Η ισραηλινή επίθεση στο Ιράν τα ξημερώματα της Παρασκευής παρά τις αρχικές εντυπώσεις φαίνεται ότι ξεφούσκωσε γρήγορα και δεν κατάφερε να επηρεάσει τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου παρά την αρχική ανοδική αντίδραση. Τα αντίποινα του Ισραήλ προκάλεσαν, μια βραχύβια άνοδο, ενδεικτικό της εμπιστοσύνης των επενδυτών ότι η ένταση δεν θα κλιμακωθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Αφού εκτινάχθηκε στα 90,75 δολάρια το βαρέλι νωρίς την Παρασκευή, μετά από λίγες ώρες το Brent υποχώρησε στα 86,68 δολάρια αφού τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν υποβάθμισαν τις ζημιές από τις επιθέσεις. Το πετρέλαιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή κάτω από το επίπεδο που παρατηρήθηκε πριν από την επίθεση με drones και πυραύλους την περασμένη εβδομάδα στο εβραϊκό κράτος από την Τεχεράνη.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, η υποτονική αυτή αντίδραση του πετρελαίου, τόσο στην επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ όσο και στα πρόσφατα αντίποινα του εβραϊκού κράτους, αντανακλά την πεποίθηση της αγοράς ότι και οι δύο πλευρές θέλουν να αποφύγουν μια πλήρη σύγκρουση η οποί θα έθιγε σημαντικά την προσφορά πετρελαίου, ενώ οι έμποροι είναι επίσης βέβαιοι ότι οι διπλωματικές προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ , όπου ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επιθυμεί να αποφύγει μια απότομη άνοδο στις τιμές της ενέργειας εν όψει των εκλογών, θα θέσουν την κρίση υπό έλεγχο. Αλλά ακόμη και εάν η κατάσταση εκτροχιαστεί και η ένταση τελικά κορυφωθεί με νέα χτυπήματα ή γενίκευση της έντασης, μέρος της αγοράς πιστεύει ότι ο αντίκτυπος στις τιμές του πετρελαίου θα είναι και πάλι περιορισμένος επειδή οι παραγωγοί του ΟΠΕΚ+, οι οποίοι εφαρμόζουν εθελοντικές περικοπές από το 2022, θα είναι σε θέση να αντλήσουν περισσότερο αργό ώστε να αποφύγουν ένα άλμα των τιμών στα 100 δολάρια. Η τιμή αυτή δεν συμφέρει τους μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου καθώς μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή της ζήτησης και να επιφέρει τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα και ως εκ τούτου, όπως εκτιμάται, το καρτέλ θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει τις τιμές σε ένα επίπεδο μεταξύ 87 και 90 δολαρίων.
Το χτύπημα κατά του Ιράν δεν φαίνεται να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία ούτε για την διέλευση του θαλάσσιου πετρελαίου (περί το 30% της παγκόσμιας παραγωγής) από τα Στενά του Ορμούζ. Και αυτό επειδή μια πιθανή ακραία κίνηση από την πλευρά του Ιράν που θα εμπόδιζε την διέλευση των δεξαμενόπλοιων θα μπορούσε να το απομονώσει από την αγορά. Ωστόσο, το γεγονός ότι η ένταση στην Μέση Ανατολή δεν έχει μέχρι στιγμής επηρεάσει σημαντικά τις κινήσεις του πετρελαίου, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες οι οποίοι ασκούν σημαντική επίδραση στην τιμή του Brent.
Οι δυνάμεις που ωθούν ανοδικά τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν καταγράψει άνοδο περίπου 20% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023, κάτι που οφείλεται σε πολλούς άλλους παράγοντες πλέον του γεωπολιτικού κινδύνου.
Η Goldman Sachs αύξησε τις προβλέψεις της για την τιμή του Brent, στα 86 δολάρια το βαρέλι για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, από 85 δολάρια προηγουμένως και στα 82 δολάρια για το 2025, από 80 δολάρια. Ομοίως, η Commerzbank αναθεώρησε ανοδικά την πρόβλεψή της για την τιμή του Brent στα 90 δολάρια το βαρέλι στο τέλος του δεύτερου τριμήνου, ενώ το δεύτερο εξάμηνο θεωρεί ότι θα κινηθεί σε ένα εύρος μεταξύ 90 και 95 δολαρίων, υψηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμησή της.
Εκτός από την ένταση στην Μέση Ανατολή, η οποία σαφώς κάποια επίδραση (αν και περιορισμένη για την ώρα) στις τιμές, οι προοπτικές αύξησης της ζήτησης πετρελαίου το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναζωπυρώνουν τις ανησυχίες για έλλειμμα στην αγορά. Τα παγκόσμια αποθέματα αναμένεται να μειωθούν ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι όπου καταγράφεται άνοδος της τουριστικής κίνησης ενώ τα στοιχεία για την βιομηχανική δραστηριότητα σε ΗΠΑ, Κίνα και ΕΕ οδηγούν επίσης στο συμπέρασμα ότι η παγκόσμια αγορά θα χρειαστεί περισσότερο πετρέλαιο. Με βάση αυτή την προοπτική άλλωστε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης αργού σε 1,2 εκατομμύρια εκατομμύρια βαρέλια φέτος, από 900.000 που προέβλεπε τον Οκτώβριο.
Από την άλλη, η συγκράτηση της προσφοράς από τον ΟΠΕΚ+ μέχρι τα μέσα του έτους ενισχύουν αυτήν την πρόβλεψη. Τα μέλη του ΟΠΕΚ+, με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, συμφώνησαν να παρατείνουν τις εθελοντικές περικοπές παραγωγής κατά 2,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέχρι το τέλος Ιουνίου για να στηρίξουν την αγορά. Ο οργανισμός θα συνεδριάσει τον Ιούνιο για να αποφασίσει εάν θα επεκτείνει περαιτέρω τις περικοπές της παραγωγής ή θα επιστρέψει ένα μέρος της προσφοράς στην αγορά.
Το κλίμα στενότητας στην αγορά ενισχύεται και από τις διαταραχές στον εφοδιασμό. Το Μεξικό μειώνει τις εξαγωγές προκειμένου να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες ενώ οι αναταραχές στη Λιβύη διαταράσσουν την παραγωγή και ο πόλεμος στο Νότιο Σουδάν θα μπορούσε να προκαλέσει κάτι ανάλογο.
Από την άλλη, η αυστηροποίηση των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας κρατούν εκτός αγοράς μεγάλες ποσότητες πετρελαίου και η εκ νέου επιβολή κυρώσεων στη Βενεζουέλα εκτιμάται ότι θα μειώσουν περαιτέρω την προσφορά.
