Η φορολογική ενημερότητα αποτελεί το «διαβατήριο» για δεκάδες συναλλαγές που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι. Από τη μεταβίβαση ενός ακινήτου μέχρι και την είσπραξη χρημάτων από το δημόσιο. Με τις νέες ψηφιακές διαδικασίες, που έχει καθιερώσει η ΑΑΔΕ, οι φορολογούμενοι ακόμη και εάν έχουν ρυθμισμένες οφειλές μπορούν να αποκτήσουν άμεσα με λίγα κλικ το πιστοποιητικό χωρίς καμία επίσκεψη στην Εφορία.
Νέα εγκύκλιος της ΑΑΔΕ ξεκαθαρίζει το τοπίο για όσους έχουν οφειλές στην εφορία και ζητούν φορολογική ενημερότητα για τις συναλλαγές τους. Η εγκύκλιος ορίζει τα ποσοστά παρακράτησης επί των χρημάτων που θα εισπράξουν από το Δημόσιο η επί του τιμήματος του ακινήτου που μεταβιβάζουν.
Ειδικότερα η εγκύκλιος Πιτσιλή ορίζει τα εξής:
1. Χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων. Το ποσοστό παρακράτησης επί της είσπραξης μειώνεται ανάλογα με το ποσοστό εξόφλησης της ρύθμισης ή των ρυθμίσεων στις οποίες έχουν υπαχθεί οι οφειλές. Τα ποσοστά παρακράτησης επί του εισπραττόμενου ποσού ορίζονται ως εξής:
-10% όταν έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του 70% της ρυθμισμένης οφειλής,
-30% όταν έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του 50% έως και 70% της ρυθμισμένης οφειλής,
-50% όταν έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του 30% έως και 50% της ρυθμισμένης οφειλής,
-70% όταν έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό έως και 30% της ρυθμισμένης οφειλής.
Τα ποσοστά παρακράτησης προσαυξάνονται ακολούθως:
α. κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, εάν ο αιτούμενος την έκδοση ενημερότητας είναι φυσικό πρόσωπο και ο λόγος του ύψους του υπολοίπου της οφειλής που δύναται να παρακρατηθεί, σε σχέση με το ποσό του μέσου ετήσιου πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματός του της τελευταίας τριετίας, το οποίο μπορεί να διατεθεί για την αποπληρωμή της οφειλής του, είναι μεγαλύτερος του δύο ή το μέσο ετήσιο πραγματικό δηλωθέν εισόδημα της τελευταίας τριετίας, το οποίο μπορεί να διατεθεί για την αποπληρωμή της οφειλής του, είναι αρνητικό.
β. κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, εάν ο αιτούμενος την έκδοση ενημερότητας είναι νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ο λόγος του ύψους του υπολοίπου της οφειλής που δύναται να παρακρατηθεί, σε σχέση με το μέσο όρο του ετήσιου καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του της τελευταίας τριετίας είναι μεγαλύτερος του δύο ή ο μέσος όρος του ετήσιου καθαρού φορολογητέου εισοδήματος της τελευταίας τριετίας είναι αρνητικός.
γ. κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, εάν ο αιτούμενος την έκδοση ενημερότητας είναι νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα και ο λόγος του ύψους του υπολοίπου της οφειλής που δύναται να παρακρατηθεί προς τον μέσο όρο EBITDA των τελευταίων τριών ετών είναι μεγαλύτερος του 2 ή ο μέσος όρος του EBITDA των τελευταίων τριών ετών είναι αρνητικός.
δ. κατά δεκαπέντε ποσοστιαίες μονάδες, εάν ο αιτούμενος την έκδοση ενημερότητας τα δύο τελευταία έτη πριν από την υποβολή της αίτησης υποβάλλει μηδενικές δηλώσεις εισοδήματος και ΦΠΑ.
Στην περίπτωση που ο αιτούμενος το αποδεικτικό εμπίπτει σε παραπάνω από μια από τις παραπάνω κατηγορίες προσαύξησης, λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσοστό προσαύξησης αυτών.
Σε κάθε περίπτωση, τα ποσοστά παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχούν στην κάλυψη τουλάχιστον δύο δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης/ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού, εφόσον οι εναπομένουσες δόσεις είναι έως και δώδεκα . Εάν, ωστόσο, οι εναπομένουσες δόσεις της τηρούμενης ρύθμισης/ρυθμίσεων είναι περισσότερες των δώδεκα το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στην κάλυψη τεσσάρων δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης/ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού.
2. Χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη περιοδικών απαιτήσεων κατά του Δημοσίου. Στις περιπτώσεις που υφίστανται περιοδικές απαιτήσεις κατά του Δημοσίου Τομέα για την είσπραξη των οποίων απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας, και με την προϋπόθεση ότι αυτές οι περιοδικές απαιτήσεις αφορούν τον ίδιο φορέα, το ποσοστό παρακράτησης ορίζεται ως ακολούθως:
- Στο 10%επί της εισπραττόμενης απαίτησης για συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή έως 20.000 ευρώ.
- Εάν η εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή είναι άνω των 20.000 ευρώ, το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη μίας δόσης της τηρούμενης ρύθμισης/ρυθμίσεων που έπεται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας και να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον 10% του εισπραττόμενου ποσού αλλά να μην υπερβαίνει το 30% αυτού. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που η μία δόση της τηρούμενης ρύθμισης/ρυθμίσεων έχει ήδη καλυφθεί, το ποσοστό παρακράτησης περιορίζεται στο 10% του εισπραττόμενου ποσού.
3. Αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία (με τίμημα) με τον όρο της παρακράτησης.
Σε αυτή την περίπτωση εφόσον το τίμημα δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, ορίζεται ως εξής:
- Όταν ο αιτών το αποδεικτικό έχει ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές, 70% επί του τιμήματος και έως το ύψος των ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών. Οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση δεν προσμετρώνται κατά τον υπολογισμό των ανωτέρω.
- Όταν ο αιτών το αποδεικτικό έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές άνω των 50.000 ευρώ σε καθεστώς αναστολής είσπραξης, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, 50% επί του τιμήματος και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών σε αναστολή είσπραξης συμπεριλαμβανομένων των επιβαρύνσεων αυτών, ήτοι των προσαυξήσεων/τόκων και του προστίμου εκπρόθεσμης καταβολής.
Αν υφίστανται οφειλές του αιτούντος το αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία που εμπίπτουν και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, εφαρμόζονται σωρευτικά οι ανωτέρω κανόνες παρακράτησης επί του τιμήματος ή επί της αντικειμενικής αξίας που ισχύουν για κάθε περίπτωση και μέχρι το 70% επί του τιμήματος ή επί της αντικειμενικής αξίας αντιστοίχως.
Στην περίπτωση που με το ποσό της παρακράτησης υπολογισμένο επί του τιμήματος δεν εξοφλούνται πλήρως οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές (ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές και ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης, οι οποίες κατά τα ανωτέρω δύνανται να παρακρατηθούν κατά περίπτωση) και το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, τότε το ποσό της παρακράτησης υπολογίζεται επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό της παρακράτησης που προκύπτει από τον ανωτέρω υπολογισμό (επί της αντικειμενικής αξίας) δεν υπερβαίνει το τίμημα.
Στην περίπτωση που το ποσό της παρακράτησης, όπως προκύπτει υπολογιζόμενο επί της αντικειμενικής αξίας υπερβαίνει το τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας αλλά εξετάζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής.
Παραδείγματα
Πώς υπολογίζεται η παρακράτηση οφειλών για μεταβίβαση ακινήτου:
Παράδειγμα 1
• Ο φορολογούμενος ζητά την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία, (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 240.000 ευρώ.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 80.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 80.000 ευρώ.
Το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται στο 70% επί του τιμήματος, [ήτοι 56.000 (=70%*80.000 ευρώ)] και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών (ήτοι 240.000 ευρώ).
Συνεπώς:
Το ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ανέρχεται στο ύψος των 56.000 ευρώ.
Παράδειγμα 2
• Ο φορολογούμενος ζητά την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία, (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 40.000 ευρώ.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 180.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 80.000 ευρώ.
Το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται στο 70% επί του τιμήματος [ήτοι 56.000 ευρώ (=70%*80.000)] και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών (ήτοι 40.000 ευρώ).
Συνεπώς το ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ανέρχεται στο ύψος των 40.000 ευρώ.
Επειδή το ποσό της παρακράτησης εξοφλεί πλήρως τις συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές (ήτοι 40.000 ευρώ), το ποσοστό παρακράτησης δεν υπολογίζεται επί της αντικειμενικής αξίας παρόλο που το τίμημα υπολείπεται αυτής.
Παράδειγμα 3
• Ο φορολογούμενος ζητά την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία, (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές στη Δ.Ο.Υ ύψους 100.000 ευρώ τις οποίες τις έχει υπαγάγει σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 7.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 3.000 ευρώ.
• Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές σε αναστολή είσπραξης είναι ύψους 2.000 ευρώ.
