Σε τεντωμένο σκοινί βαδίζει η εγχώρια λιανική αγορά ρεύματος, με τα χρέη των καταναλωτών προς τους προμηθευτές να αγγίζουν αυτή τη στιγμή τα 2,84 δισ. ευρώ και να απειλούν να αποσταθεροποιήσουν τον κλάδο, αν δεν αντιμετωπιστούν αρρυθμίες, όπως ο «ενεργειακός τουρισμός». Είναι ενδεικτικό ότι από το παραπάνω ποσό, τα 1,2 δισ. ευρώ περίπου αφορούν χρέη από υφιστάμενους πελάτες των παρόχων, δηλαδή αφορούν οφειλές προς τις εταιρείες από οικιακούς και εμπορικούς καταναλωτές που συνεχίζουν να προμηθεύονται ρεύμα από αυτές.
Σε αυτό το ποσό, προστίθενται επιπλέον 1,64 δισ. ευρώ από χρέη στις εταιρείες από «παλιούς» πελάτες τους – δηλαδή από καταναλωτές που είτε σταμάτησαν στην πορεία να ηλεκτροδοτούνται είτε άλλαξαν πάροχο. Επομένως, τα συνολικά «βαρίδια» για τον κλάδο φλερτάρουν με τα 3 δισ. ευρώ, γεγονός που δείχνει το μέγεθος το οποίο έχουν αποκτήσει οι οικονομικές «τρύπες» που δημιούργησε στην αγορά το μπαράζ των δύο κρίσεων που προηγήθηκαν (της οικονομικής αρχικά και της ενεργειακής στη συνέχεια).
Ανάγκη για μπλόκο στον «ενεργειακό τουρισμό»
Τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από την «ακτινογραφία» των οφειλών στη λιανική ρεύματος, που έκανε σε παρουσίασή της η Διευθύντρια Ρύθμισης και Εποπτείας Αγορών Λιανικής και Προστασίας Καταναλωτών της ΡΑΑΕΥ, Ειρήνη Ιακωβίδου, από το βήμα συνεδρίου το οποίο διεξήχθη από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη.
Η «ακτινογραφία» αυτή (με δεδομένα του Αυγούστου 2023) δείχνει καταρχάς πως, πίσω από το 1,2 δισ. ευρώ «νέων» χρεών, κρύβεται το γεγονός ότι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις εταιρείες έχει κατά μέσο όρο το 20% περίπου των υφιστάμενων πελατών τους (για την ακρίβεια το 21,5%). Το ποσοστό αυτό σημαίνει πως είναι υπερήμεροι πάνω από 1 στους 5 «ενεργούς» πελάτες κάθε εταιρείας, ενώ στη χαμηλή τάση «μεταφράζεται» σε 1,6 εκατ. καταναλωτές, στο σύνολο των 7,47 εκατ. νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων που είναι οι «ενεργοί» πελάτες όλων των εταιρειών.
Όπως είναι φυσικό, η πλειονότητα των καταναλωτών με χρέη είναι νοικοκυριά, τα οποία είναι περίπου το 1 από τα 1,6 εκατ. Επίσης, όσο δεν υπάρχει φραγμός στον «ενεργειακό τουρισμό», έστω και θεωρητικά όλοι αυτοί οι καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή προμηθευτή, χωρίς οι εταιρείες να έχουν δυνατότητα να κατοχυρώσουν την εξόφλησή τους – πέρα από τη νομική διεκδίκηση των οφειλόμενων, που είναι όμως και κοστοβόρος και χρονοβόρος διαδικασία.
Την ανάγκη για φραγμό στον «ενεργειακό τουρισμό» δείχνουν όπως και τα 1,64 δισ. ευρώ που χρωστούν στις εταιρείες «παλιοί» πελάτες τους. Και αυτό γιατί ένα σημαντικό μέρος οφείλεται σε στρατηγικούς κακοπληρωτές οι οποίοι άλλαξαν πάροχο, απλώς για να συνεχίσουν να ηλεκτροδοτούνται παρά το γεγονός ότι άφησαν φέσια στον προηγούμενο προμηθευτή τους.
