To φυσικό αέριο αποτελεί μείζον θέμα για τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ, που έχουν εισέλθει σε έναν αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες ποσότητες για τον χειμώνα, είτε πανευρωπαϊκά με κοινές αγορές μέχρι και σκέψεις για πλαφόν στην τιμή είτε εθνικά, με την κατάσταση να αλλάζει δραματικά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το μπαράζ των δυτικών κυρώσεων και την ραγδαία επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης.
Με το 40% του φυσικού αερίου της ΕΕ το 2021 να προέρχεται από τη Ρωσία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκμεταλλεύται τους πόρους της χώρας του ως όπλο για να προκαλέσει τον ενεργειακό «στραγγαλισμό» του μπλοκ, όπως συχνά ισχυρίζονται δυτικοί αξιωματούχοι, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να καλούνται να βρουν λύσεις από τη στιγμή που και η Μόσχα κλείνει τη στρόφιγγα, ενώ ο πληθωρισμός και η ακρίβεια εκτινάσσονται σε δυσθώρητα ύψη.
Η Γηραιά Ήπειρος αναζητά εναλλακτικές πηγές για τις απαραίτητες ροές φυσικού αερίου ώστε να γεμίσει τις αποθήκες της, και έχει επενδύσει στο Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) από την παγκόσμια αγορά, όπως επισημαίνει το Politico.
Παράλληλα, το Αζερμπαϊτζάν, η Αλγερία και η Νορβηγία αποτελούν επίσης προμηθευτές για τον «καυστήρα» των «27», με έναν χάρτη από το διεθνούς μέσου να απεικονίζει ποιες ροές και από πού αυξήθηκαν ή μειώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Παρά τη μειωμένη εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου τους τελευταίους μήνες, από τον Απρίλιο του 2022 οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης της ΕΕ γεμίζουν ταχύτερα από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια, λόγω και της επιτακτικής ανάγκης. Μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, είχε γεμίσει το 85% της χωρητικότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου του μπλοκ με τις ηγεσίες να καλούν σε λελογισμένη χρήση για την εξοικονόμηση ενέργειας. Τον Ιούνιο του 2022, οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην ΕΕ μειώθηκαν έτι περαιτέρω, σύμφωνα με το Politico.
Tα ποσοστά ανά χώρα
Σε επίπεδο χωρών, οι περισσότερες έχουν γεμάτες τις δεξαμενές τους σε ποσοστό άνω του 80%. Ωστόσο, η πραγματική ποσότητα φυσικού αερίου σε απόλυτες τιμές διαφέρει ριζικά ανάλογα με την εκάστοτε χώρα. Χαρακτηριστικές είναι οι 221 τεραβατώρες φυσικού αερίου που έχει εξασφαλίσει η Γερμανία έως τις... 0,1 τεραβατώρες φυσικού αερίου που διαθέτει στην κατοχή της η Σουηδία, μέχρι και τις 19 Σεπτεμβρίου.
Στην σχετική κατάταξη, την πρωτιά κατακτά η Γερμανία με 221,1 τεραβατώρες φυσικού αερίου στις αποθήκες, ακολουθούμενη από την Ιταλία με 170,7. Την τριάδα συμπληρώνει η Γαλλία με 127, ενώ τέταρτη ανέρχεται η Ολλανδία με 121,7.
Διψήφια είναι τα ποσοστά της Αυστρίας (71,9) με την Ουγγαρία να έπεται με 47,7. Στον αντίποδα, στον πάτο της λίστας έρχονται η Σουηδία με 0,1, μία θέση πάνω είναι η Πορτογαλλία με 3,9 ενώ Κροατία και Βουλγαρία ισοψηφούν με 4,1.
Gazprom: Τέλος το ρωσικό φυσικό αέριο εάν μπει πλαφόν
Με την ιδέα του πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου να καλλιεργείται έντονα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ την περασμένη Κυριακή ξεκαθάρισε πως εάν κάτι τέτοιο υιοθετηθεί, θα διακοπούν οι ρωσικές προμήθειες.
«Μια τέτοια μονόπλευρη απόφαση αποτελεί φυσικά παραβίαση των υφιστάμενων συμβάσεων, που θα οδηγούσε σε τερματισμό των προμηθειών», υπογράμμισε ο CEO του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού.
Αντίστοιχη τοποθέτηση είχε διατυπωθεί και δια στόματος του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος είχε καταστήσει σαφές τον περασμένο μήνα ότι θα διακόψει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης εάν επιβληθούν ανώτατα όρια τιμών, προειδοποιώντας τη Δύση ότι θα «παγώσει».
