Καλές επιδόσεις είχε να παρουσιάσει η ελληνική οικονομία τον Αύγουστο καθώς το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που ανακοίνωσε την Παρασκευή η Τράπεζα της Ελλάδος.
Η βελτίωση οφείλεται κατά κύριο λόγο στις καλύτερες επιδόσεις που καταγράφηκαν στο ισοζύγιο υπηρεσιών και, σε μικρότερο βαθμό, στα ισοζύγια αγαθών και δευτερογενών εισοδημάτων. Δεν πρέπει να λησμονείται, άλλωστε, πως ο Αύγουστος είναι ο μήνας κορύφωσης της τουριστικής σεζόν, γεγονός που αποτυπώνεται και στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο το οποίο και «τράβηξε» προς τα πάνω όλες τις υπηρεσίες, ενώ συνολικά για το οκτάμηνο τα τουριστικά έσοδα υπεραπέδωσαν σημαντικά στα 14,6 δισ. ευρώ από 12,7 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι διαμορφώνοντας ρεκόρ από το 2019, έτος «βάσης» για τον τουρισμό καθώς ήταν το τελευταίο πριν την πανδημία. Καλή είναι η εικόνα επίσης και στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων.
Αντίστοιχα θετική είναι και η εικόνα στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023, καθώς παρατηρήθηκε μείωση του ελλείματος τρεχουσών συναλλαγών λόγω της βελτίωσης των ισοζυγίων αγαθών, υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία ως ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από την επιδείνωση του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων.
Πιο αναλυτικά, για τον Αύγουστο, η ΤτΕ αναφέρει πως το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μικρή αύξηση κατά 20 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 497,7 εκατ. ευρώ.
Στο ισοζύγιο αγαθών παρατηρήθηκε μείωση του ελλείμματος καθώς σημειώθηκε μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών, σε απόλυτους όρους. Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 24,5% σε τρέχουσες τιμές (‑18,0% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 15,1% σε τρέχουσες τιμές (-2,5% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν μείωση κατά 12,7% σε τρέχουσες τιμές (-14,3% σε σταθερές τιμές), ενώ οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 1,6% σε τρέχουσες τιμές (1,4% σε σταθερές τιμές).
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες, ήταν αναμενόμενη η υπεραπόδοση στο ταξιδιωτικό ισοζύγιο η οποία οδήγησε σε αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Σε μικρότερο βαθμό επέδρασε και η βελτίωση του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών, ενώ τo ισοζύγιο μεταφορών επιδεινώθηκε. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 10,4% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 5,2% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων αυξήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, αλλά και της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων μειώθηκε, σε ετήσια βάση, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση των καθαρών πληρωμών στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας.
Όσον αφορά στο ισοζύγιο κεφαλαίων, τον Αύγουστο του 2023, το πλεόνασμα μειώθηκε περίπου κατά το ήμισυ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022 και διαμορφώθηκε στα 101,6 εκατ. ευρώ, λόγω της καταγραφής καθαρών πληρωμών, έναντι καθαρών εισπράξεων, στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας. Στο συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) το πλεόνασμα μειώθηκε και διαμορφώθηκε σε 599,3 εκατ. ευρώ.
Μείωση του ελλείμματος στο οκτάμηνο - «Άλμα» στις τουριστικές εισπράξεις
Σημαντική μείωση του ελλείμματος επετεύχθη σε επίπεδο οκταμήνου καθώς από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε κατά 4,2 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, διαμορφούμενο σε 6,9 δισ. ευρώ.
Όπως εξηγεί η ΤτΕ, στα αγαθά η εικόνα ήταν καλύτερη καθώς παρατηρήθηκε μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 5,7% σε τρέχουσες τιμές (-1,1% σε σταθερές τιμές), ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν μείωση κατά 10,1% σε τρέχουσες τιμές (-3,2% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν αύξηση κατά 1,6%, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μείωση κατά 2,1% (‑3,3% και -4,1% σε σταθερές τιμές αντίστοιχα).
Στις υπηρεσίες, υπήρξε επίσης πρόοδος κυρίως λόγω βελτίωσης πρωτίστως του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και δευτερευόντως του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την επιδείνωση του ισοζυγίου μεταφορών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 18,4% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 15,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων επιδεινώθηκε έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2022, λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, που αντισταθμίστηκε ως ένα βαθμό από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων αυξήθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022, λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων κυρίως στον τομέα της γενικής κυβέρνησης και, σε μικρότερο βαθμό, των λοιπών, εκτός γενικής κυβέρνησης, τομέων.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 2 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Από την άλλη, την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 4,9 δισ. ευρώ.
Οι επενδύσεις
Όσον αφορά στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, τον Αύγουστο, η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει πως οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 96,7 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 365,0 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά σχεδόν εξ ολοκλήρου την αύξηση κατά 338,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 173,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, κυρίως λόγω της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 727,0 εκατ. ευρώ) και, σε μικρότερο βαθμό, της αύξησης κατά 168,0 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους, οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση κατά 392,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η μείωση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως τη μείωση κατά 798,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και δευτερευόντως τη μείωση κατά 355,9 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους, οι οποίες αντισταθμίστηκαν σε κάποιο βαθμό από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 727,0 εκατ. ευρώ).
Σε επίπεδο οκταμήνου, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 620,0 εκατ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 3,5 δισ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 5,4 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 5,1 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια, που αντισταθμίστηκε μερικώς από τη μείωση κατά 296,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ελληνικές μετοχές.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 4,8 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό και, σε μικρότερο βαθμό, στη μείωση κατά 174,4 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους από εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,1 δισ. ευρώ). Η μείωση των υποχρεώσεών τους αντανακλά τη μείωση κατά 2,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET), καθώς και τη μείωση κατά 1,1 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους, οι οποίες αντισταθμίστηκαν στο μεγαλύτερο βαθμό από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,1 δισ. ευρώ).
Στο τέλος Αυγούστου του 2023, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 12,2 δισ. ευρώ, έναντι 11,1 δισ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου του 2022.
