Εντυπωσιακή είναι η... αποχή των οικονομικά ευάλωτων οφειλετών από τα προγράμματα προστασίας τους έναντι μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης που έχουν σχεδιάσει αποκλειστικά για αυτούς η κυβέρνηση και οι τράπεζες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, στο πρόγραμμα επιδότησης των τραπεζών είχαν ενταχθεί 2.904 δανειολήπτες, με το όφελος του προγράμματος να ανέρχεται σε 131 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα ανακοινώθηκε από τις τράπεζες την 1η Φεβρουαρίου, με περίοδο υποβολής αιτήσεων ένταξης που έληξε στις 31 Ιουλίου. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα αφορά στην επιδότηση από τις τράπεζες, του 50% της αύξησης που έχουν υποστεί οι μηνιαίες δόσεις των δανείων από τις συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Στο εν λόγω πρόγραμμα, πολλοί ήταν εκείνοι (και συγκεκριμένα περί τις 40.000) που ενδιαφέρθηκαν να μπουν στην πλατφόρμα, ωστόσο δεν προχώρησαν τη διαδικασία. Μια διαδικασία που προέβλεπε, μάλιστα, διευρυμένα κατά 30% τα κριτήρια του ευάλωτου, προκειμένου να συμπεριληφθούν πολλοί περισσότεροι δανειολήπτες στους ωφελούμενους. Πιστοποιητικό ότι είναι οικονομικά ασθενείς (με τα διευρυμένα κριτήρια) έλαβαν 5.150 πολίτες, ενώ άλλοι 2.625 έλαβαν το πιστοποιητικό του ευάλωτου. Υπενθυμίζεται ότι οι τράπεζες εκτιμούσαν την περίμετρο των ωφελούμενων σε 50.000 δανειολήπτες. Το τελικό αποτέλεσμα, όμως, ήταν μόλις 2.904 δάνεια να επωφεληθούν.
Από την άλλη πλευρά, την ίδια τύχη, με ακόμη πιο ισχυρή απουσία ενδιαφερομένων, είχε και το ενδιάμεσο πρόγραμμα του Δημοσίου. Το πρόγραμμα αυτό χορηγεί στους ευάλωτους στεγαστικό επίδομα 70 – 210 ευρώ μηνιαίως, μέχρι την σύσταση του Φορέα Απόκτησης & Επαναμίσθωσης Ακινήτων που θα προστατεύει την κατοικία όσων πτωχεύουν, αποτρέποντας τις εξώσεις. Για την ακρίβεια, το πρόγραμμα είχε ψηφιστεί με διάρκεια 15 μηνών (δηλ. από τις 15 Σεπτεμβρίου του 2022 μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2023) και έχει γίνει συζήτηση με τους Θεσμούς και έχει εγκριθεί χρονική παράτασή του μέχρι το φθινόπωρο του 2024.
Στο ενδιάμεσο πρόγραμμα, μόλις 111 ευάλωτοι έχουν λάβει την κρατική επιδότηση, με στοιχεία τέλους Σεπτεμβρίου 2023. 411 αιτήσεις βρίσκονται σε πολύ αρχικό στάδιο και 67 σε στάδιο αξιολόγησης, ενώ οι ωφελούμενοι του μηνός Οκτωβρίου αναμένονται σε 131.
Σημειώνεται ότι όταν εγκρίθηκε το ενδιάμεσο πρόγραμμα από τους Θεσμούς το 2022, προέβλεπε κόστος για επιδοτήσεις στα 4 εκατ. ευρώ και μέχρι στιγμής έχουν πληρωθεί μόλις 65.000 ευρώ. Και η προοπτική νέων ωφελούμενων θα προέλθει από την «φτωχή» δεξαμενή των 2.625 ευάλωτων που έχουν πάρει το πιστοποιητικό ευαλωτότητας.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία βρίσκονται στον «φακό» του υπουργού Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Κ. Χατζηδάκη και της επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Θεώνης Αλαμπάση, προς «διαλεύκανση» των πραγματικά ευάλωτων, αλλά και των λόγων για τους οποίους κάποιος ευάλωτος αποφεύγει να λάβει την κρατική προστασία, από ελλιπή ενημέρωση μέχρι άρνηση να αποκαλύψει τα πραγματικά του οικονομικά στοιχεία, αποδεχόμενος άρση τραπεζικού απορρήτου.
Όπως είπε ο ΥΠΕΘΟ Κωστής Χατζηδάκης, η κυβέρνηση έχει θεσπίσει ένα ευρύ πλαίσιο προστασίας των δανειοληπτών και ιδίως των ευάλωτων, το οποίο θα πρέπει να αξιοποιήσουν. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει τα εξής:
Πρώτον, τις διμερείς συμφωνίες που γίνονται μεταξύ των τραπεζών/servicers με τους πολίτες/επιχειρήσεις. Έχουν ήδη συναφθεί δεκάδες χιλιάδες τέτοιες συμφωνίες. Με στόχο την περαιτέρω διευκόλυνσή τους τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία η ειδική ψηφιακή πλατφόρμα «Κώδικα Δεοντολογίας» που δίνει την δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους δανειολήπτες να ρυθμίσουν τα δάνεια τους απευθείας με το εκάστοτε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Δεύτερον, τον εξωδικαστικό μηχανισμό, τον οποίο η κυβέρνηση βελτιώνει με το νομοσχέδιο.
Τρίτον, το ενδιάμεσο πρόγραμμα στήριξης για τα ευάλωτα νοικοκυριά, μέχρι να συσταθεί ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Το πρόγραμμα αυτό εξασφαλίζει αναστολή των πλειστηριασμών και επιδότηση της δόσης του δανείου των ευάλωτων νοικοκυριών που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις, από το κράτος.
Τέταρτον, το πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για δόσεις δανείων των ευάλωτων νοικοκυριών από τις Τράπεζες. Το πρόγραμμα αυτό είχε καταληκτική ημερομηνία αιτήσεων την 31η Ιουλίου 2023 και πρόκειται να λήξει το Φθινόπωρο του 2024. Για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα αυτό απαιτείται άρση τραπεζικού απορρήτου.
Πέμπτον, το στεγαστικό επίδομα του ΟΠΕΚΑ. Αφορά ευάλωτα νοικοκυριά τα οποία μισθώνουν την κύρια κατοικία τους. Ο προϋπολογισμός κάθε χρόνο για το εν λόγω επίδομα είναι 400 εκατ. ευρώ και αφορά πάνω από 280.000 δικαιούχους.
Έκτον, τις πάγιες ρυθμίσεις οφειλών έως 24 δόσεις σε ΑΑΔΕ και ΚΕΑΟ.
Έβδομον, το Πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» της ΔΥΠΑ που παρέχει στέγη και απασχόληση σε άστεγους.
