Ο οίκος Moody's δεν αναβάθμισε την Ελλάδα την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, επιβεβαιώνοντας την απλή αξιολόγηση στη βαθμίδα «Ba3» με σταθερό outlook, με τους βασικούς παράγοντες για αυτή την απόφαση να είναι τρεις, όπως εξηγεί με αναλυτική έκθεσή του.
Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, οι κύριοι παράγοντες είναι οι ακόλουθοι:
- η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών, που είχε βελτιωθεί σημαντικά, ωστόσο ο δείκτης NPEs παραμένει συγκριτικά υψηλός
- η ισχυρή ανάκαμψη της ανάπτυξης επισκιάζεται από τον υψηλό πληθωρισμό και την αναμενόμενη επιβράδυνση
- ο μειούμενος δείκτης χρέους και η ισχυρή προσιτότητά του, αντισταθμίζονται από τα πολύ υψηλά επίπεδα χρέους.
Λεπτομερείς πιστωτικές εκτιμήσεις - Oι τέσσερις παράγοντες για την πιστωτική εικόνα
«Το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας υποστηρίζεται από ένα σταθερό ιστορικό επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, ισχυρή υποστήριξη από τους πιστωτές της στη ζώνη του ευρώ και επιταχυνόμενη μεταρρυθμιστική δυναμική από το 2019, η οποία έχει οδηγήσει σε ορατές βελτιώσεις στους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, καθώς και στον τραπεζικό τομέα» επισημαίνεται αρχικά.
Στη συνέχεια, ο οίκος διαπιστώνει πως «ενώ το βάρος του δημόσιου χρέος είναι πολύ υψηλό, η Ελλάδα επωφελείται από μια ευνοϊκή διάρθρωσή του, ένα μεγάλο ταμειακό απόθεμα ασφαλείας και την ισχυρή οικονομική προσιτότητα του χρέους».
Παράλληλα, αναγνωρίζει ότι η ελληνική οικονομία «έχει ανακάμψει γρήγορα από το σοκ της πανδημίας και σημαντικά κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ, σταθερό Aaa) μαζί με τις ιδιωτικές επενδύσεις θα στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια».
Ωστόσο, όπως καταλήγει στα συμπεράσματά της η Moody's, το «ολοένα και περισσότερο δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον στην Ευρώπη αποτελεί κίνδυνο».
Η πιστωτική εικόνα της Ελλάδας, όπως διευκρινίζει, καθορίζεται από τέσσερις παράγοντες:
- την οικονομική ισχύ
- την ισχύ των θεσμών και της διακυβέρνησης
- την δημοσιονομική ισχύ
- την ευαισθησία στον κίνδυνο διάφορων (πολιτικών και οικονομικών) γεγονότων, τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό.
Η οικονομική ισχύς (economic strength) της Ελλάδας, αξιολογείται με «baa2», που εξισορροπεί τα σχετικά υψηλά επίπεδα πλούτου της χώρας με το μέτριο μέγεθος της οικονομίας και το εξίσου μέτριο επίπεδο οικονομικής διαφοροποίησης. «Αντικατοπτρίζοντας τη μακρά και βαθιά ύφεση της Ελλάδας μεταξύ 2009 και 2016, και την απότομη συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ το 2020, η αστάθεια της ανάπτυξης ήταν υψηλότερη απ’ ό,τι για τα περισσότερα κράτη που αξιολογούμε», επισημαίνει στην έκθεσή του ο οίκος.
Σε ό,τι αφορά την ισχύ των θεσμών και της διακυβέρνησης (institutional strength and government strength) της Ελλάδας τη βαθμολογεί με «ba1», δύο βαθμίδες χαμηλότερα από την αρχική βαθμολογία του «baa2», με την καθοδική προσαρμογή να εξηγείται από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους του ιδιωτικού τομέα το 2012.
Η δημοσιονομική ισχύ της Ελλάδας, αξιολογείται με «ba3» και ενσωματώνει την προσδοκία του οίκου για μείωση του δείκτη χρέους από τα πολύ υψηλά επίπεδά του, καθώς και το ευνοϊκό προφίλ που παρουσιάζει η δομή του χρέους της κυβέρνησης, όπως η μακροχρόνια μέση διάρκεια λήξης περίπου 18 ετών.
Τέλος, ο οίκος βαθμολογεί την ευαισθησία της Ελλάδας στον κίνδυνο γεγονότων με «ba». Αυτή η αξιολόγηση παραμένει καθορισμένη από κινδύνους που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα ο οποίος, παρά τις σημαντικές βελτιώσεις, συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από συγκριτικά αδύναμη ποιότητα ενεργητικού, χαμηλή κερδοφορία και μεγάλο μερίδιο κεφαλαίων χαμηλότερης ποιότητας με τη μορφή αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων. Μαζί με το σχετικά μεγάλο τους μέγεθος, δημιουργούν μια μεγάλη πιθανή υποχρέωση που θα μπορούσε να αντικατοπτριστεί στον ισολογισμό της κυβέρνησης.
Μάλιστα, ο οίκος αξιολόγησης κάνει εκτενή αναφορά στα πιστωτικά πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της χώρας μας, ενώ αναφέρει και τους παράγοντες που είναι ικανοί να οδηγήσουν σε αναβάθμιση ή υποβάθμιση.
Πιστωτικά πλεονεκτήματα
- Ισχυρό ιστορικό εφαρμογής ενός απαιτητικού συνόλου διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
- Πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, μέτριες ανάγκες δανεισμού εν μέσω συνεχούς πιστωτικής υποστήριξης
- Πολύ υψηλότερα επίπεδα πλούτου από χώρες σε παρόμοια επίπεδα αξιολόγησης
Πιστωτικές προκλήσεις
- Μείωση του πολύ υψηλού επιπέδου χρέους που εξαρτάται από τη συνετή δημοσιονομική στάση για τα επόμενα χρόνια
- Διατήρηση της εστίασης στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων σε θεσμικό επίπεδο και στον τομέα της διακυβέρνησης
- Συνεχής εστίαση στη βελτίωση της ισχύος του τραπεζικού τομέα
Παράγοντες για αναβάθμιση
«Η συνέχιση των οικονομικών πολιτικών υπέρ της ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων και δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση, ανεξάρτητα από μια πιθανή κυβέρνηση συνασπισμού μετά τις επόμενες γενικές εκλογές, που θα οδηγήσει σε μακροοικονομικούς και δημοσιονομικούς δείκτες που θα υπερβαίνουν τις προσδοκίες μας. Περαιτέρω βελτιώσεις στον τραπεζικό τομέα θα ήταν επίσης θετικές», σημειώνει η Moody's.
Παράγοντες για υποβάθμιση
«Μια παρατεταμένη περίοδος αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας που θα οδηγήσει σε αντιστροφή της πολιτικής πορείας που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, επιβαρύνοντας στο επιχειρηματικό κλίμα και τις ΑΞΕ (Άμεσες Ξένες Επενδύσεις) ενώ θα ήταν αρνητική για την πιστοληπτική ικανότητα. Ομοίως, μια βαθύτερη από την αναμενόμενη ύφεση στη ζώνη του ευρώ με πιο έντονο αντίκτυπο στην οικονομία και τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας θα μπορούσε επίσης να επιβαρύνει τις προοπτικές. Μια διαρκής, ουσιαστική επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης σε συνδυασμό με μια απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα θα προκαλούσε μια αρνητική δράση αξιολόγησης», προειδοποιεί ο οίκος.