Όπως ανέφερε και η κ. Ιακωβίδου, η Ρυθμιστική Αρχή έχει στα σκαριά τη σχετική γνωμοδότησή της προς το ΥΠΕΝ, την οποία θα αποστείλει στο υπουργείο αφού πρώτα τη θέσει σε δημόσια διαβούλευση. Μάλιστα, τοποθετούμενοι στο ίδιο συνέδριο, στελέχη των ιδιωτών προμηθευτών τάχθηκαν υπέρ της πρότασης που πρόκειται να εισηγηθεί η ΡΑΑΕΥ.
Τα χρέη των υφιστάμενων πελατών
Με βάση τα στοιχεία που παρέθεσε η κ. Ιακωβίδου, οι 1,6 εκατ. υφιστάμενοι πελάτες των εταιρειών με χρέη στη χαμηλή τάση, έχουν συνολικές οφειλές προς τους προμηθευτές τους ύψους 608 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο ποσό, ύψους 264 εκατ. ευρώ, χρωστούν 411.000 μικρές επιχειρήσεις, ενώ δεύτεροι έρχονται οι περίπου 1 εκατ. οικιακοί καταναλωτές, με οφειλές 258 εκατ. ευρώ. Σημαντικά χρέη, ύψους 84 εκατ., έχουν και 158.000 δικαιούχοι του ΚΟΤ.
Πολύ μικρότεροι σε αριθμό είναι οι υφιστάμενοι πελάτες υψηλής τάσης με χρέη (μόλις 73), οι οποίοι ωστόσο οφείλουν στους παρόχους τους περίπου 472 εκατ. ευρώ. Στους προμηθευτές από τους οποίους ηλεκτροδοτούνται έχουν οφειλές και 2.500 επιχειρήσεις στη μέση τάση, με το συνολικό ποσό να αγγίζει τα 118 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, διαφοροποιήσεις υπάρχουν ανάμεσα στη ΔΕΗ και τους ιδιώτες προμηθευτές, όσον αφορά τους «ενεργούς» πελάτες τους με οφειλές. Έτσι, στη χαμηλή τάση, ληξιπρόθεσμα χρέη έχει το 20,83% των υφιστάμενων πελατών της ΔΕΗ (1,1 στα 5,59 εκατ. καταναλωτές) και το 23,66% των ιδιωτών (445.000 στα 1,88 εκατ.). Πάντως, όπως σημείωσε το στέλεχος της ΡΑΑΕΥ, στην περίπτωση των ιδιωτών ο μέσος όρος δεν είναι αντιπροσωπευτικός, καθώς υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στις εταιρείες. Ενδεικτικά, υπάρχουν ιδιώτες πάροχοι με ληξιπρόθεσμα στο 50% του πελατολογίου τους.
Στη μέση τάση, οι «ενεργοί» πελάτες με οφειλές αγγίζουν το 10,66% για τη ΔΕΗ (περίπου 1.000 στους 9.600) και το 20,67% για τους ιδιώτες (1.520 στους 7.350). Στην υψηλή τάση, τα ποσοστά είναι 10,95% (23 στους 210) και 34,25% (50 στους 146), αντίστοιχα.
Οι «παλιοί» πελάτες
Όσον αφορά τις οφειλές ύψους 1,64 δισ. ευρώ από καταναλωτές που δεν εκπροσωπούν πλέον οι εταιρείες, αυτές προέρχονται από 1,3 εκατ. πρώην πελάτες τους. Όπως είναι φυσικό, περισσότερα αριθμητικά είναι τα νοικοκυριά, αγγίζοντας τα 940.000, φορτώνοντας με «φέσια» ύψους 800 εκατ. ευρώ περίπου τους προμηθευτές τους, πριν τους «εγκαταλείψουν» για οποιονδήποτε λόγο.
Ακολουθούν οι μικρές εταιρείες στη χαμηλή τάση, με 322.000 να διακόπτουν στη σύμβασή τους, χωρίς να εξοφλήσουν χρέη 683 εκατ. ευρώ. Συνολικά στη μέση και την υψηλή τάση, τα φέσια αθροίζονται σε 137 εκατ., από 1.300 επιχειρήσεις.
