Για μία σειρά από ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, καθώς και τη «θωράκιση» των καταναλωτών σε μία ενδεχόμενη νέα εκτίναξη των τιμών, θα κληθεί να πάρει αποφάσεις το επόμενο χρονικό διάστημα ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θοδωρής Σκυλακάκης, και η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου. Από αυτά τα ζητήματα, το πλέον άμεσο είναι το αν θα υπάρξει ή όχι επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος του Ιουλίου, με τον επόμενο μήνα να ξεκινά άλλωστε σε πέντε μόλις ημέρες.
Την ίδια στιγμή, τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης των υψηλών τιμών ενέργειας, τα οποία εφαρμόζονται τόσο στη χονδρεμπορική και στη λιανική αγορά ρεύματος, υπό τα υφιστάμενα δεδομένα ολοκληρώνονται στις 30 Σεπτεμβρίου. Έτσι, κανονικά από την 1η Οκτωβρίου εκπνέει ο μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών από τις χονδρεμπορικές αγορές, όσο και η αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής από τα τιμολόγια.
Ο μηχανισμός χονδρεμπορικής
Υπενθυμίζεται ότι στην ανακοίνωση παράτασης των μέτρων, έως τις 30 Σεπτεμβρίου, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισήμαινε την αναγκαιότητα μεταξύ άλλων να δοθεί στη νέα κυβέρνηση ένα κατάλληλο χρονικό διάστημα για τη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Επομένως, με το πολιτικό «τοπίο» να έχει πλέον ξεκαθαρίσει, μπορεί πλέον να ξεκαθαρίσει και το «τοπίο» αναφορικά με το αν θα επιδιωχθεί νέα παράταση των παρεμβάσεων στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσον αφορά τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων, διά του υπηρεσιακού υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παντέλη Κάπρου, η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε να αποτυπωθεί σε σχετικό κανονισμό της Ε.Ε. η δυνατότητα ενεργοποίησης του μέτρου, σε περίπτωση νέας ανάφλεξης των ενεργειακών τιμών. Σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρητικά ο κανονισμός δίνει τη δυνατότητα ο μηχανισμός αυτός να επιμηκυνθεί χρονικά έως τον Ιούνιο του 2024.
Επομένως, η καινούρια πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ θα πρέπει να αποφασίσει αν η διάρκεια του μέτρου επεκταθεί και πέρα από τον Σεπτέμβριο, ώστε ουσιαστικά να βρίσκεται σε εφεδρεία στην περίπτωση νέο ανοδικού «ράλι». Σε εφεδρεία γιατί όσο οι χονδρεμπορικές τιμές παραμένουν σε σχετική ύφεση, στην πράξη με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζονται μειωμένες χρηματοδοτήσεις (με υπερέσοδα σχεδόν αποκλειστικά από τις ΑΠΕ) στις έτσι κι αλλιώς περιορισμένες επιδοτήσεις.
Αγκάθι και το «ξεπάγωμα» της ρήτρας
Δυνατότητα παράτασης υπάρχει και στις παρεμβάσεις στη λιανική ρεύματος, ώστε οι ρήτρες αναπροσαρμογής να μην «ξεπαγώσουν» από την 1η Οκτωβρίου, αλλά αργότερα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, ο νέος υπουργός ΠΕΝ δεν έχει μόνο να αποφασίσει πότε θα λήξουν τα μέτρα, αλλά και πώς θα γίνει η μετάβαση στην προηγούμενη κανονικότητα.
Όπως επισήμαναν εξάλλου προμηθευτές στην πρόσφατη διαβούλευση της Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ), με θέμα ακριβώς τη μετάβαση, αν και η νομοθετική πρωτοβουλία της πολιτείας περιέγραφε τη μετάβαση στα προϊόντα που ισχύουν τώρα (με «παγωμένες» τις ρήτρες) δεν προέβλεπε με ποιον τρόπο θα γίνει η επιστροφή των κυμαινόμενων τιμολογίων στην προηγούμενη «φόρμουλά» τους.
Έτσι, με βάση και το γεγονός ότι οι περισσότεροι προμηθευτές διατύπωσαν ενστάσεις στον τρόπο επιστροφής που προτείνει η ΡΑΑΕΥ, το ΥΠΕΝ καλείται επίσης να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε κάποια νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία να διασφαλίζει πως οι ρήτρες θα επανενεργοποιηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να προκληθεί οι λιγότερες δυνατές αναταράξεις στη λιανική αγορά.
Το στρατηγικό απόθεμα αερίου για τον χειμώνα
Την ίδια ώρα, η νέα πολιτική ηγεσία θα χρειαστεί άμεσα να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, ώστε να βρεθεί μία ρεαλιστική λύση για το στρατηγικό απόθεμα αερίου που θα πρέπει η χώρα να αποθηκεύσει για τον επόμενο χειμώνα σε μία γειτονική χώρα (Ιταλία, Βουλγαρία). Ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισμός προβλέπει μία δέσμευση για όλα τα κράτη-μέλη, που στην περίπτωση της χώρας μας κρίνεται εξωπραγματική, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει αποθήκη αερίου στην Ελλάδα.
Αυτός είναι ο λόγος που πέρυσι η χώρα μας προχώρησε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, περιορίζοντας τις απαιτούμενες ποσότητες. Κάτι που πρέπει να γίνει και φέτος, ώστε να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι έξι υπόχρεες εταιρείες και, κατά συνέπεια, το κόστος εφοδιασμού της χώρα μας με αέριο. Μάλιστα, σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, με δεδομένο ότι το απόθεμα θα πρέπει να έχει αποθηκευτεί έως την 1η Νοεμβρίου, είναι απαραίτητο οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος Ιουλίου.
Παράλληλα, η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ θα κληθεί να εξετάσει κατά πόσο θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ η έκτακτη εισφορά που ισχύει για τις ποσότητες αερίου οι οποίες χρησιμοποιούνται για ηλεκτροπαραγωγή (και είναι ίση με το 5% του TFF). Σύμφωνα με τους ηλεκτροπαραγωγούς, η ύπαρξη της εισφοράς προκαλεί διάφορες «παρενέργειες» στην εγχώρια χονδρεμπορική, όπως οι ενισχυμένες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.
