Τα αίτια των αγροτικών κινητοποιήσεων, τη δεκτικότητα των αγροτών απέναντι στις νέες τεχνολογίες που θα μείωναν το κόστος παραγωγής, αλλά και τις επιπτώσεις για την αγροτική πρωτεύουσα της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, καλείται να σχολιάσει ο Δρ. Θεοφάνης Γέμτος, Ομότιμος Καθηγητής, Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μία ημέρα προτού τοποθετηθεί στο συνέδριο του insider.gr Agro Future Summit που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.
Συνέντευξη στον Δημήτρη Αντωνόπουλο
Κύριε Γέμτο, την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου θα μιλήσετε στο συνέδριό μας για τη μείωση του καλλιεργητικού κόστους. Λίγες ημέρες πριν, με τα κέντρα μεγάλων πόλεων να τελούν υπό κατάληψη από τα τρακτέρ και τους αγρότες, θα θέλαμε τη γνώμη σας μετά από κυριολεκτικά «μιά ζωή δίπλα στον αγρότη».
1. Σας θυμίζουν οι φετινές κινητοποιήσεις κάτι από τα παλιά; Άλλαξε απλώς ο Κόμβος της Βιοκαρπέτ και μεταφέρθηκε στο κέντρο της Λάρισας;
Οι φετινές κινητοποιήσεις προβάλουν ένα κύριο νέο στοιχείο: την ασφάλεια της περιοχής αρχικά από πλημμύρες που είναι η πιο πρόσφατη εμπειρία αλλά και την ασφάλεια από ξηρασία που είναι η άλλη όψη του νομίσματος που φαίνεται να ταλανίζουν τη περιοχή για πολλές δεκαετίες και το πολιτικό σύστημα αδρανεί. Η έγκαιρη καταβολή λογικών αποζημιώσεων είναι ένα αίτημα που προβάλλεται. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε το πρόβλημα της χρονιάς: παραγωγή με υψηλές τιμές εισροών και πώληση των προϊόντων με τιμές που τείνουν στις προ κρίσης ή πριν τρία χρόνια. Δυστυχώς κανείς δεν ενημέρωσε τους αγρότες ότι πριν από δύο χρόνια παρήγαγαν με χαμηλού κόστους εισροές και πωλήσανε με τιμές κρίσης ότι κάποια χρονιά αυτό θα αντιστραφεί. Στα προβλήματα προστέθηκε η νέα ΚΑΠ που οδηγεί προς μια χαμηλής παραγωγικότητας γεωργία με μείωση των επιδοτήσεων και προσθήκη των οικολογικών σχημάτων που δύσκολα εφαρμόζονται. Οι στόχοι για βιολογική γεωργία 25%, αγραναπαύσεις, μείωση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων είναι πρακτικές πιθανότατα ανεφάρμοστες (εκτός και αν Εφαρμόσουμε τη λογική των μη ελέγχων όπως στα προγράμματα νοτρορρύπασνης), αντικατάσταση αρδευόμενων με ξηρικές καλλιέργειες θα οδηγήσουν σε μείωση των αποδόσεων και του εισοδήματος των αγροτών και θα επιβαρύνουν τη επισιτιστική ασφάλεια. Σε αυτά τα προβλήματα ως συνήθως μπαίνει και η λογική κάτι να κερδίσουμε όπως η επιστροφή του φόρου πετρελαίου από τα παλιά αιτήματα.
