενώ η πλατφόρμα αναμένεται να έχει τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς και πιθανότατα μέσα στο Δεκέμβριο. Υπολογίζεται ότι μέσω του νέου προγράμματος, 9.700 επιχειρήσεις θα λάβουν χρηματοδοτική στήριξη για ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις των κτιρίων και των διαδικασιών τους (συστήματα ανάκτησης θερμότητας στο πλαίσιο παραγωγικών διαδικασιών, εγκατάσταση «έξυπνων» ενεργειακών συστημάτων, ηλεκτρικά οχήματα διανομής κλπ). Το συνολικό κόστος της επένδυσης υπολογίζεται στα 947,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 450 εκατ. ευρώ (558 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ) θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και τα υπόλοιπα 497,5 εκατ. ευρώ από συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Ομοίως, μια μικρότερη δράση, επίσης για επιχειρήσεις ανακοίνωσε πρόσφατα και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος επεσήμανε ότι θα ακολουθήσει ειδικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έως 10 κιλοβάτ, προκειμένου να τοποθετήσουν ηλιακά πάνελ και να παράγουν ρεύμα, όχι για net metering, αλλά για ιδιοκατανάλωση.
Ένα πιο «φρέσκο» πρόγραμμα είναι το πολυσυζητημένο «ΗΛΕΚΤΡΑ», η μεγαλύτερη δράση για την εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια κτίρια, το οποίο έχει συνολικό προϋπολογισμό 640 εκατ. ευρώ αλλά τα συνολικά κεφάλαια μέσα και από την αναμενόμενη για την υλοποίηση του προγράμματος μόχλευση θα ανέλθουν στα 920 εκατ. ευρώ. Η πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων άνοιξε την Δευτέρα με στόχο να αναβαθμιστούν ενεργειακά 2.5 εκατ. τ.μ. κτιρίων του δημοσίου τομέα και ζητούμενο να επιτευχθεί, κατ’ ελάχιστον, 30% εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο και 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το ποσοστό επιχορήγησης μπορεί να φθάσει και το 70% και πρόκειται για κεφάλαια που θα κατευθυνθούν σε παρεμβάσεις όπως είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης, ψύξης και αερισμού, συστήματα φωτισμού χώρων, συστήματα αυτοματισμού, συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων κλπ.
Παραμένοντας στα δημόσια κτίρια, ως έργα τα οποία προβλέπουν την κατασκευή λιγότερο ενεργοβόρων κτιρίων (εφόσον μιλάμε για σύγχρονα κτίρια με τελευταίας τεχνολογίας προδιαγραφές), θα μπορούσαν να θεωρηθούν και οι σύγχρονες φοιτητικές εστίες που θα δημιουργηθούν σε πέντε πανεπιστήμια της χώρας: Θράκη, Δυτ. Μακεδονία, Δυτ. Αττική και Κρήτη. Πρόκειται για τμήμα συνολικού μεταρρυθμιστικού σχεδίου για την Ανώτατη εκπαίδευση με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που θα αφορούν στη δημιουργία υποδομών φιλοξενίας άνω των 8.150 κλινών με κόστος άνω των 540 εκατ. ευρώ.
Και φυσικά, δεν πρέπει να λησμονηθεί το πρόγραμμα που υλοποιείται αυτή τη στιγμή για την αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών, «Ανακυκλώνω-Αλλάζω συσκευή», συνολικού προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ (στον αρχικό προϋπολογισμό των 150 εκατ., προστέθηκαν 140 εκατ. ευρώ τα οποία διατίθενται προκειμένου να ωφεληθούν 200.000 επιπλέον δικαιούχοι). Η επιδότηση ξεκινάει από 30% και θα φτάνει το 50% του κόστους συσκευών ανάλογα με το εισόδημα του νοικοκυριού και θα κυμαίνεται από 135 ευρώ και θα φτάνει τα 700 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο της συσκευής.