«Η Ρωσία θα σταματήσει να διοχετεύει φυσικό αέριο και πετρέλαιο αν επιβληθεί πλαφόν στις τιμές των ρωσικών πηγών ενέργειας» είχε σημειώσει στις αρχές Σεπτεμβρίου ο Βλ. Πούτιν χαρακτηρίζοντας «ανόητη» τη σκέψη για ανώτατα όρια, ενώ επεσήμανε πως η Μόσχα θα αποχωρήσει από τα συμβόλαια προμηθειών της, σε αυτή την περίπτωση.
«Η Μόσχα δεν θα έχει πρόβλημα να πουλάει ανά τον κόσμο τις τεράστιες ενεργειακές πηγές της παρά τις δυτικές κυρώσεις», επισήμανε ο Ρώσος πρόεδρος, υποστηρίζοντας ότι η επιβολή πλαφόν θα οδηγούσε σε αυξήσεις τιμών και ότι η παγκόσμια ζήτηση ρωσικής ενέργειας είναι μεγάλη, ενώ η Ρωσία έχει συμφωνήσει σε όλες τις βασικές παραμέτρους για την πώληση φυσικού αερίου στην Κίνα μέσω της Μογγολίας.
«Η Ευρώπη θα παγώσει και με γεμάτες δεξαμενές»
Τρομακτική ήταν και η έτερη πρόβλεψη του επικεφαλής της Gazprom που επεσήμανε πως τα νοικοκυριά στην ΕΕ θα παγώσουν κατά τη διάρκεια ενός ισχυρού ψύχους τον χειμώνα, παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της έχει σχεδόν γεμάτες τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου.
«Ο χειμώνας μπορεί να είναι σχετικά ζεστός, αλλά μια εβδομάδα ή ακόμη και πέντε ημέρες θα έχει αφύσικο κρύο και είναι πιθανό ολόκληρες πόλεις και εδάφη, Θεός φυλάξοι, να παγώσουν», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Aλεξέι Μίλλερ, μιλώντας στο Russian Energy Week στη Μόσχα την Τετάρτη.
Κατά τις ημέρες της αιχμής της χειμερινής ζήτησης, η Ευρώπη θα μπορούσε να χάσει περίπου 800 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ημερησίως ή το 1/3 της συνολικής κατανάλωσής της, προειδοποίησε ο κ. Μίλερ, επικαλούμενος αναλυτές.
«Σίγουρα, η Ευρώπη θα επιβιώσει, αλλά τι θα συμβεί μέχρι τη στιγμή που θα χρειαστεί να γεμίσει τις αποθήκες της πριν από τον χειμώνα του 2023 και του 2024; Τότε θα γίνει σαφές τότε ότι η ενεργειακή κρίση έχει έρθει για να μείνει και όχι απλά για ένα σύντομο χρονικό διάστημα» διαπίστωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gazprom, προβλέποντας πως οι ευρωπαϊκές δεξαμενές τον Μάρτιο του 2023 θα είναι γεμάτες μόλις στο 5%.
Αμετανόητη για την ενεργειακή της πολιτική η Μέρκελ
Ενδιαφέρον έχει και η εξομολόγηση της πρώην Γερμανίδας Καγκελαρίου, Άνγκελας Μέρκελ, η οποία δεν μετανιώνει για την ενεργειακή πολιτική που ακολούθησε κατά τα 16 χρόνια της εξουσίας της, μια πολιτική που τοποθέτησε τη Ρωσία σε έναν από τους σημαντικότερους προμηθευτές φυσικού αερίου της χώρας της και σύμφωνα με επικριτές, άφησε τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης να εξαρτάται σε υπερβολικό βαθμό από το ρωσικό αέριο.
Πέρυσι, το 55% των γερμανικών εισαγωγών φυσικού αερίου προήλθε από τη Ρωσία, εν μέρει αποτέλεσμα της επιδίωξης των εμπορικών δεσμών της Μέρκελ με τη Ρωσία και της υποστήριξης στον αγωγό Nord Stream 2, ακόμη και μετά την «επανένωση» της Κριμαίας με τη Ρωσία, το 2014, όπως την αποκαλεί η Μόσχα.
«Πάντα ενεργείς με βάση την χρονική στιγμή που βρίσκεσαι. Από αυτή την άποψη, δεν μετανιώνω καθόλου για αποφάσεις, μάλλον, πιστεύω ότι ήταν σωστό από την οπτική γωνία της εποχής», είπε, προσθέτοντας ότι το φθηνό ρωσικό αέριο επέτρεψε στη Γερμανία να προχωρήσει στη σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών και του άνθρακα. «Από την οπτική γωνία της εποχής, ήταν πολύ λογικό και αντιληπτό να προμηθευόμαστε φυσικό αέριο από το δίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, το οποίο ήταν φθηνότερο από το LNG από άλλες περιοχές του κόσμου. «Ακόμη και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία ήταν ένας αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας. Δεν μετανιώνω καθόλου για τις αποφάσεις που ελήφθησαν» υπογράμμισε προ ημερών μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Λισαβόνα.