2. Στην αρθρογραφία σας ασχολείστε, με φανατισμό θα έλεγε κανείς, με ένα από τα βασικότερα αιτήματα των αγροτών, τη μείωση του κόστους παραγωγής. Αυτό άλλωστε το θέμα θα διαπραγματευτείτε και στο 1ο Agrofood summit την Παρασκευή. Οι αγρότες που σας ακούν και σας διαβάζουν, αισθάνεστε οτι πραγματοποιούν τις συμβουλές και υποδείξεις σας ή απλώς ευχαριστιούνται να σας διαβάζουν. Με άλλα λόγια, τολμούν;
Η πρώτη απάντηση εδώ είναι αρνητική. Οι αγρότες μας έχουν μείνει χωρίς συμβουλευτικές υπηρεσίες (σύστημα γεωργικών εφαρμογών) εδώ και σχεδόν 15 χρόνια. Καμία καθοδήγηση, καμία σύνδεση έρευνας και γεωργικής παραγωγής. Επί πλέον δυστυχώς από το 1980 κολλήσαμε στη ΚΑΠ και τις επιδοτήσεις χωρίς μια Εθνική Αγροτική Πολιτική. Αν σε αυτό προσθέσετε τον συντηρητισμό των αγροτών, ουσιαστικά την εμπειρική άσκηση της γεωργίας αλλά και την ελληνική αδυναμία συνεργασίας έχετε την εικόνα άρνησης των αγροτών να δοκιμάσουν και υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες που θα τους βοηθούσαν να μειώσουν το κόστος παραγωγής. Παρ’ όλα αυτά έχουμε σε αρκετές περιπτώσεις νέους αγρότες με καλή εκπαίδευση που δοκιμάζουν με επιτυχία νέες τεχνολογίες.
3. Ζείτε στην αγροτική πρωτεύουσα της Ελλάδας, τη Λάρισα. Η πόλη είναι γνωστή για τα συμπληρωματικά αγροτικά εισοδήματα που έχουν πολλοί κάτοικοί της. Ανησυχείτε τώρα που οι επιδοτήσεις και τα αγροτικά κέρδη μειώθηκαν οτι η ζωή στην πόλη σας θα αλλάξει;
Πιστεύω ότι η οικονομική ζωή όλης της Θεσσαλίας θα επηρεαστεί αρνητικά για αρκετά χρόνια. Διότι οι αποζημιώσεις θα καλύψουν κάποιες άμεσες ανάγκες αλλά θα επηρεαστεί αρνητικά η παραγωγικότητα του πρωτογενούς τομέα. Χωράφια με δενδρώδεις καλλιέργειες θέλουν, αν ξανακαλλιεργηθούν 4-5 χρόνια για να αποκτήσουν κανονική παραγωγή. Πολλές κτηνοτροφικές μονάδες θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να πετύχουν τα ίδια επίπεδα παραγωγικότητας που είχαν πριν από τις πλημμύρες. Αν σε αυτό προσθέσουμε και φυγή πολλών κατοίκων ιδιαίτερα νεότερων προς την Αθήνα η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη. Ήδη πριν από τις πλημμύρες τα χωριά είχαν ερημώσει αλλά και οι πόλεις ερημώνουν καθώς όλη η δραστηριότητα της χώρας μεταφέρεται συνεχώς στην Αθήνα. Σήμερα πρέπει να αναπτυχθεί ένα σχέδιο ανάπτυξης της Θεσσαλίας με αναδιάρθρωση καλλιεργειών, δημιουργία μονάδων μεταποίησης για να μπορέσει ο πρωτογενής τομέας να επανέλθει. Να πάψουμε να αποδεχόμαστε χωρίς καμία συζήτηση τη ΚΑΠ που επιβάλλουν οι Βόρειες οικονομίες και να αναπτύξουμε μια Εθνική Αγροτική Πολιτική με άμεση εκτέλεση έργων ταμίευσης νερού στα ορεινά γύρω από το κάμπο, για να βελτιώσουμε την ασφάλεια από πλημμύρες, να εξασφαλίσουμε απόθεμα νερού για περιόδους ξηρασίας αλλά και καλής ποιότητας και φθηνό επιφανειακό αρδευτικό νερό για να διατηρηθεί η υψηλή παραγωγικότατα της γεωργίας μας. Αν όλα αυτά δεν προγραμματιστούν για να γίνουν άμεσα η Θεσσαλία θα ερημοποιηθεί.
