Νέο μήνυμα πως δεν υπάρχει καμία προδέσμευση ή χρονοδιάγραμμα για τα επιτόκια απέστειλε στη Συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε μετά την «παύση» που αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον Ιούλιο, η Κριστίν Λαγκάρντ, διαμηνύοντας πως για τον Σεπτέμβριο «όλα είναι ανοιχτά».
«Το ερώτημα για το τι κάνουμε τον Σεπτέμβριο είναι ορθάνοιχτο» εξήγησε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας ότι η απόφαση για την περικοπή ή μη του κόστους δανεισμού θα είναι «data-dependent», ώστε να διασφαλισθεί η νομισματική σταθερότητα, χωρίς συρρίκνωση της ζήτησης στην οικονομία, με υπέρτατο στόχο την επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών κατά 2% ώστε να μην υπάρξουν άλλου είδους ανάγκες παρέμβασης ποσοτικής χαλάρωσης.
Οι προβλέψεις - προβολές του Σεπτεμβρίου μαζί με άλλα τα διαθέσιμα στοιχεία θα είναι καθοριστικά για τα επόμενα βήματα χάραξης της νομισματικής πολιτικής. Η «Σιδηρά Κυρία» της ΕΚΤ υπογράμμισε πως η οικονομική δραστηριότητα αναπτύχθηκε, αλλά με ελαφρώς πιο αργούς ρυθμούς το δεύτερο τρίμηνο και οι δείκτες υποδηλώνουν «υποτονική ανάπτυξη» το 2024 και «αυξημένη αβεβαιότητα».
Πάντως, αρνήθηκε να αποκαλύψει ποια δεδομένα θα έχουν μεγαλύτερη σημασία για να καθοριστεί εάν θα συμβεί άλλη περικοπή, με αποτέλεσμα να μπαίνουν επί τάπητος όλα τα στοιχεία σε ένα ακόμη «πολυάσχολο» καλοκαίρι. Η απόφαση για «παύση» ήταν ομόφωνη, ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο είχε εκτεταμένες συζητήσεις για κέρδη, παραγωγικότητα και μισθούς, με τις αυξήσεις στους τελευταίους να αρχίσουν να υποχωρούν το 2025 και το 2026.
Κλιματική αλλαγή και γεωπολιτική οι επιπλέον κίνδυνοι για τον πληθωρισμό
Ειδικότερα, διαπίστωσε πως λόγω της κλιμακωτής φύσης των μισθολογικών προσαρμογών και της μεγάλης συμβολής των εφάπαξ πληρωμών, η αύξηση του κόστους εργασίας πιθανότατα θα παραμείνει αυξημένη βραχυπρόθεσμα. Ταυτόχρονα, τα πρόσφατα στοιχεία για τις αποδοχές ανά εργαζόμενο ήταν σύμφωνα με τις προσδοκίες και οι τελευταίοι δείκτες της έρευνας που σηματοδοτούν ότι η αύξηση των μισθών θα συγκρατηθεί το 2025.
«Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να είναι υψηλότερος από το αναμενόμενο εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό προέρχονται επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος μεταφοράς υψηλότερα βραχυπρόθεσμα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο» ανέφερε.
«Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση ευρύτερα, θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των τροφίμων. Αντίθετα, ο πληθωρισμός μπορεί να εκπλήξει καθοδικά εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από το αναμενόμενο ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απροσδόκητα» τόνισε.
«Οι εθνικές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στο να καταστήσουν την οικονομία πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, γεγονός που θα συμβάλει στην αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Η αποτελεσματική, ταχεία και πλήρης εφαρμογή του προγράμματος του NextGenerationEU, η πρόοδος προς την ένωση κεφαλαιαγορών και η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και η ενίσχυση της ενιαίας αγοράς είναι βασικοί παράγοντες που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της καινοτομίας και στην αύξηση των επενδύσεων στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση» συμπλήρωσε,
Ακόμη, χαιρέτησε την πρόσφατη απόφαση της Κομισιόν να καλέσει τα κράτη - μέλη της ΕΕ να ενισχύσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τη δήλωση του Eurogroup για τη δημοσιονομική στάση για την Ευρωζώνη το 2025. «Η πλήρης και χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και δείκτες χρέους σε σταθερή βάση» τόνισε.
