Με πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος και πρωτογενές πλεόνασμα από οριακό έως 1% του ΑΕΠ το 2023, αλλά με την «ελπίδα» για μια έστω και εκ των υστέρων «ελαστικοποίηση» των στόχων, (σ.σ. λόγω της προσπάθειας κοινής αντίδρασης της ΕΕ στην αγορά αερίου, αλλά των σκέψεων που πλέον αναζωπυρώνονται στις Βρυξέλλες για πιο μεγάλη «ελευθερία» λήψης μέτρων στήριξης ανά την ΕΕ τον επόμενο χρόνο λόγω της ύφεσης με την οποία απειλείται ), κλειδώνει ο νέος προϋπολογισμός. Η επιμονή στην τήρηση των δημοσιονομικών στόχων είναι το βασικό του χαρακτηριστικό με στόχο να περάσει το «΄μήνυμα» στις αγορές, ενώ ο χρόνος κατάθεσής του Προσχεδίου στη Βουλή στις 3 Οκτωβρίου ορίζεται από το Σύνταγμα (σ.σ. έως την 1η Δευτέρα του Οκτωβρίου).
Το οικονομικό επιτελείο κάνει σαφές σε όλους τους τόνους πως αυτή τη στιγμή με το πακέτο της ΔΕΘ των 5,5 δισ. ευρώ (1,85 δισ. ευρώ μέτρων στήριξης για φέτος και 3,65 δισ. ευρώ μόνιμων ελαφρύνσεων για το 2023), έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο για επιπλέον στήριξη της αγοράς και της κοινωνίας. Αρμόδια στελέχη μάλιστα εξηγούν πως με δεδομένη την έλλειψη ορατότητας στο μέτωπο κυρίως του φυσικού αερίου δεν μπορεί να γίνει καμία κίνηση ακόμη και έως το τέλος του έτους. Φέρνουν ως παράδειγμα τις διακυμάνσεις στο TTF (σ.σ. που έκλεισε την Παρασκευή στα 185,5 ευρώ η μεγαβατώρα αφού είχε μειωθεί στα 180 ευρώ από τα 340 ευρώ η μεγαβατώρα έναν μήνα πριν) που προκαλεί μεγάλα «σκαμπανεβάσματα» στη δημόσια δαπάνη για το σχήμα επιδότησης ρεύματος: το κόστος για τα κρατικά ταμία του μηνός Σεπτεμβρίου μπορεί να φτάσει από τα 800 εκατ. ευρώ έως τα 1,1 δισ. ευρώ. Δηλαδή υπάρχει μία «διαφορά» κόστους 300 εκατ. ευρώ σε έναν μήνα, ένα ποσό που ξεπερνά σε αξία και 2 επιδόματα θέρμανσης (σ.σ. 150 εκατ. ευρώ για το 2022). Και τούτο όταν προς το παρόν η πρόβλεψη δημόσιας δαπάνης για το ρεύμα είναι 100 εκατ ευρώ τον μήνα για το τελευταίο τρίμηνο με το νέο σχήμα που ανακοινώθηκε….
Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, αυτή η διαφοροποίηση μέχρι την… τελευταία στιγμή δείχνει πόσο μπορεί να μεταβάλλεται η κατάσταση το επόμενο διάστημα, μέχρι και τις τελευταίες μέρες του Δεκεμβρίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, προσθέτουν, είναι πιθανό αν πρέπει να γίνει μία «προσθήκη» στα μέτρα στήριξης λόγω αλλαγής συνθηκών (πχ στο αέριο ή στο πετρέλαιο), αν δεν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος, τότε να «εγγραφεί» δημοσιονομικά στον Ιανουάριο. Στο τέλος Δεκεμβρίου θα ανακοινωθεί άλλωστε και το αν θα γίνει η παράταση του επιδόματος θέρμανσης και για το 2023 (επιπλέον κόστος 100 εκατ. ευρώ.
Βεβαίως, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, περιμένουν να δουν τι θα γίνει με το αίτημα (που στηρίζει η Ελλάδα) για πλαφόν στην αγορά αερίου και με τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες της ΕΕ και στο δημοσιονομικό πεδίο. Με τα πρώτα «ραντεβού» για το ενεργειακό μέτωπο να κλιμακώνονται μέσα στην εβδομάδα.
Οι στόχοι του 2023
Το προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού θα σταλεί και στις Βρυξέλλες έως τις 15/10 που θα τον αποτιμήσουν. Τα «σχόλια» της Επιτροπής, σε συνδυασμό με τις οικονομικές συνθήκες (όπως θα εξελίσσονται), αλλά και με τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν σε επίπεδο ΕΕ θα ενσωματωθούν στο τελικό Σχέδιο του Νοεμβρίου. Συζητήσεις για τον Προϋπολογισμό θα γίνουν και στις δια ζώσης επαφές που θα ξεκινήσουν στις 4 Οκτωβρίου (σ.σ. την επομένη της κατάθεσής του) και με τα στελέχη των θεσμών που θα έρθουν στην Αθήνα για την μεταπρογραμματική εποπτεία.
Παρ όλα αυτά, καθώς η προθεσμία της 3ς Οκτωβρίου πλησιάζει, ο σχεδιασμός ολοκληρώνεται με βάση την, πολύ περιορισμένη, ορατότητα που υπάρχει. Το Προσχέδιο στηρίζεται, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας σε ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ κατά 5,3% για το 2022 (σ.σ. από αρχική εκτίμηση για ανάπτυξη κατά 3,1% φέτος) που οδηγεί σε αξία ΑΕΠ κοντά στα 205 δις ευρώ φέτος.
Η άνοδος του ΑΕΠ το 2023 υπολογίζεται πως θα είναι κατά 2,1% για το 2023. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος εκτιμάται στο 3,1% για το 2022 και στο 0,9% για το 2023 (σ.σ. με δυσμενές σενάριο για ύφεση 0,9% που θεωρείται όλο και πιο…. κοντινό).
Η εκτίμηση για τον πληθωρισμό θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό σενάριο για άνοδο τιμών κατά 8,1% φέτος και κατά 5,5% το 2023 ανά την ΕΕ (σ.σ. με δυσμενές δε σενάριο διψήφιου πληθωρισμού για το 2023). Ο υψηλός πληθωρισμός μαζί με την ανάπτυξη οδηγεί σε ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους και φέτος (κατά 13% του ΑΕΠ όπως και το 2021) επιστρέφοντας το δείκτη χρέους αρχικά στα επίπεδα προ πανδημίας (κάτω από το 180% του ΑΕΠ) και στη συνέχεια προς το 160% του ΑΕΠ. Το ΑΕΠ της χώρας μας θα υπερβεί, εφέτος, τα 200 δισ. ευρώ, και αναμένεται να προσεγγίσει τα 205 δισ. ευρώ.