Το ποσό που προκύπτει από το ποσοστό παρακράτησης (ήτοι το 70%) επί του τιμήματος, δηλ. (70%*3.000 =) 2.100 ευρώ, δεν εξοφλεί πλήρως τις συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές (ήτοι 100.000 ευρώ) και επειδή το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, το ποσοστό παρακράτησης (ήτοι το 70%) υπολογίζεται επί της αντικειμενικής αξίας, το οποίο ανέρχεται στο ποσό των (70%*7.000 = ) 4.900 ευρώ.
Επειδή το ποσό παρακράτησης (4.900 ευρώ) υπερβαίνει το ύψος του τιμήματος, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας αλλά εξετάζεται η δυνατότητα χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου.
Παράδειγμα 4
Ο φορολογούμενος ζητά την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία, (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει:
α. συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 70.000 ευρώ, οι οποίες αναλύονται σε:
- ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης ύψους 20.000 ευρώ και
- λοιπές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 50.000 ευρώ.
β. επιπλέον των ανωτέρω οφειλών, υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης ύψους (εκτός ρύθμισης) 45.000 ευρώ.
• Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης (εντός και εκτός ρύθμισης) είναι άνω των 50.000 ευρώ.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 100.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 120.000 ευρώ.
Το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται αθροιστικά και έως το 70% τοις εκατό επί του τιμήματος ως εξής:
- το 70% επί του τιμήματος (ήτοι 84.000 ευρώ) και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών (ήτοι 50.000 ευρώ) και
- το 50% επί του τιμήματος (ήτοι 60.000 ευρώ) και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών σε καθεστώς αναστολής είσπραξης (ήτοι 65.000 ευρώ).
Επομένως, το συνολικό ποσό παρακράτησης ορίζεται στο ποσό του αθροίσματος (50.000 + 60.000 = 110.000 ευρώ) και έως το 70% επί του τιμήματος (ήτοι 84.000 ευρώ). Συνεπώς:
Το ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ανέρχεται στο ποσό των 84.000 ευρώ.
Παράδειγμα 5
• Ο φορολογούμενος ζητά την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία, (πώληση ακινήτου).
• Ο φορολογούμενος έχει:
α. συνολικές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 70.000 ευρώ, οι οποίες αναλύονται σε:
- ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης ύψους 20.000 ευρώ, και
- λοιπές ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές ύψους 50.000 ευρώ, και
β. επιπλέον των ανωτέρω οφειλών, υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης ύψους (εκτός ρύθμισης) 45.000 ευρώ.
• Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης (εντός και εκτός ρύθμισης) είναι άνω των 50.000 ευρώ.
• Οι λοιπές προϋποθέσεις αποδεικτικού ενημερότητας πληρούνται.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται είναι 140.000 ευρώ.
• Το δηλούμενο τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 120.000 ευρώ.
Το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται αθροιστικά και έως το 70% τοις εκατό επί του τιμήματος, ως εξής:
- το 70% επί του τιμήματος [ήτοι 84.000 ευρώ (=70%*120.000)] και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών (ήτοι 50.000 ευρώ) και
- το 50% επί του τιμήματος [ήτοι 60.000 ευρώ (=50%*120.000)] και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών σε καθεστώς αναστολής είσπραξης (ήτοι 65.000 ευρώ).
Άρα το ποσό παρακράτησης ορίζεται στο ποσό του αθροίσματος (50.000 + 60.000 = 110.000 ευρώ) και έως το 70% επί του τιμήματος (ήτοι 84.000 ευρώ), και επομένως το ποσό των 84.000 ευρώ.
Επειδή το ποσό των 84.000 ευρώ, δεν εξοφλεί τις συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές (συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές και συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης), ήτοι 115.000 ευρώ και το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, τότε το ποσοστό παρακράτησης στη περίπτωση αυτή, υπολογίζεται επί της αντικειμενικής αξίας, ως εξής:
- το 70% επί της αντικειμενικής, ήτοι (70%*140.000 =) 98.000 και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών (ήτοι 50.000 ευρώ) και
- το 50% επί της αντικειμενικής αξίας, ήτοι (50% * 140.000 ευρώ =) 70.000 ευρώ και έως το ύψος των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών σε καθεστώς αναστολής είσπραξης (ήτοι 65.000 ευρώ).
Άρα το συνολικό ποσό παρακράτησης είναι το ποσό του αθροίσματος (50.000 + 65.000 = 115.000 ευρώ) και έως το 70% τοις εκατό επί της αντικειμενικής αξίας (70%*140.000 =), ήτοι 98.000 ευρώ.
Συνεπώς το ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ανέρχεται στο ποσό των 98.000 ευρώ.