Οι υπηρεσίες βρίσκονται σε θέση οδηγού της ανάκαμψης, ενώ η βιομηχανική παραγωγή και οι εξαγωγές αγαθών αποδυναμώθηκαν. Σύμφωνα με την ίδια, η ανάκαμψη θα υποστηριχθεί από την κατανάλωση, λόγω της επανόδου των εισοδημάτων από την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και της ανάγκης για πιο ελεγχόμενη και συγκρατημένη αύξηση μισθών.
Ανοδικοί - καθοδικοί κίνδυνοι
Παράλληλα, προέβλεψε πως οι εξαγωγές θα επανέλθουν μαζί με την αναζωπύρωση της παγκόσμιας ζήτησης, ενώ η νομισματική πολιτική θα πάψει να είναι «βαρίδι» με την πάροδο του χρόνου. Η αγορά εργασίας παραμένει ανθεκτική, η ανεργία είναι σε ιστορικό υψηλό και η απασχόληση ενισχύθηκε. Εκτίμησε πως δημιουργήθηκαν περισσότερες νέες εργασίας κυρίως στον κλάδο των υπηρεσιών, ενώ οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη είναι καθοδικοί.
Ταυτόχρονα, προειδοποίησε πως οι γεωπολιτικές εντάσεις που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την οικονομία εντείνοντας τις ανασφάλειες σε επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, με αρνητικές επιπτώσεις στο εμπόριο. Στο μέτωπο του πληθωρισμού (2,5% τον Ιούνιο από 2,6% τον Μάιο), επεσήμανε πως θα υπάρξουν αυξομειώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του 2024 και στο β' μισό του 2025 θα φτάσει τον στόχο της ΕΚΤ.
«Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν τα αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν ισχυρότερα από τα αναμενόμενα. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός μειωθεί ταχύτερα από το αναμενόμενο και η αύξηση της εμπιστοσύνης και των πραγματικών εισοδημάτων σημαίνουν ότι οι δαπάνες αυξάνονται περισσότερο από το αναμενόμενο ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται πιο έντονα από το αναμενόμενο» σημείωσε.
Απάντησε πολύ διπλωματικά για τον Ντόναλντ Τραμπ, αποφεύγοντας εικασίες για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, ενώ αναγνώρισε πως ο αντίκτυπος είναι κάτι που παρακολουθεί η ΕΚΤ. Τέλος, για την επιβολή πιθανών υψηλότερων δασμών στις ΗΠΑ, δήλωσε πως οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα είναι «προσεκτικοί σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις που ληφθούν από οποιονδήποτε στο μέλλον» με αντίκτυπο στην γεωπολιτικο-οικονομική σκακιέρα.
ΕΚΤ: Στον «πάγο» τα επιτόκια τον Ιούλιο
Υπενθυμίζεται πως λίγο νωρίτερα το ΔΣ διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια για τον Ιούλιο -όπως ευρέως αναμενόταν- μετά την πρώτη μείωση τον περασμένο μήνα. Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 4,25%, 4,50% και 3,75% αντιστοίχως.
Στην ανακοίνωση, παράλληλα, επισημαίνεται πως ενώ ορισμένοι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού αυξήθηκαν ελαφρώς τον Μάιο λόγω έκτακτων παραγόντων, οι περισσότεροι δείκτες είτε παρέμειναν σταθεροί είτε υποχώρησαν τον Ιούνιο. «Συμβαδίζοντας με τις προσδοκίες, η πληθωριστική επίδραση του υψηλού ρυθμού ανόδου των μισθών αντισταθμίστηκε από τα κέρδη. Η νομισματική πολιτική διατηρεί περιοριστικές τις συνθήκες χρηματοδότησης. Ταυτόχρονα, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι υψηλές, ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών είναι αυξημένος και ο γενικός πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο διάστημα του επόμενου έτους επίσης» τονίζεται.
Επιπροσθέτως, το ΔΣ διαμηνύει πως θα διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% και θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο, ακολουθώντας μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία με λήψη αποφάσεων από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια «θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων» όπως συμπληρώνεται.
Τέλος, το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους, όπως συμβαίνει άλλωστε και με το ΡΕΡΡ που φτάνει στη λήξη του, στο τέλος του 2024, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
«Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών» καταλήγει η ανακοίνωση.
